ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ اقمولا وبلىسىنا ءىس-ساپارى بارىسىندا «نان باعاسىن قالىپقا كەلتىرۋ» تۋرالى ايتقان سوزدەرى قازاقستاندىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن قوعامدىق ورتادا قىزۋ تالقىعا تۇسكەن بولاتىن.

پرەزيدەنت اۋىلشارۋاشىلىعى وكىلدەرىمەن كەزدەسۋىندە ايتقان سوزدەرىنەن كەيىن حالىقتىڭ كوكەيىندە ەكى سۇراق تۋعانى دا جاسىرىن ەمەس: اۋەلى، قالىپتى نان باعاسى قانداي بولۋى كەرەك جانە نان باعاسى قاشان قىمباتتايدى؟ بۇل سۇراقتاردىڭ جاۋابىن 365info.kz سايتى ىزدەستىرگەن ەكەن. ورىس تىلىندەگى ماقالانى «قامشى» پورتالى ءوز وقىرماندارىنا مەملەكەتتىك تىلدە ۇسىنۋدى ءجون كورگەن.

جىل سايىن مەملەكەت قازىناسىنان نان باعاسىن رەتتەۋگە 5،6 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى. نەگىزىنەن بۇل قارجىعا مەملەكەت بيداي ساتىپ الادى. سونان كەيىن ايماقتىق اكىمدىكتەر ناۋبايلار جانە  ۇن دايىندايتىن سەحتارمەن مەموراندۋم جاساسادى. ءبىر قاراعاندا مۇنداي مەحانيزم قولايسىزداۋ بولعانىمەن، بۇل حالىقتىڭ از قامتىلعان بولىگى ءۇشىن ءتيىمدى ەدى.

مۇقان ابدييەۆ، وقو-لىق كاسىپكەر:

– مەملەكەت نان باعاسىن رەتتەگەندە وندىرۋشىلەردىڭ پروبلەمالارىنا نازار اۋدارمايدى. بىزگە اكەلىنەتىن تۇقىمنىڭ ءوزى 45 تەڭگە تۇرعاندا، نان باعاسى قالاي 60 تەڭگەگە باعالانۋى كەرەك؟ قىمبات نان باعاسى حالىقتى ناننىڭ ءقادىرىن بىلۋگە ۇيرەتەدى. ايتپەسە، ءقازىر جەلىنبەي قاتىپ قالعان ناندارىن قوقىسقا تاستاپ جۇرگەندەر از با؟ ودان قالا بەردى يت، شوشقالارىن الەۋمەتتىك جەڭىلدىكپەن تاراتىلاتىن ناندارمەن اسىراپ جۇرگەندەر دە جوق ەمەس.

الەۋمەتتىك جەڭىلدىكپەن تاراتىلاتىن نان شوشقا ءۇشىن ازىرلەنە مە؟

ايتپاقشى، ءدال وسى الەۋمەتتىك جەڭىلدىكپەن تاراتىلاتىن ناندار مەن شوشقا ماسەلەسىنە توقتالا كەتكەن دەپۋتات ايقىن قوڭىروۆ قازاقستاندا نان باعاسىن 300 تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋ كەرەك دەپ ەدى.

ايقىن قوڭىروۆ، دەپۋتات:

– ءقازىر جەكە شارۋاشىلىعى بار قازاقستاندىقتار الەۋمەتتىك جەڭىلدىكپەن تاراتىلاتىن ناندارمەن ءۇي جانۋارلارىن، شوشقالارىن اسىراپ وتىر. مەن ايماقتاردى ارالاعاندا مۇنداي جاعدايدى ءوز كوزىممەن كوردىم. اسىرەسە، شوشقا شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىندار ءۇشىن مەملەكەتتەن بولىنەتىن قارجىعا تاراتىلاتىن نان- تاپتىرماس مال ازىعى بولىپ وتىر. قالالاردا دا جاعداي وڭىپ تۇرعان جوق. كەز كەلگەن قوقىس جاشىگىنە جاقىنداپ قاراساڭىز، جەلىنبەي قالعان نان قالدىقتارى، كوگەرىپ، ساسىپ جاتىر. ياعني، حالىق ناندى قوقىسقا تاستايتىنداي دەڭگەيگە جەتكەن.

ول كەزدە دەپۋتاتتى تەك ۇن جانە نان ونىمدەرىن وندىرۋشىلەر عان ەمەس، ق ر اۋىلشارۋاشىلىق ءمينيسترى اسىلجان مامىتبەكوۆ تە قولداعان بولاتىن.

اسىلجان مامىتبەكوۆ، ق ر اۋىلشارۋاشىلىق ءمينيسترى:

-300 تەڭگە ارينە كوپ. ءبىراق دەپۋتات قوڭىروۆ ءبارىن دۇرىس ايتىپ وتىر. حالىقتىڭ از قامتىلعان نەمەسە اۋقاتتىلارىنا بىردەي مەملەكەت ەسەبىنەن نان ازىرلەپ بەرۋدىڭ قاجەتتىلىگى شامالى.

ايتپاقشى، ول كەزدە اسىلجان مامىتبەكوۆ مىرزا قازاقستاندا 2015 جىلدىڭ قىركۇيەگىنە دەيىن نان باعاسى قىمباتتامايدى دەگەن بولاتىن.

نان باعاسى 300 تەڭگە تۇراتىن كۇن الىس ەمەس

قوڭىروۆ قوڭىرسىتقاننان كەيىن قازاقستاندا  نان باعاسى 300 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلەدى دەگەن الىپ-قاشپا اڭگىمەلەردىڭ وربىگەنى دە جاسىرىن ەمەس. بىلاي قاراساڭىز، قازاقستاندا نان باعاسىن وسىرۋگە ەش نەگىز جوق تا. بيداي ءوزىمى دە وسىرىلەدى. ۇن شىعارامىز. ءتىپتى، سول ۇندى ەكسپورتتايمىز دا. سونىڭ سىرتىندا، 17 ملن حالىقتى اسىراۋ  ءۇشىن وندىرىلەتىن ۇننىڭ 20 پايىزى جەتىپ ارتىلادى-مىس. ال قالعان 80 پايىزى سىرتقا ەكسپورتتالادى.

وسى رەتتە، قازاقستان مەن الەمنىڭ وزگە مەملەكەتتەرىندەگى نان باعاسىن سالىستىرىپ قارايتىن بولساق، ءبىر بولكە ناننىڭ قۇنى – نورگيەۆيادا 705 تەڭگەدەن باستالسا،  اقش-تا 644 تەڭگە، وڭتۇستىك كورەادا 537 تەڭگە،  باا-ندە 205 تەڭگە تۇرادى. ال قىرىمدا ءبىر بولكە ناننىڭ ورتاشا باعاسى – 83 تەڭگەدەن ساتىلادى. قازاقستانداعى ورتاشا باعا – 60/55/45 تەڭگە كولەمىندە.

قازاقستاندىق ناۋبايلاردىڭ پىكىرىنشە، نان باعاسىنىڭ جوعارى مولشەرى وندىرۋشىلەرگە ساپالى ءارى قۇنارلى ءونىم ازىرلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا قىمباتتاتىلعان نان – حالىق سۇراسىنىنا يە بولا الا ما؟

ال ۇكىمەت نان باعاسىن رەتتەۋگە بايلانىستى  قانداي شەشىمگە كەلەتىنى ازىرگە بەلگىسىز.  دەسە دە، دەپۋتات قوڭىروۆتىڭ كەڭەسىنە قۇلاق ءتۇرۋى مۇمكىن دەگەن سىبىس تا جوق ەمەس.

نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى