بۇگىن، 28 ءساۋىر كۇنى توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى جۇمىسىنا تىيىم سالىنعان شاعىن نەسيە ۇيىمدارى مەن لومباردتاردىڭ وكىلدەرى ونلاين بريفينگ وتكىزدى. ولار مەملەكەت وزدەرىنە سالىق جاعىنان ەشقانداي جەڭىلدىك قاراستىرماعانىن ايتىپ، ۇلتتىق بانك جانىنان قۇرىلعان قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ تۇتىنۋشىلار قارىزىن 15 ماۋسىمعا دەيىن شەگەرۋ تالابى قيسىنعا كەلمەيدى دەپ وتىر.
بريفينگتە «قازاقستاننىڭ ۇلتتىق لومبارد ليگاسى» اسسوسياسياسىنىڭ باسشىسى روبەرت ابزاليلوۆ، «قازاقستان لومباردتارىنىڭ ۇلتتىق قاۋىمداستىعىنىڭ» جەتەكشىسى اسحات ىزتىلەۋوۆ، «اۆتوكولىك كەپىلىنە نەسيە بەرۋ كومپانيالارى» قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى دۋلات تاستەكەيەۆ بيلىككە ءوز ۋاجدەرىن ايتتى.
«قازاقستان لومباردتارىنىڭ ۇلتتىق قاۋىمداستىعىنىڭ» جەتەكشىسى اسحات ىزتىلەۋوۆ توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى تابىسىنان ايىرىلعاندار قاتارىندا لومباردتاردىڭ يەلەرى مەن قىزمەتكەرلەرى دە بارىن ايتتى.
– 2020 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىندە قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى، جىلجىمايتىن مۇلىكتى (لومباردتار) كەپىلگە قويعان زاڭدى تۇلعالارعا قىسقا مەرزىمدى نەسيە بەرۋدى ۋاكىلەتتى ورگان «ميكروقارجى قىزمەتى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ نەگىزىندە رەتتەيدى. سايكەسىنشە، رەتتەۋشىلەردىڭ تالاپتارى كۇشەيتىلۋدە. بۇگىندە لومبارتتار ۇلكەن شىعىندارعا دۋشار بولعانىنا قاراماستان، مەملەكەتتىڭ ساياساتىنا سۇيەنىپ، حالىققا قولداۋ كورسەتكەن بۇل سەكتور مەملەكەت تاراپىنان ەشقانداي كومەك الا الماعان، – دەيدى ول.
اسحات ىزتىلەۋوۆتىڭ سوزىنشە، لومباردتاردى مەملەكەتتىك باعدارلامامەن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسى قاراستىرىلعانى ءجون. بۇل توتەنشە جاعداي كەزىندە سالاداعى شىعىنداردىڭ ورنىن تولتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
– لومبارد يەلەرى 2020 جىلدىڭ 26 ناۋرىزىنداعى № 167 بۇيرىقتى ورىنداپ، وزدەرىنىڭ بورىشكەرلەرىنە 3 اي بويى قارىز تولەمەۋگە مۇمكىندىك بەرگەندىكتەن شىعىنعا ۇشىرادى. سوندىقتان بانكتەرگە نەسيە قارىزىن تولەۋدى كەيىنگە قالدىرۋ تۋرالى وتىنىشپەن جۇگىندى. ءبىراق لومباردتار توتەنشە جاعدايدان جاپا شەككەن كاسىپتىك سەكتورعا كىرمەگەندىكتەن بانكتەر ءوتىنىشتى قابىلدامادى. بۇگىندە لومباردتاردىڭ شىعىن كولەمىن ازايتۋعا، بيزنەستىڭ تابىستىلىعىن ساقتاپ قالۋعا ەشقانداي مۇمكىندىگى، شىعىنداردى تومەندەتۋدىڭ العىشارتتارى جوق. كەرىسىنشە، ينفلياسياعا بايلانىستى شىعىنداردىڭ كوبەيەتىنى ءمالىم.
رەتتەۋشىنىڭ قاتاڭ تالاپتارىنىڭ سالدارىنان جىلجىمالى مۇلىكتى كەپىلگە قويۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرىلاتىن نەسيەلىك قىزمەتتەردى ۇسىناتىن لومباردتاردىڭ 90 پايىزى نارىقتان كەتۋى مۇمكىن. وسىنىڭ كەسىرىنەن 20 مىڭنان 30 مىڭعا دەيىن ادامنىڭ جۇمىس ورنىنان ايىرۋىنا سوقتىرادى. بۇل ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىمەن قوسقاندا كەم دەگەندە 60 000 – 90،000 ادامعا اسەر ەتەدى، – دەيدى اسحات ىزتىلەۋوۆ.
وسىنداي كەزەڭدە اگەنتتىك قاۋىمداستىقتارمەن جانە بيزنەس وكىلدەرىمەن كەلىسپەي، لومباردتارعا قويىلاتىن تالاپتاردى قاتاڭداتا تۇسەتىن ەرەجەلەر قابىلداعان. ماسەلەن، ەسەپكە تۇرۋ ءۇشىن 2020 جىلدىڭ 1 مامىرىنا دەيىن تىركەلۋ قاجەت. توتەنشە جاعدايدا قىزمەتكەرلەر ۇيدە جۇمىس ىستەيتىندىكتەن تالاپتاردى ورىنداۋ قيىن. سونداي-اق رەتتەۋشىلەر قاتاڭ تالاپتار ەنگىزۋ بارىسىندا اۋىل تۇرعىندارىنىڭ جاعدايىن ەسكەرمەگەن. وسى جاعداياتتار ءاناليزدىڭ دۇرىس جاسالماعانىن، زاڭ تالاپتارىنىڭ بۇزىلعانىن كورسەتكەن.
– ەڭ قىزىعى، اگەنتتىكتىڭ قىزمەتكەرلەرى، مەنىڭ كەلىسپەگەنىمە قاراماستان، 2020 جىلعى 6 ناۋرىزداعى №1 حاتتامانى شىعاردى، بۇل جەردە ماسەلە قوعامدىق تالقىلاۋعا تۇسكەنى جايلى جانە اگەنتتىكتىڭ ۇسىنىسىنا مەنىڭ كەلىسىم بەرگەنىم جايلى ايتىلادى. ونى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ دەمەك، قىزمەتكەرلەر الاياقتىق جاسادى، سول كەزدەسۋدە مەن سالالىق قاۋىمداستىقتار مەن ساراپشىلاردى قاتىستىرا وتىرىپ، جۇمىس توبىن قۇرۋدى، سودان كەيىن عانا شەشىم قابىلداۋدى ۇسىنعان ەدىم. قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى بۇل ۇسىنىستى قولدادى. اگەنتتىك وكىلدەرى باسشىلىقپەن كەلىسۋگە ۋادە بەردى، ءبىراق سودان كەيىن ولار ميكروقارجىلاندىرۋدى ليسەنزيالاۋدى ەنگىزۋ بويىنشا ۇسىنىستاردى تالقىلاۋ ءۇشىن، جينالىستا حاتتاما جاسايتىنى بەلگىلى بولدى.
لومبارد قىزمەتىن رەتتەيتىن زاڭناماداعى جاقىندا بولعان وزگەرىستەر بيزنەس-قوعامداستىقتا ۇلكەن رەزونانس تۋدىرعانىن ەسكەرە وتىرىپ، مەن 2020 جىلدىڭ 30 ناۋرىزىندا قول جەتكىزىلگەن كەلىسىمدەرگە سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ جونىندەگى اگەنتتىگى ميكروقارجى ۇيىمدارىمەن بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان بەينەكونفەرەنسياعا قاتىستىم. ءتوراعا ورىنباسارى نۇرلان الماسۇلىنا لومبارد قىزمەتىنە بايلانىستى سۇراقتار قويىلدى. مەن ن. ابدراحمانوۆ مىرزاعا لومبارد وكىلدەرىمەن بەينەكونفەرەنسيا وتكىزىپ، بيزنەس-قوعامداستىقتىڭ بارلىق سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ جايلى ۇسىنىس تاستادىم. وكىنىشكە قاراي، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ءبىز رەسمي جاۋاپ الا المادىق. لومبارد وكىلدەرىنىڭ بەينەكونفەرەنسياسى دا ۇيىمداستىرىلمادى. اگەنتتىك ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى اگەنتتىككە سۇراقتارمەن تىكەلەي حابارلاسۋدى ءوزى ۇسىنسا دا، ءبىزدىڭ ءالى جاۋاپ الا الماعىنىمىز قىنجىلتتى.
قۇرمەتتى بيلىك وكىلدەرى! لومباردتار قىزمەتى – قاراپايىم ءارى پەن جەدەل ەكەنىمەن، ءوتىنىش بەرگەن كۇنى قاراجاتتى الۋعا بولاتىنىمەن ەرەكشەلەنەدى. نەگىزگى كليەنتتەردىڭ جۇمىس ورنى جوق، جيناق اقشاسى جوق، كرەديتتىك تاريحى تەرىس. ءبىراق اقشالاي قاراجات الۋ ءۇشىن كەپىل رەتىندە زەرگەرلىك بۇيىمدار، اۆتوموبيلدەر جانە وزگە دە زاتتارى بار. سونداي-اق لومبارد كرەديتتى راسىمدەۋ كەزىندە ەدب، ميكروقارجى ۇيىمدارى سياقتى قاشىقتىقتان جۇمىس ىستەمەيدى، ويتكەنى جىلجىمالى مۇلىكتى كەپىلگە قويۋ كەزىندە قارىز الۋشىنىڭ ءوزى مىندەتتى تۇردە راسىمدەۋگە قاتىسۋى قاجەت. ءبىراق شەكتەۋلەر جاعدايىندا بيزنەس قالاي جۇمىس ىستەيدى؟ لوگيكا قايدا؟ لومباردتار تج كەزىندە زارداپ شەككەن كاسىپورىندارعا جاتقىزىلماعان، ءجۇرىپ-تۇرۋى شەكتەلگەن مەملەكەتتەن شىعىنداردى وتەۋ تۇرىندەگى كومەك جوق.
سونداي-اق جارعىلىق كاپيتال مولشەرىن ۇلعايتۋ مۇمكىن ەمەس، ويتكەنى جۇزەگە اسىرۋ شارالارى 1 مامىر 2020 جىلعا دەيىن حالىقتى قولداۋ اگەنتتىگىنىڭ №167 بۇيرىعىنا سايكەس لومباردتاردىڭ جۇمىسى تولىعىمەن توقتاتىلىپ، ايىپپۇل جانە تۇراقسىزدىق تولەمى، سونداي-اق نەگىزگى بورىش تولەمى مەن سىياقىنى كەيىنگە قالدىرۋ ۇسىنىلدى. تيىسىنشە، لومباردتار تابىس كوزىن تولىعىمەن جوعالتقان، كارانتينگە بايلانىستى عيماراتتاردى جابۋعا ءماجبۇر، – دەپ اتاپ ءوتتى «قازاقستان لومباردتارىنىڭ ۇلتتىق قاۋىمداستىعىنىڭ» جەتەكشىسى اسحات ىزتىلەۋوۆ.
پىكىر قالدىرۋ