مينيسترلىكتىڭ مالىمەتتەرىنە قاراعاندا، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك - بۇل از قامتىلعان ازاماتتارعا جانە تابىستارى تومەن دەڭگەيدەگى وتباسىلارعا، ونىڭ ىشىندە كوپبالالى وتباسىلارعا بەرىلەتىن اقشالاي تولەم.  

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتىڭ جاڭارتىلعان فورماتىنا وتىنىشتەردى قابىلداۋ قاشان باستالادى جانە ءوتىنىشتى قاي جەرگە بارىپ بەرۋ كەرەك؟  

جاڭارتىلعان اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋگە وتىنىشتەردى قابىلداۋ 2019 جىلعى 1 ساۋىردەن باستالادى. ول ءۇشىن تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا نەمەسە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا بارۋ قاجەت.

ەگەر وتباسى اۋىلدىق جەردە تۇرسا - كەنت، اۋىل، اۋىلدىق وكرۋگتەردىڭ اكىمدەرىنە جۇگىنەدى.

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى تاعايىنداۋ ءۇشىن قاڭداي قۇجاتتار قاجەت ؟

ءوتىنىش بەرۋ  جانە سايكەستەندىرۋ ءۇشىن تەك جەكە كۋالىكتى ۇسىنۋ قاجەت. باسقا قۇجاتتار قاجەت ەمەس.

جاردەماقىنى تولىق مولشەردە الۋ ءۇشىن قۇجاتتاردى ايدىڭ باسىنان بەرۋ قاجەت پە ؟

جوق، مىندەتتى ەمەس. اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك ءوتىنىش بىلدىرگەن ايدان باستاپ تاعايىندالادى جانە ءوتىنىش بەرگەن كۇنگە بايلانىستى ەمەس. مىسالى، ەگەر ءسىز قۇجاتتاردى ۋاكىلەتتى ورگانعا 20 ساۋىردە تاپسىرساڭىز، وندا تولەمدى دە تولىق كولەمدە ءبىر اي ءۇشىن الاسىز. 

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋ ءۇشىن تۇرعىلىقتى مەكەنجاي بويىنشا تىركەلۋ قاجەت پە؟

ءيا، قاجەت. اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى تاعايىنداۋ ءۇشىن تۇرعىلىقتى مەكەنجاي بويىنشا تۇراقتى نەمەسە ۋاقىتشا تىركەۋ بولۋى قاجەت.

جاردەماقىنى ەسەپتەگەن كەزدە بىرگە تۇراتىن تۋىستاردىڭ بارلىق تابىستارى ەسەپكە الىناتىنى راس پا؟ بۇل نورما قايتا قارالادى ما؟

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى 2019 جىلعى 1 ساۋىرگە دەيىن تاعايىنداعان كەزدە وتباسىنىڭ بىرگە تۇراتىن، ورتاق شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن بارلىق مۇشەلەرى ەسەپكە الىنادى.

الايدا، مينيسترلىك  «مەملەكەتتىك اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تۋرالى» ق ر زاڭىنا وتباسى قۇرامىن ناقتىلاۋ بولىگىندە تولىقتىرۋلار ەنگىزۋدە.

وسىلايشا، 2019 جىلعى 1 ساۋىردەن باستاپ وتباسىنىڭ قۇرامىندا تەك جاقىن تۋىستار، ياعني اتا-انا، بالالار، بالا اسىراپ الۋشىلار، اسىراپ الىنعان بالا، اتا-اناسى ءبىر جانە اتا-اناسى بولەك باۋىرلار مەن اپا-قارىنداستار، اتا، اجە، نەمەرەلەر ەسەپكە الىنادى.

جاردەماقى الۋ ءۇشىن وتباسىنىڭ ءبىر مۇشەسىندە قانداي تابىس بولۋعا ءتيىس جانە جاردەماقىنىڭ مولشەرى قانداي؟

ەگەر وتباسىنىڭ ءبىر ادامعا شاققانداعى ايلىق تابىسى 20 789  تەڭگەدەن اسپاسا، وتباسىعا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تولەنەدى. بۇل رەتتە كامەلەتكە تولماعان بالالارعا 20 789 تەڭگە مولشەرىندە، ال ەرەسەكتەرگە وتباسىنىڭ جان باسىنا شاققانداعى تابىسى مەن ااك كريتەرييلەرىنىڭ مولشەرى اراسىنداعى ايىرما تولەنەدى.

مىسال رەتىندە ەكى ەرەسەك اتا-انا مەن التى كامەلەت جاسقا تولماعان بالادان تۇراتىن وتباسىن الايىق. اي سايىنعى تابىسى:

1)     اكەسىنىڭ جالاقىسى - 150 000 تگ. قۇرايدى؛

 2)     كوپبالالى وتباسىعا بەرىلەتىن ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى - 10 504 تگ؛

3)     «كۇمىس القا» القاسىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى اناعا بەرىلەتىن مەملەكەتتىك جاردەماقى - 16 160 تگ.

وتباسىنىڭ اي سايىنعى تابىسى - 176 664 تەڭگە.

وتباسىنىڭ جيىنتىق تابىسىن ەسەپتەۋ كەزىندە كوپبالالى وتباسىلارعا بەرىلەتىن ارناۋلى مەملەكەتتىك  جاردەماقى مەن «كۇمىس القا» جاردەماقىسى الىپ تاستالدى.

وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جان باسىنا شاققانداعى ورتاشا تابىسى كەلەسىدەي ەسەپتەلەدى:

150 000 تەڭگە 8 ادامعا بولىنەدى = 18 750 تگ.

تيىسىنشە، وتباسى ااك كورسەتۋ كريتەرييلەرىنە سايكەس كەلەدى. بالالارعا ااك مولشەرىن ەسەپتەۋ: 20 789 تەڭگە*6 بالا = 124 734 تگ. اتا-انالار ءۇشىن ااك مولشەرىن ەسەپتەۋ: 20 789 تگ. - 18 750 تگ. = 2 039 تگ؛ 2 039*2 = 4 078 تگ.

ااك جيىنتىق مولشەرى 124 734 تگ. + 4 078 تگ = 128 812 تگ.

ەگەر بۇرىن وتباسى ااك كورسەتۋ كريتەرييىنە سايكەس كەلمەسە، وندا 2019 جىلعى 1 ساۋىردەن باستاپ وتباسى 128 812 تگ. مولشەرىندە اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋعا قۇقىلى.

وسىلايشا، جاڭا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى ەسكەرە وتىرىپ، وتباسىنىڭ جالپى تابىسى: 176 664 تگ. + 128 812 تگ. = 305 476 تگ. بولادى.

وتباسىنىڭ جيىنتىق تابىسىن ەسەپتەۋ كەزىندە جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتان تۇسكەن تابىس ەسەپكە الىنادى ما؟

ءيا، وتباسىنىڭ جيىنتىق تابىسىن انىقتاعان كەزدە جەكە قوسالقى شارۋاشىلىق ەسكەرىلەدى. جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتان تۇسەتىن تابىس قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ 2009 جىلعى 28 شىلدەدەگى № 237ء-و بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن مەملەكەتتىك اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الۋعا ۇمىتكەر ادامنىڭ (وتباسىنىڭ) جيىنتىق تابىسىن ەسەپتەۋ قاعيدالارىنا سايكەس ەسەپتەلەدى. قاعيدالاردا  ەل وڭىرلەرىنىڭ كليماتتىق ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتان  تۇسەتىن تابىستى ەسەپتەۋ نورمالارى ايقىندالعان.

بۇل رەتتە، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتى تابىس كوزىنە جاتپايدى دەپ ايقىنداي الادى. ياعني، اكىمدىكتەر ءوز قالاۋى بويىنشا جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتان تۇسەتىن تابىستى ەسكەرمەۋگە قۇقىلى.

1 ساۋىردەن باستاپ وتباسىنىڭ جالپى تابىسىن ەسەپتەۋ كەزىندە قانداي تابىس الىنىپ تاستالادى؟

ااك تاعايىنداۋ ءۇشىن وتباسىنىڭ جيىنتىق تابىسىن ەسەپتەگەن كەزدە مىنالار ەسەپكە الىنبايدى:

1. 4 جانە ودان دا كوپ بالاسى بار كوپبالالى وتباسىلارعا بەرىلەتىن ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقى؛

2. «التىن القا» جانە «كۇمىس القا» القالارىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالارعا بەرىلەتىن جاردەماقى؛

3. بالانىڭ مۇگەدەكتىگى بويىنشا جاردەماقى؛

4. ستۋدەنتتەردىڭ ستيپەندياسى؛

5. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار جۇزەگە اسىراتىن ءبىرجولعى تولەمدەر.

كوپبالالى وتباسىلاردى قولداۋ بويىنشا تاعى قانداي شارالار بار جانە ولار بويىنشا تولىق جانە دۇرىس اقپاراتتى قايدان الۋعا بولادى ؟

«التىن القا» جانە «كۇمىس القا» القالارىمەن ماراپاتتالعان نەمەسە بۇرىن «باتىر انا» اتاعىن العان، ءى جانە ءىى دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالارعا اي سايىن 16 160 تەڭگە (6،4 اەك) مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەنەدى. بۇگىندە 235 مىڭ انا وسىنداي قۇرمەتتى اتاققا يە.

سونداي-اق، «التىن القا» جانە «كۇمىس القا» القالارىمەن ماراپاتتالعان كوپبالالى انالار:

- كولىك قۇرالدارىنا سالىناتىن سالىقتى جانە جەر سالىعىن؛

- تۇرعىلىقتى مەكەنجايىن تىركەۋ، پاسپورت جانە جەكە كۋالىك الۋ كەزىندە جاسالاتىن نوتارياتتىق جانە زاڭ تۇرعىسىنان ماڭىزدى ارەكەتتەر ءۇشىن مەملەكەتتىك باج سالىعىن جانە ت.ب. تولەۋدەن بوساتىلادى.

سونىمەن قاتار، 5 جانە ودان دا كوپ بالا تۋىپ، ولاردى 8 جاسقا تولعانعا دەيىن تاربيەلەپ وتىرعان انالار 53 جاسىندا زەينەتكە شىعۋعا قۇقىلى.

بۇدان باسقا، مينيسترلىك ازاماتتاردىڭ ۇسىنىستارىن ەسكەرە وتىرىپ، الەۋمەتتىك كومەك پەن قىزمەتتەردىڭ ءبىرىڭعاي پاكەتىن ازىرلەدى. ونى ااك الۋشىلارعا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار كورسەتەدى. الەۋمەتتىك پاكەتكە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ەسەبىنەن كورسەتىلەتىن 11 الەۋمەتتىك قولداۋ جانە الەۋمەتتىك قىزمەت شاراسى كىرەدى. ونىڭ ىشىندە 1-4-سىنىپ وقۋشىلارىن تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ، قوعامدىق كولىكتە جەڭىلدىكپەن ءجۇرۋ، بالالار لاگەرلەرىندە تەگىن دەمالۋ، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناقتارى جۇيەسى ارقىلى تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ، مەكتەپ فورماسىمەن، وقۋلىقتارمەن جانە وقۋ كەرەك-جاراقتارىمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ت.ب. بار.

ءبىرىڭعاي الەۋمەتتىك پاكەتتى ەنگىزۋ ەلدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە مۇقتاج ازاماتتارعا بىردەي الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تاعايىنداۋ جانە باسقا دا جەڭىلدىكتەر مەن جاردەماقىلار تۋرالى تولىق اقپاراتتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارىنان، جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارمالارىنان، اۋىلدىق اكىمدىكتەردەن، سونداي-اق 111 call-ورتالىعى ارقىلى الۋعا بولادى.

قانداي جاستاعى بالالار ااك الا الادى ؟

جاڭا مەحانيزم بويىنشا ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70% نەمەسە 20 789 تەڭگە مولشەرىندەگى كەپىلدى تولەم 18 جاسقا دەيىنگى بالالارعا، ال ورتا، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك، ورتا بىلىمنەن كەيىنگى، جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا كۇندىزگى وقۋ نىسانى بويىنشا وقىعان جاعدايدا، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىن بىتىرەتىن ۋاقىتقا دەيىن (ءبىراق 23 جاسقا تولعانعا دەيىن) تولەنەتىن بولادى.

دەرەككوز: saryarka.webpress.kz

ۇسىنعان: ماقپال سەمباي