كونە تاراز قالاسىنداعى ەرتە يسلام داۋىرىندە عيبداتحانالار مەشىتكە اينالعان بولۋى مۇمكىن دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
VIII-IX عاسىرلاردا قايتا جابدىقتالعان بۇل كەشەندەر تاراز قالاسىنداعى بۇرىنعى كوك بازاردىڭ ورنىنا جۇرگىزىلگەن قازبا جۇمىستارى كەزىندە ارشىلىپ الىندى. ارحەولوگتار قازبا جۇمىستارى كەزىندە كەشەن ورنىنان تيىن، قىش-قۇمىرا، تۇرمىستىق بۇيىمدار سىندى تاريحي جادىگەرلەردى تاپتى. ال 2016 جىلى نىساندى اسپان استى مۋزەيىنە اينالدىرۋ جۇمىستارى قولعا الىنعان. ءقازىر بۇل ورىن جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن تۋريستەردىڭ ءجيى باس سۇعاتىن ورنى سانالادى.
قازىرگى تاراز قالاسىنىڭ ورتالىق بولىگىندە، تولە بي كوشەسىنىڭ بويىندا قاراحان كەسەنەسىنە جاقىن جەردە ورنالاسقان كەشەن 2017 جىلى «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى اياسىندا قازاقستاننىڭ وڭىرلىك قاسيەتتى نىساندار تىزىمىنە الىنعان. ەسكەرتكىش تاريحى سوناۋ تۇركى قاعاندارى مەن ەرتە يسلام داۋىرىنەن تامىر تارتادى. تۇركى قاعاندارى بيلىك قۇرعان تۇستا تاراز قالاسىندا ءارتۇرلى ءدىن وكىلدەرى بەيبىت ءومىر سۇرگەن. تاريحي دەرەكتەردە اتالعان ءدىني اعىمداردىڭ قۇلشىلىق ورنى بولعان عيباداتحانالار كەيىننەن مەشىتكە اينالعانى جايىنداعى مالىمەتتەر كەزىگەدى. مۇنداي مەشىتتەر ورتاعاسىرلىق ديحنۋدجيكەس، حامۋكەت، اتلاح، جىكىل، بەحلۋ قالالارىندا دا بولعانعا ۇقسايدى. سول داۋىردە ياعني ءىح عاسىردىڭ اياعىندا تارازدى سامانيدتەردىڭ جاۋلاپ العان ەدى. 893 جىلى اراب قولباسشىسى يسمايل يبن احماد تارازعا شابۋىلدار جاساپ، قالانى قورشاۋعا الادى. سول تۇستا تاراز ءامىرى ەلىنىڭ اماندىعىن ويلاپ اراب قولباسشىنىڭ ۋاجىنە قۇلاق اسىپ، 10 مىڭ قالا جۇرتىمەن بىرگە يسلام ءدىنىن قابىلداۋعا ءماجبۇر بولادى. ىلە-شالا قالا اۋماعىنداعى بارلىق باسقا دىندەگى عيباداتحانالار مەن حريستياندىق شىركەۋلەر تولىعىمەن يسلامدىق مەشىتتەر رەتىندە قايتا جاساقتالادى. سول سەكىلدى تاراز قالاسىنىڭ ورتالىق بولىگىندەگى مەشىت پەن وعان قاراما-قارسى ورنالاسقان كەرۋەن-ساراي دا يسلامدىق مادەنيەتتىك ۇستەمدىك قۇرۋىمەن قايتا قۇرىلعان ەسكەرتكىشتەر بولۋى ابدەن مۇمكىن. تاراز شاھارىنداعى بۇل ءدىني ورىن جايىنداعى دەرەكتى ح عاسىرداعى اراب گەوگرافى ءال-ماعديسيدىڭ قولجازبالارىنان كەزىكتىرۋگە بولادى. وندا اراب عالىمى قالاعا : «تاراز – بەكiنiستi ۇلكەن قالا، باۋ-باقشالى، حالقى كوپ، اينالا ورمەن قورشالعان، ءتورت قاقپاسى جانە رابادى بار. ال بازاردىڭ ناق ورتاسىنداعى ۇلكەن مەشiتi كورiنiپ تۇرادى» – دەگەن سيپاتتاما بەرەدى.
ءدال وسى مەشىت جانىنداعى كەرۋەن-ساراي عيماراتىنا جۇرگىزىلگەن عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسىندا 8 بولمەدەن تۇراتىن عيماراتتىڭ ءۇش رەت قايتا قالپىنا كەلتىرىلگەندىگى انىقتالدى.
پىكىر قالدىرۋ