كوپشىلىك الدىنا شىعىپ ءسوز سويلەۋ — وتە ۇلكەن قورقىنىش سەزىمدەرىنىڭ ءبىرى. ەگەر وسىنداي سەزىمدى باستان كەشىرگەن بولساڭىز، وندا ءسىز جالعىز ەمەسسىز. وسىنداي قورقىنىش سەزىمىن ساحنا الدىنا شىعاردا كارۋزا، دجيم كەرري سەكىلدى تانىمال ادامدار دا باستان كەشىرگەن. ءبىراق ولار كوپ جىل وزدەرىن شىنىقتىرۋ ارقىلى ۇلكەن جەتىستىككە جەتتى. ال، ولار وزدەرىن قالاي شىنىقتىردى، قانداي قاعيدالارعا سۇيەندى بىلگىڭىز كەلە مە؟ وندا چابايەۆا الماگۇل حانىم سىزگە كومەكتەسەدى.
مەن چابايەۆا الماگۇل حانىمنىڭ العاشقى تەگىن ماستەر-كلاسسىنان نە ۇيرەندىم؟
اۋديتوريادا الما حانىم كۇلىمدەپ قارسى الدى. دوڭگەلەنگەن ورىندىقتار، بەيتانىس ادامدار. باستاپقىدا بىر-بىرىمىزدەن قىسىلىپ وتىردىق. ارينە، تانىمايتىن ورتا. الماگۇل حانىم ەڭ ءبىرىنشى اۋديتورياداعى وسى ىڭعايسىزدىقپەن كۇرەسۋگە كىرىستى. ياعني، ءبىز ءارقايسىمىز ءوزىمىزدى تانىستىرۋعا مىندەتتى بولدىق. قىسىلىڭقى داۋىس، ۇيالىپ-تارتقىنشاقتاۋ، ءتىلدىڭ كۇرمەلۋى بارىمىزدە دە بولدى. دەگەنمەن، العاشقى توپتىق ويىننان كەيىن بۇل كەدەرگىدەن دە قۇتىلدىق. ءار قايسىمىز ءبىر-بىرىمىزدىڭ ەسىمىمىزدى جاقسى قاسيەتتەرمەن ايتۋ ارقىلى ءبىر-بىرىمىزدى تانىپ الدىق.
كەلەسى ماسەلە ارينە كوپشىلىك الدىندا سويلەۋ ءۇشىن نەنى ەسكەرۋ كەرەك، نە ماڭىزدى دەگەن ساۋال تۇردى. "قارسى الدىڭىزداعى ادامنىڭ ءسىزدى ءتۇسىنۋى، نەگە بايلانىستى؟ " - دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەي باستادىق.
وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامنىڭ ءسىزدى ءتۇسىنۋى ءۇشىن ەڭ باستىسى ءسوز دەپ ويلايتىنمىن. ماستەر-كلاسسقا كەلگەن ءار قاتىسۋشىنىڭ دا ويى سولاي بولدى. الماگۇل حانىم وسى سۇراقتى بىزگە قويعان كەزدە، بارلىعىمىز دەرلىك سوزگە كەمىندە 100 پايىزدىق باعالاۋدان 50% بەردىك. ال، الماگۇل حانىم بۇل پىكىرىمىزدىڭ بۇرىستىعىن ايتىپ، ءوز ءسوزىن دالەلدەپ بەردى.
ال ءسىز ادامنىڭ ءتۇسىنۋى ءۇشىن ءسوز قانشالىقتى ءرول وينايدى دەپ ويلايسىز؟
ءسىزدىڭ ءوز پىكىرىڭىزدى تىڭداتتىرىپ، ەستىرتۋىڭىزدىڭ 38%-ى داۋىسىڭىزعا بايلانىستى. ال ءسوز ارقىلى ءسىز بار بولعانى 7% عانا قارسى الدىڭىزداعى ادامعا ايتار ويىڭىزدى جەتكىزە الساڭىز، ال، قالعان 55%-ى، ءسىزدىڭ ءىس-قيمىلىڭىز بەن باسقا فاكتورلارعا تىكەلەي بايلانىستى بولادى ەكەن.
ال، داۋسىڭىزدىڭ ەستىر قۇلاققا جاعىمدى بولۋى — ءوز قولىڭىزدا! بار بولعانى، بىرنەشە ەرەجەنى قولدانساڭىز بولعانى. سونىڭ ەڭ ماڭىزدىسى — ديكسيا!
الما حانىم ۇسىنعان جاتتىعۋلاردى جاساماس بۇرىن مەنىڭ داۋىسىم مۇلدە وزگەشە بولاتىن. ارنايى جاتتىعۋلاردى ورىنداعاننان كەيىن اۋىز قۋىسىنداعى اۋىرسىنۋلاردى بايقاي باستادىم. بۇل ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى داۋسىمىزعا ارنايى جاسالاتىن جاتتىعۋلاردىڭ جاسالماۋىنان ەكەن. تاپسىرمانىڭ ءبارىن اياقتاپ بىتكەننەن كەيىن داۋىستاعى وزگەرىس بىردەن بايقالدى. العاشقى كەلگەن كەزدەن، داۋىس اشىق، ەركىن ءارى انىق شىعا باستادى. تاڭدانىسىمىزدى دا جاسىرا المادىق.
ماستەر-كلاسستىڭ سوڭىندا قاتىسۋشىلاردىڭ ارقايسىمەن بۇرىننان تانىس ادامدارشا قارىم-قاتىناس ورنادى. كوپشىلىك الدىندا سويلەۋدە ءجيى جىبەرەتىن قاتەلىكتەردى بايقاپ، ءوزىمىزدى تۇزەي باستادىق. ءتىپتى قاراپايىم كۇندەردە ءوزىمىز بايقاي بەرمەيتىن جاعدايلاردىڭ وزىندە دە كەمشىلىكتەر تولىپ جاتىر ەكەن. ءتىپتى ەلەپ-ەسكەرمەيتىن ءىس-قيمىلعا بايلانىستى اياق قالاي تۇرۋ كەرەك، قول قالاي قيمىلداۋ كەرەك سىندى سۇراقتارعا جاۋاپ تا الا بىلدىك. 1 جارىم ساعاتتىڭ كولەمىندە وسىنشا نارسەنى ۇيرەتە بىلگەن الماگۇل حانىمنىڭ ءبىر ايدا كەز-كەلگەن ادامدى وراتور ەتىپ شىعارا الاتىنىنا كۇمانىم جوق.
سونىمەن، بۇل ماستەر-كلاسس سىزگە نە بەرە الادى؟
- توپ الدىندا سەنىمدى سويلەيسىز
- ءوز ويىڭىزدى شەشەن تىلمەن ەركىن جەتكىزەسىز
- پارازيت سوزدەردەن ارىلاسىز
- سۇراقتارعا توسىلماي ۇتىمدى جاۋاپ بەرەسىز
- شەشەندىك ونەردىڭ ەستەتيكاسىن مەڭگەرەسىز
قازاق جۇرتى – جاراتىلىسىنان شەشەندىك ونەرگە بەيىم حالىق. اكادەميك ۆ.ۆ.رادلوۆ(XIX ع.): "قازاقتار... مۇدىرمەي، كىدىرمەي، ەرەكشە ەكپىنمەن سويلەيدى. ويىن ءدال، ايقىن ۇعىندىرادى. اۋىز ەكى سويلەپ وتىرعاننىڭ وزىندە سويلەگەن سوزدەر ۇيقاسپەن، ىرعاقپەن كەلەتىندىگى سونشالىق، بەينە ءبىر ولەڭ ەكەن دەپ تاڭ قالاسىن"، – دەپ كورسەتە وتىرىپ، اسىرەسە قازاق ءتىلىنىڭ تازالىعى مەن تابيعيلىعىن دۇرىس اڭعارىپ، قازاقتاردىڭ سوزگە تاپقىرلىعى مەن شەشەندىگى وزىنە ەرەكشە اسەر ەتكەنىن جازعان.
ەندەشە باسقا ەلدەر تاڭ قالعان شەشەندىك ونەرىمىزدى جاڭعىرتىپ، كەز كەلگەن جەردە تەك سۋىرىپ سالما سويلەۋدىڭ ادىستەرى مەن قاعيداتتارىن ۇيرەنگىڭىز كەلسە الماگۇل چابايەۆانىڭ وراتورلىق ونەر كۋرسىنا قاتىسۋعا كەڭەس بەرەمىن.
پىكىر قالدىرۋ