قايرات التىنبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، بولاشاق ءۇي يەلەرى پاتەر سالۋشى كومپانيالارمەن ەركىن ساۋدالاسا الادى. سونىمەن قوسا، ءۇيدى الۋشى ادام يپوتەكانى 25 جىلعا الۋعا مىندەتتى ەمەس ەكەن.

«باسپانا» يپوتەكالىق باسقارما ۇيىمىنىڭ ءتوراعاسى قايرات التىنبەكوۆ «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا ءۇي الۋعا نيەتتى ادامدارعا اقىل-كەڭەسىن ايتتى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. كومپانيا باسشىسىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، «باسپانا» كومپانياسى  وسى ۋاقىتقا دەيىنگى جۇمىسى بارىسىندا «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا قازاقستاندىقتاردى الاڭداتقان سۇراقتار مەن ماسەلەلەردى ءتىزىپ شىقتى.

«ەڭ قيىنى جانە ماڭىزدىسى – شەشىم قابىلداۋ. ەگەر ديستانسيانىڭ جارتىسىنا جەتىپ قويعان بولساڭىز، شەگىنۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ تەك العا قادام باسىڭىز. پاتەر ىزدەپ تابىڭىز، قۇرىلىس كومپانيالارىمەن ساتىپ الۋ-ساتۋ جونىندە كەلىسسوزدەر جۇرگىزىڭىز، بانككە قاجەتتى قۇجاتتاردى تولىق جيناۋعا تىرىسىڭىز. ەڭ باستىسى كۇتۋدەن قورىقپاڭىز. بانك شەشىمى، ءۇيدىڭ اياقتالماعان قۇرىلىسى، پاتەر كىلتىن الماعانىڭىز – تۇك ەمەس. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ قولىڭىزعا كىلت الىپ، ءوزىڭىزدىڭ جەكە پاتەرىڭىزگە كىرگەندە – ۋاقىت دەگەن تۇك بولماي قالادى. بۇل – كۇتۋگە تۇرارلىق دۇنيە»، - دەپ مالىمدەدى قايرات التىنبەكوۆ.

سونىمەن قوسا، التىنبەكوۆ بولاشاق ءۇي يەلەرىنەن يپوتەكالىق قارىزدارعا دا باسا نازار اۋدارۋىن تالاپ ەتتى.

«قارىز تۋرالى كەلىسىمگە قول قويماس بۇرىن، اي سايىنعى تولەمدى تولەۋ الاسىز با، جاقسىلاپ ويلانىپ الىڭىز. باعدارلاماعا قاتىسۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى كىرىستىڭ بولعانى ءتيىمدى. وزدەرىڭىز دە بايقاعان بولارسىزدار، بانكتەر ارىز بەرۋشىلەردىڭ قاتاڭ باقىلايدى. سەبەبى «7-20-25» باعدارلاماسىنىڭ قارجىلىق جاۋاپكەرشىلىگى مەملەكەتكە ەمەس، بانكتەرگە جۇكتەلگەن. بانكتەر باعدارلامالارعا «نەسيە بويىنشا ماسەلەلەردى ءوزىمىز شەشەمىز» دەگەن شارتپەن اتسالىستى. سول سەبەپتى، كەز كەلگەن قيىندىققا سولار جاۋاپ بەرەدى»، - دەدى كومپانيا ءتوراعاسى.

ونىڭ ۇستىنە، «7-20-25» باعدارلاماسىنىڭ ەرەجەسىنە ساي، جەكە كاسىپكەرلەر دە قاتىسا الادى. الايدا، بانك تاراپىنان قارجىلىق جاعدايى قاتاڭ تەكسەرىلەدى. ەگەر جەكە كاسىپكەردىڭ تابىسى جوعارى ءارى جۇمىسى تۇراقتى بولعان جاعدايدا عانا نەسيە بەرىلەدى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، باعدارلاماعا قاتىسۋشى بانكتەردىڭ ءبارى دەرلىك جەكە كاسىپكەرلەرگە نەسيە بەرە بەرمەيدى.

«7-20-25» باعدارلاماسىنا قاتىسۋ ءۇشىن باق-تاعى، الەۋمەتتىك جەلىدەگى بار اقپاراتپەن ءجىتى تانىسىپ شىققان ءجون.

«7-20-25» باعدارلاماسى تۇرعىندار اراسىندا، ب ا ق پەن الەۋمەتتىك جەلى اراسىندا اسا تانىمالدىلىققا يە ءارى ءبارىن قىزىقتىرىپ تۇرعان تاقىرىپ. ول جايلى ءجيى ايتادى، ماقتايدى، سىنايدى، تالقىعا سالادى. ايتەۋىر، ءبارىنىڭ اۋزىندا «7-20-25» باعدارلاماسى. البەتتە، مۇندايدا نارىقتىڭ دا اسەرى جىلدام. «7-20-25» باعدارلاماسى اياسىندا تۇرعىن ءۇي كووپەراتيۆتەرى، قۇرىلىس كومپانيالارى، شاعىن قارجىلىق مەكەمەلەر، ءتىپتى جەكە تۇلعالار ءوز مۇددەلەرىن العا تارتۋدا. ءاردايىم اقپاراتتى ءجىتى تەكسەرىپ الىڭىز. باعدارلاما بويىنشا يپوتەكا بەرمەيتىندەر: قۇرىلىس كومپانيالارى، شاعىن قارجىلىق ۇيىمدار، تۇرعىن ءۇي كووپەراتيۆتەرى، جەكە تۇلعالار. تەك بانك-سەرىكتەستەرى بەرەدى. ءسىز ارتىق تولەم جاساماۋىڭىز كەرەك»، - دەدى التىنبەكوۆ.

قايرات التىنبەكوۆتىڭ سوزىنشە، ساتىپ الۋشى ادام ءۇي سالۋشى كومپانيالارمەن ساۋدالاسۋدان قىسىلماۋ كەرەك. ەركىن ساۋدالاسقان ءجون.

«بانكتەر نەسيەلەۋ ۋاقىتىندا ادەتتە تاۋەلسىز باعالاۋشى ۇسىنعان باعاعا باعدار جاسايدى. ماسەلەن، ەگەر ءۇي سالۋشى كومپانيا پاتەردى 15 ميلليون، ال باعالاۋشى 12 ميلليون دەسە، بانكتەر  9،6 ميلليون تەڭگەگە نەسيەلەۋگە دايىن. سوندا 2،4 ميلليون – ءسىزدىڭ العاشقى تولەمىڭىز بولماق. ياعني 12 ميلليون تەڭگەنىڭ 20 پايىزى. ال قالعان 3 ميلليون تەڭگەنى قايتەمىز؟ ونداي جاعدايدا قۇرىلىس كومپانياسىمەن ساۋدالاسۋ كەرەك نەمەسە باسقا پاتەر ىزدەڭىز»، - دەدى ول.

ۇيىم باسشىسى بۇدان بولەك ساتىپ الۋشىلاردىڭ يپوتەكانى 25 جىلعا الۋعى مىندەتتى ەمەس ەكەنىن ايتتى.

«ازاماتتاردىڭ كوبى «7-20-25» باعدارلاماسىنداعى يپوتەكالىق نەسيەنى تەك 25 جىلعا بەرەدى دەپ  ويلايدى. بۇلاي ويلاۋ – قاتە. 25 جىل – نەسيەنىڭ اقىرعى مەرزىمى. الايدا ەڭ قىسقا مەرزىمى دە. ءسىز يپوتەكانى 1 جىل نەمەسە 5، 10 جىلعا دەيىن الۋىڭىزعا بولادى. مەرزىمدى ءوزىڭىز بەلگىلەيسىز. ءبولىپ تولەۋ، ءبارىن ءبىراق تولەۋ جاعى دا ءسىزدىڭ قالاۋىڭىز. مۇندايدا ايىپپۇل سانكسيالارى دا، ارتىق تولەمدەر دە جوق»، - دەدى قايرات التىنبەكوۆ.

ايتا كەتەيىك، بانكتەر بيىل شىلدە ايىنان باستاپ «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا يپوتەكالىق نەسيە بەرۋدى باستاپ كەتتى. ال جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكانى كىمدەر الا الادى؟ بۇل ساۋالعا ق ر ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى دانيار اقىشيەۆ جاۋاپ بەردى. ايتۋىنشا، يپوتەكالىق باعدارلاماعا تۇراقتى جۇمىس بار كەز كەلگەن ادام قاتىسا الادى. الايدا ول ازاماتتىڭ اتىندا باسپانا بولماۋى ءتيىس. جانە نەسيە تاريحى دا دۇرىس بولۋى كەرەك. بۇدان بۇرىن ەلباسى «7-20-25» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق بانك پەن ۇكىمەت بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ كەرەك.

 «ۇلتتىق بانكتىڭ، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن قور نارىعىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن ىسكە قوسۋ كەرەك. ۇلتتىق بانك كەمىندە 1 تريلليون تەڭگە قارجىنى تارتاتىن ارنايى كومپانيا قۇرىپ، ونى بانكتەردىڭ جوعارىدا ايتىلعان شارتتارىنا جاۋاپ بەرەتىن جاڭا يپوتەكالىق نەسيەلەرىن ساتىپ الۋعا جۇمساۋى قاجەت. باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ناتيجەسىندە ميلليون قازاقستاندىق باسپانا الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى»، – دەگەن ەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.