8 قازاندا الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى قالانى اباتتاندىرۋ نىساندارى بويىنشا باسپا ءسوز تۋرىن ۇيىمداستىردى.

باسپا ءسوز تۋرى بارىسىندا قاتىسۋشىلار الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ب.ساعىنتايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى 2020» باعدارلاماسى، «بيۋدجەتكە قاتىسۋ» جوباسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان ساياباقتار مەن گۇل باقتارىن ارالادى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇعان دەيىن اكىم اباتتاندىرىلعان ساياباقتار مەن گۇلزارلار ەرەسەكتەردىڭ دە، بالالاردىڭ دا جاعىمدى جانە پايدالى ۋاقىت وتكىزۋ ورنىنا اينالۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ وتكەن بولاتىن. بۇل رەتتە قالا تۇرعىندارىنىڭ پىكىرلەرى ەسكەرىلۋى ءتيىس.

قازىرگى ۋاقىتتا «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى 2020» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا اۋماقتاردى اباتتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقان «دوستىق» ساياباعى وسىنداي نىسانداردىڭ قاتارىندا.

ودان ارى باسپا ءسوز تۋرىنىڭ قاتىسۋشىلارىنا المالى اۋدانىندا ورنالاسقان گانديدىڭ باتىسىنداعى گۇل باعى، ماحاببات گۇلزارى تانىستىرىلدى. گانديدىڭ باتىسىنداعى ساياباقتى اباتتاندىرۋ «بيۋدجەتكە قاتىسۋ» جوباسى اياسىندا اۋدان تۇرعىندارىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلدى. رەزەڭكە توسەم، كەسپە تاستان جاسالعان توسەم جانە اۋماقتى اسفالتتاۋ قامتاماسىز ەتىلدى. ورىندىقتار مەن قوقىس جاشىكتەرىن ورناتۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. سونىمەن قاتار، ساياباقتا workout الاڭى، ترەناجەرلەر، ەكى سپورت ايماعى، بالالار الاڭى ورناتىلعان. جارىقتاندىرۋ قامتاماسىز ەتىلدى، سانساۋلەلى تىرەۋلەر، شامدار ورناتىلدى. كوگالداندىرۋ الاڭى 1080 شارشى مەتردى قۇرايدى، سونداي-اق 100 اعاش وتىرعىزىلدى.

ماحاببات ساياباعىندا ۋچاسكەنى كوگالداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى، اعاشتار، كوپجىلدىق بۇتالار، كوگالدار وتىرعىزىلدى. جارىقتاندىرۋ قامتاماسىز ەتىلدى، 24 شىراق، سانساۋلە ۇلگىسىندەگى 8 شىراق ورناتىلدى.

سونىمەن قاتار، قاتىسۋشىلار مەدەۋ اۋدانىنداعى 28 پانفيلوۆشى گۆاردياشىلار اتىنداعى ساياباق اۋماعىن اباتتاندىرۋ جوباسىمەن تانىستى. بۇل جوبا «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى 2020» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ساياباق اۋماعىن اباتتاندىرۋ كەزىندە اۋدانى 17 000 شارشى مەتردەن اساتىن اسفالتبەتون جابىنىن اۋىستىرۋ، 373 جارىقتاندىرۋ تىرەكتەرىن ورناتۋ، اۋدانى 3600 شارشى مەتردەن اساتىن تروتۋار پليتكالارىن ورناتۋ، 59 000 شارشى مەتردەن اساتىن اۋماقتى كوگالداندىرۋ كوزدەلگەن. 103 جاڭا ورىندىق ورناتىلىپ، 23 رەترو ورىندىق قالپىنا كەلتىرىلەدى، سونداي-اق ۇزىندىعى 2100 پ. م. درەناج جۇيەسىن قايتا قۇرۋ بويىنشا جۇمىستار ورىندالادى، بۇگىنگى كۇنى جۇمىس كولەمىنىڭ 75%-دان استامى اياقتالدى. شامامەن اياقتالۋ مەرزىمى قازان ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن.

سونداي-اق، باسپا ءسوز تۋرىنا قاتىسۋشىلار تۇركسىب اۋدانىندا ورنالاسقان جاس قانات شاعىن اۋدانىنداعى ساياباق پەن ماياك اۋىلىنا، رەكرەاسيالىق ايماقتار قۇرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقان اۋەجاي كولىنىڭ ايماعىنا باردى. كوگالداندىرۋ الاڭى 170 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. قايتا قۇرۋ كەزەڭىندە 70 جۇمىس ورنى قۇرىلدى. 22 976 شارشى مەتر الاڭعا اباتتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ جۇرگىزىلدى. اۆتوكولىكتەرگە ارنالعان 30 ورىندىق تۇراق ايماقتارى جانە ۆەلوسيپەدتەرگە ارنالعان تۇراق بار. اۋماقتا سپورتتىق نىساندار، workout الاڭدارى، مينيفۋتبول جانە ستريتبول الاڭدارى، پاركۋر الاڭدارى، بالالار الاڭدارى سالىندى. سونداي-اق، 125 ورىندىق، 130 قوقىس سالعىش، ورىندىقتارى بار 8 ۇستەل ورناتىلدى.

«الماتى 2050» دامۋ ستراتەگياسىن، اتاپ ايتقاندا «ادامدار ءۇشىن ارنالعان قالا» قاعيداتىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە مەگاپوليستە قولايلى، جايلى قالالىق ورتانى قالىپتاستىرۋ: حالىقتىڭ جايلى ءومىر ءسۇرۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قالانىڭ قوعامدىق كەڭىستىگىن كوگالداندىرۋ جانە دامىتۋ بويىنشا جۇمىستار بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە.

بريفينگتە قالالىق جاسىل ەكونوميكا باسقارماسىنىڭ باسشىسى ناتاليا ليۆينسكايا، قالانى كوگالداندىرۋ ءۇشىن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتتى.

«بۇگىننەن باستاپ ءبىز كۇزگى كوشەت وتىرعىزۋعا كىرىستىك. جۇمىس بيىل 20 قاراشاعا دەيىن سوزىلادى. شامامەن 290 مىڭ كوشەت وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا. جاسىل جەلەكتەردىڭ باسىم بولىگى الاتاۋ، ناۋرىزباي، جەتىسۋ اۋداندارىنا وتىرعىزىلادى»، — دەدى ن. ليۆينسكايا.

جاسىل جەلەك وتىرعىزۋعا نيەتتى ادام بۇل شاراعا قاتىسا الادى. جەلەك وتىرعىزۋ كەستەسىمەن باسقارمانىڭ رەسمي سايتىندا تانىسا الاسىز. جالپى، 3 جىل ىشىندە شامامەن 1 ملن جاسىل جەلەك وتىرعىزىلادى.

«اعاش وتىرعىزۋ كەزىندە بەلگىلى ءبىر كريتەرييلەر بار. مىسالى، بيىكتىگى كەمىندە 3 مەتر، 5 قالىپتاسقان بۇتاعى بار، 6-8 جاستاعى اعاشتار وتىرعىزۋعا رۇقسات ەتىلەدى. ماگيسترالى تەگىس، ديامەترى 3 سم، كۇتىمى كەم دەگەندە 2 جىل بولۋى ءتيىس»، — دەدى ن. ليۆينسكايا. اعاشتىڭ ءتۇرى ايماقتىڭ كليماتى مەن توپىراعىنا بايلانىستى انىقتالۋى كەرەك.

جۇرگىزىلگەن تۇگەندەۋجۇمىسىندا قالانىڭ جاسىل جەلەكتەرىنىڭ ءتىزىلىمى جۇرگىزىلەدى. وندا گاج-جۇيەسى بازاسىندا جاسىل جەلەكتەردىڭ تيپتەرى، تۇرلىك قۇرامى، الاڭىنىڭ كولەمى، جاي-كۇيى جانە ورنالاسۋى تۋرالى دەرەكتەر تۇراقتى تۇردە جاڭارتىلادى.
سوڭعى جىلدارى قالادا ەنگىزىلگەن جاندىكتەردىڭ ءينۆازيۆتى تۇرلەرىنىڭ جاپپاي كوبەيۋىنىڭ ءورشۋى بايقالدى. ولاردىڭ اراسىندا ەمەن تاۋ-كەن ۇگىندىلەرىمەن ەمەننىڭ زاقىمدانعان كوردىك.

جاسىل جەلەكتەردى بيولوگيالىق ادىستەرگە بەيىمدەپ قورعاۋ جانە ساۋىقتىرۋ ماقساتىندا جاپىراق جەيتىن جانە سوراتىن زيانكەستەر مەن ساڭىراۋقۇلاق اۋرۋلارىنىڭ قوزدىرعىشتارىنا قارسى پروفيلاكتيكالىق جانە قورعانىش وڭدەۋ جۇرگىزىلدى. ەمەننىڭ دياتريپى نەكروزى، ليندەن مەن قاراعايدىڭ تيروستروموزى، تامىردىڭ كەبۋى نەمەسە ۇيەڭكى شانىشقىسى، مەلانكونيي جانە سيليندر-سپورالى نەكروز جانە ت. ب. سياقتى اۋرۋلاردىڭ الدى الىندى. جۇرگىزىلگەن جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا زاقىمدانۋ دارەجەسى 70-85% — كروننان 30-35%-عا دەيىن تومەندەدى. ال كەيبىر جەرلەر اۋرۋدى تولىعىمەن الدىن الدى.
زيانكەستەرگە قارسى بيولوگيالىق بەلسەندىلىگى جوعارى، ەكولوگيالىق تازا، ادامدار ءۇشىن مۇلدەم ۋلى ەمەس جانە ءقاۋىپسىز بيولوگيالىق ونىمدەر قولدانىلادى.

سونىمەن قاتار، جاسىل جەلەكتەردى تيىسىنشە سۋارۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا الاتاۋ جانە بوستاندىق اۋداندارىندا 10 ۇڭعىمانى بۇرعىلاۋ جۇرگىزىلۋدە. سونداي-اق، سۋارۋ جۇيەسىنە ارنالعان 38 سۋ قابىلداعىشتىڭ قۇرىلىسى جوسپارلانۋدا.