مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا جانە ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن ماجىسىندە جانە تاعى باسقا دا جيىنداردا سويلەگەن سوزىندە سيفرلاندىرۋ ماسەلەسىن ءجيى ايتىپ ءجۇر. بۇل تاپسىرما ارينە ورىندالۋىمەن قۇندى. ويتكەنى قازىرگىدەي وركەنيەت دامىعان زاماندا قازاقستان كوشتەن سىرت قالا المايدى. ويتكەنى قوعام ىلگەرى دامىپ، العا جىلجىپ بارا جاتىر. مۇنى جوققا شىعارا المايمىز. ال زامان وركەنيەتى قاشان دا ىزدەنىستى، سونىمەن قاتار جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ قولدانىلۋىن تالاپ ەتەدى. سونىڭ ءبىرى – سيفرلاندىرۋ. پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا وراي دامۋدىڭ بارلىق سالاسىن قامتيتىن ارنايى «سيفرلى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قابىلداندى. بۇل باعدارلاما قازىرگى ۋاقىتتا بارلىق باعىتتا جۇزەگە اسۋدا. بۇل اسىرەسە دەنساۋلىق سالاسىنا ءتيىمدى بولىپ تۇر. بۇرىن تىركەۋ ءبولىمىنىڭ الدىندا ۇزاق سونار كەزەككە تۇراتىنداردىڭ شوعىرى ەندى بولمايدى. ەندى ۇيدە وتىرىپ، كەزەككە تۇرماي-اق، قاي دارىگەر سىزگە قاجەت ەكەندىگىن ەلەكتروندى قىزمەت ارقىلى انىقتاپ، تاڭداي الاسىز. بۇل ادامداردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. ءبىر جاعىنان جاڭا تەحنولوگياعا ادامدار دا ۇيرەنە باستادى.
– سيفرلاندىرۋ–ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز عانا ەمەس، قازاقستاننىڭ ايرىقشا جەتىستىگى دە بولۋى ءتيىس.ءبىز باسەكەلەستىككە توتەپ بەرە الماساق، وركەنيەتتى ەلدەردىڭ الدىندا شاڭ قاۋىپ قالا بەرەمىز. سوندىقتان ەكونوميكا جانە باسقا سالادا دا حالىق مۇنىڭ سيفرلاندىرۋدىڭ يگىلىگىن كورۋى ءتيىس،–دەدى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
راسىندا دا سيفرلاندىرۋسىز العا باسا المايمىز. ءدال قازىرگى ۋاقىتتا پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا وراي دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن سيفرلاندىرۋدىڭ جول كارتاسى ازىرلەندى. بۇل باعدارلى جۇمىس جىل سوڭىنا دەيىن تولىقتاي جۇيەلەنەدى. ءاربىر قازاقستان ازاماتىنىڭ ەلەكتروندىق دەنساۋلىق پاسپورتى بولادى. بارلىق مەدقىزمەتتەر اۆتوماتتاندىرىلادى نەمەسە سيفرلىق جۇيەگە كوشەدى. ەڭ باستىسى، دارىگەرلەر قاعازباستىلىقتان ارىلادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ بۇل تۋرالى مينيسترلىكتىڭ القا ماجىلىسىندە جانە ۇكىمەت جيىندارىندا دا ءجيى ايتىپ ءجۇر. قازىرگى ازىرلىك – بولاشاق ناتيجەنىڭ باستاۋى. مينيستر ءبىرتانوۆتىڭ ايتۋىنشا، 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ بارلىق مەديسينا ۇيىمدارى قاعازباستىلىقتان ارىلادى. بارلىعى ەلەكتروندىق جۇيەگە كوشەدى.
دەمەك، بۇل رەتتە مەديسينا سالاسىن سيفرلاندىرۋ نە بەرەدى، ونىڭ پايداسى مەن تيىمدىلىگى قانداي؟
- مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەك ونىمدىلىگى ۇلعايادى.
- دارىگەرلەر ۋاقىتىن ۇنەمدەيدى، سىرقات جانداردى قاراۋعا كوبىرەك ۋاقىتى كەتەدى.
- پاسيەنتتەر دارىگەرگە الدىن الا ەلەكتروندىق قىزمەت ارقىلى جازىلىپ، قابىلداۋعا ۋاقىتىسىندا كەلەدى.
- حالىقتىڭ سيفرلاندىرۋ جۇيەسى ارقىلى مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە دەگەن سەنىمى كۇشەيەدى.
راسىندا مۇنىڭ پايداسى زور. الداعى بىر-ەكى جىلدا پرەزيدەنت تاپسىرماسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ بارلىق سالاسىندا جۇزەگە اساتىن بولادى. نەگىزىنەن اتالعان سالادا ەلەكتروندىق قىزمەت كورسەتۋ رەسپۋبليكامىزدىڭ نەگىزگى حالقى شوعىرلانعان ۇلكەن قالالاردا ءقازىردىڭ وزىندە جۇزەگە اسىپ جاتىر. ەندى بۇل تاپسىرمالار ايماقتاردا تولىقتاي جۇزەگە اسۋى ءتيىس جانە جۇزەگە اسىپ تا جاتىر. مىسالى، جامبىل وبلىسىن قارايتىن بولساق، بۇل ايماقتا ءقازىر پرەزيدەنت تاپسىرماسى جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋ ۇستىندە. وڭىردەگى 5260 مەديسينالىق قىزمەتكەردىڭ 97 پايىزى كومپيۋتەرمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. جىل اياعىنا دەيىن مەديسينانىڭ بارلىق وكىلدەرى اتالعان تەحنولوگيانى پايدالاناتىن بولادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى 22300 قىزمەتكەر كومپتەرلىك ساۋاتتىلىققا وقىتىلىپ، ولار جۇمىستى جۇرگىزۋگە تاس ءتۇيىن دايىن وتىر.
ال باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ مەديسينا سالاسى دا كوشتەن قالماي، جاندانا باستادى. ويتكەنى 1 قاڭتاردان باستاپ، وسى سالانى سيفرلاندىرۋ جۇيەسى قىزمەتىن باستايدى. ءقازىردىڭ وزىندە ايماقتا موبيلدىك قوسىمشادا تىركەلگەندەردىڭ سانى 22 548-كە جەتتى. ال موبيلدىك قوسىمشانىڭ قانداي تيىمدىلىگى بار؟
- پاسيەنت دارىگەردىڭ جۇمىس كەستەسىمەن تولىقتاي تانىسا الادى.
- ءوزىنىڭ تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا تىركەلگەن ۋچاسكەنى انىقتاۋعا مۇمكىندىگى بار.
- وبلىستاعى باسقا دا مەديسينالىق ۇيىمداردى كارتادان تابا الادى.
- دەنساۋلىعى بولماعان جاعدايدا وزىنە ءتيىستى دارىگەردى ۇيگە شاقىرادى.
- دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا الدىن الا حابارلاسىپ، وزىنە ءتيىمدى ۋاقىتقا جازىلا الادى.
- k-vrachu.kz ۆەب-پورتالى ارقىلى تىركەلىپ، مەديسينالىق قىزمەتتىڭ بارلىق ءتۇرىن پايدالانۋعا، ءتىپتى دارىگەردىڭ جۇمىسىنا باعا بەرۋگە بولادى.
بۇل عانا ەمەس، مەديسينا سالاسىن سيفرلاندىرۋ الماتى وبلىسىندا دا تياناقتى تۇردە جۇزەگە اسۋدا. وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ دەپارتامەنتىنەن بىزگە ءمالىم ەتكەندەي، ءقازىر ايماقتا 811 دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى جۇمىس ىستەپ تۇر، اتالعان ۇيىمداردا 20 مىڭ شاماسىنداعى مەدقىزمەت حالىققا قىزمەت ەتەدى. قازىرگى ۋاقىتتا بارلىق وبلىستىق جانە اۋداندىق اۋرۋحانالار ينتەرنەت جۇيەسىنە قوسىلعان. اۋرۋحانالار مەن ەمحانالاردىڭ
كومپيۋتەرمەن قامتىلۋ دەڭگەيى 94 پايىز شاماسىندا. اكىمشىلىكتىڭ ماماندارى ءمالىم ەتكەندەي، جىل اياعىنا دەيىن تاعى دا 1024 كومپيۋتەر ساتىپ الىنادى. 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ وبلىس ايماعىنداعى بارلىق مەديسينا ۇيىمدارى قاعازسىز قۇجات اينالىمىنا كوشپەك. سونىمەن قاتار، پرەزيدەنت جولداۋى اياسىندا اۋرۋلاردى باسقارۋدا جاڭا تاسىلدەردى ەنگىزگەن العاشقى مەديسينالىق-سانيتاريالىق كومەك قىزمەتكەرلەرى جالاقىلارىنا قوسىمشا 20 پايىز ۇستەماقى الاتىن بولادى.
جالپى كەلەر جىل قازاقستاننىڭ مەديسينا سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن اق حالاتتى ابزال جاندار ءۇشىن جاڭاشىل جۇمىستىڭ باستاۋ الار جىلى بولماق.
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى حالىققا ارناعان جولداۋىندا «2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ بارلىق ەمحانالار مەن اۋرۋحانالار مەديسينالىق قۇجاتتاردى قاعازسىز، سيفرلىق نۇسقادا جۇرگىزۋگە كوشۋگە ءتيىس. بۇل 2020 جىلعا قاراي بۇكىل تۇرعىنداردىڭ ەلەكتروندى دەنساۋلىق پاسپورتتارىن جاساۋعا، كەزەكتەردى، بيۋروكراتيانى جويۋعا، قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەپ تاپسىرما بەرگەنى ءمالىم. دەمەك، دەنساۋلىق سالاسى كەلەر جىلى ەلىمىز بويىنشا تۇبەگەيلى بەتبۇرىستار جۇيەسىنە كوشەتىن بولادى. ال ەمحاناعا جانىنا شيپا ىزدەپ كەلگەن جاندار مۇنىڭ يگىلىگىن تولىققاندى كورەتىنى – ول ەندى شىندىق.
بەرىك بەيسەن ۇلى
پىكىر قالدىرۋ