الماتى وبلىسى كەگەن اۋدانى شىرعاناق اۋىلىنىڭ اكىمى سايلاۋىنان كەيىن شىققان شۋ باسىلار ەمەس. شىرعاناققا ارنايى بارىپ قايتقان قامشى تىلشىلەرىنە تۇرعىندار "جاڭا تاعايىندالعان اكىمدى قابىلدامايمىز" 5 ءساۋىر كۇنگى اۋىل اكىمىنىڭ سايلاۋى ءادىل وتپەدى، سايلاۋ ناتيجەسى زاڭسىز. سونىمەن قاتار "جەرگىلىكتى ءوزىن-وزى باسقارۋ تۋرالى" زاڭنىڭ 36-بابى بۇزىلدى» دەپ شاعىمدارىن جەتكىزگەن. وبلىس باسشىلىعىنان قوزعاۋ بولماعانىن ايتقان تۇرعىندار ەندى پرەزيدەنت ق. توقايەۆتان كومەك سۇرايدى. شىرعاناق تۇرعىندارى اشىق حاتىنىڭ تولىق نۇسقاسى تومەندە ۇسىنىلىپ وتىر.
قۇرمەتتى پرەزيدەنت! ءسىزدىڭ 2020 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىڭىزدى ەلىمىزدىڭ باسقا دا رەسپۋبليكا وڭىرلەرىمەن قاتار ءبىز دە قۋانىپ قارسى العان ەدىك. اسىرەسە "اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتپاي، باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكا قۇرۋ مۇمكىن ەمەس، سول شارانىڭ العاشقى قادامى رەتىندە جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرىنىڭ سايلانبالى بولۋىنان باستاۋىمىز كەرەك" دەگەن ۇندەۋىڭىز – قاراپايىم حالىقتىڭ كوڭىلىنەن بىردەن شىقتى. سەبەبى، اۋىل اكىمدەرىن تىكەلەي سايلاۋ – اۋىل ازاماتتارىنا وزدەرىنىڭ كونستيتۋسيالىق قۇقىعىن تولىققاندى ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە دە "حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت" تۇجىرىمداماسىنىڭ ورىندالۋىنىڭ ايقىن كورىنىسى بولار ەدى. ارينە، اتالعان شارانىڭ دايىندالۋىنا، تۇسىندىرىلۋىنە، اتقارىلۋىنا الدىمەن وبلىس جانە اۋدان اكىمدەرى، ءماسليحات دەپۋتتاتتارى مۇددەلى بولۋعا ءتيىس جانە جاساعان شارالارىن جولداۋ شىعا سالا بولاشاق زاڭمەن ءبىر باعىتا ءوربىتۋى كەرەك ەدى.
الايدا، ءسىزدىڭ جولداۋىڭىزدان الدە حابارى جوق پا، الدە سىزگە دەگەن تىكەلەي قارسىلىقتارى بار ما، اۋىل اكىمدەردىن سايلاۋ كەزىندە الماتى وبلىسى كەگەن اۋدانىنىڭ اكىمى، سايلاۋ كوميسسياسى جانە اۋداندىق ءماسليحات كوپە-كورنەۋ زاڭ بۇزۋشىلىق جاساپ، اۋىلدىق وكرۋگتەردىڭ ازاماتتارىمەن، زاڭ بويىنشا قاراستىرىلعان جەرگىلىكتى قوعامدىق ۇيىمدارىمەن ساناسپاي، اۋىل اكىمدەرى ەتىپ وزدەرىنىڭ ادامدارىن تاعايىنداپ جاتىر. وسىلايشا اۋداندا جەمقورلىقتىڭ تارالۋىنا جاعداي جاساۋدا.
جاعدايدى باسىنان بايانداي كەتسەك، 2021 جىلعى ناۋرىز ايىنىڭ 10-دا اۋىلىمىزدا كەنەتتەن كەگەن اۋدان اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەلەۋسىزوۆا بوتا سەرىك قىزىنىڭ، اۋدان اكىمى اپپاراتىنىڭ باسشىسى يسايەۆ مەدەت شايىتقان ۇلىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەنەن 5 مينۋتتىق اۋىل جينالىسى بولىپ ءوتتى. جيىنعا تۇرعىندار تاراپىنان اكىمشىلىك قىزمەتكەرى مۇقانوۆا مارجان، اقساقالدار القاسى ءتوراعاسى قۇرمانعالييەۆ ەرماحان، اقساقالدار ۇيىمى مۇشەسى قىدىروۆ جولدىباي، انالار كەڭەسى ءتورايىمى روزا باتىرحانوۆا، مەكتەپ ديرەكتورى مۋسايەۆا قۋان، يمام نايزابەكوۆ الياسقار، ەمحانا مەڭگەرۋشىسى مۋسەكەيەۆا فاريدا، كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسى قۇسايىنوۆ داريعا قاتىسادى. كۇن تارتىبىندە بولعان جالعىز ماسەلە – اۋىل اكىمىنە ۇمىتكەرلەر ولاردىڭ قاتىستىرىلۋىنسىز تانىستىرىلدى. جينالىسقا جالپى اۋدان قىزمەتكەرلەرىمەن قوسا 10 ادام قاتىسقان، ولاردىڭ ىشىندە 8ء-ى اۋىل تۇرعىنى. ال ىشىندەگى تەك 3-ەۋى (42%) عانا 7 ادامنان قۇرىلاتىن اۋىلدىق قوعامدىق ۇيىم مۇشەلەرى.
ارتىنان، ناۋرىز ايىنىڭ 25 كۇنى، اۋدان ورتالىعى كەگەن اۋىلىندا اۋداندىق ءماسليحات تۇراقتى كوميسسيالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسى وتەدى. كوميسسيا ءتوراعاسى بولىپ ماسىمبايەۆ ءبىلال اۋكەن ۇلى سايلانادى دا سول كۇنى بىردەن ءتورت ماسەلە كۇن تارتىبىندە قارالادى: 1. كەگەن، ساتى، قارابۇلاق اۋىلدىق وكرۋگتەرىنىڭ 2020 جىلى ءوز قۇزىرەتى شەگىندەگى اتقارعان جۇمىستارى تۋرالى ەسەپتەرى، 2ء-شىسى – "ۆەتەريناريا تۋرالى" ق ر 2002 جىلعى 10 شىلدەدەگى № 399 زاڭىنىڭ اۋدان كولەمىندە ورىندالۋ بارىسى مەن ونى جۇزەگە اسىرۋداعى الدا تۇرعان مىندەتتەر تۋرالى توكەنوۆ ق.يا. بايانداماسى، 3ء-شىسى – اۋداننىڭ "دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت ءبولىمى" ءمم-نىڭ 2020 جىلى اتقارعان جۇمىستارى جانە الدا تۇرعان مىندەتتەرى تۋرالى ەسەبى. 4ء-شىسى – اۋداندىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى جينالىسىنىڭ بىتۋىنە بار-جوعى 30 مينۋت قالعاندا جوعارىدا ايتىلعان 10 ناۋىرىزداعى تىزىمگە سايكەس شىرعاناق اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمىنە ۇمىتكەرلەردىڭ سايلاۋالدى باعدارلامالارىنا تىنداۋ جاسالىنادى (ءار كانديداتقا تەك 10 مينۋتتان ۋاقىت بولىنەدى). ياعني، شىرعاناق اۋىلىنىڭ جاڭا اكىمى سارىبايەۆ ەرنات ساناقباي ۇلىنىڭ، بۇرىنعى اكىم بەكباتىروۆ ورازبايدىڭ جانە تاعى ءبىر ۇمىتكەر سەيىتقازى ۇلى جومارتتىڭ العاش رەت سايلاۋالدى باعدارلامالارى سول جەردە عانا العاش تىڭدالادى.
كەيىننەن 5 ءساۋىر كۇنى، كەگەن اۋداندىق ءماسليحات وتىرىسىندا اۋىلدىق وكرۋگىمىزگە اكىم سايلاۋى وتەدى. باس اياعى 15-20 مينۋتتىڭ ىشىندە شىرعاناق اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ بۇرىنعى اكىمى، سول اۋىلدىڭ تۋماسى، ورازباي بەكباتىروۆ ورنىنان كەتىپ، كەگەن اۋدانىنداعى 12 وكرۋگ ىشىندەگى ەڭ اۋماقتى، حالقى جاعىنان دا، جەرى جاعىنان دا، تاريحي تاعىلىمى جاعىنان دا الدىڭعى ورىنداعى اۋىلىمىزعا، بۇرىن-سوڭدى كەلىپ، اۋىلعا ات باسىن دا تىرەمەگەن، باعدارلاماسىمەن تانىستىرماعان، اۋىل تىرشىلىگىنەن حابارى جوق سارىبايەۆ ەرنات ساناقبايۇلىن اكىمدىككە كەنەت تاعايىندايدى.
وسى تۇستا اۋىل تۇرعىندارى وزىڭىزگە وتكىزىلگەن سايلاۋ قورىتىندىسىمەن كەلەسىدەي نەگىزدە كەلىسپەيتىنىن جانە زاڭبۇزۋشىلىقتار بولعانىن قۇلاعدار ەتىپ، اراشا سۇرايدى:
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2001 جىلعى 23 قاڭتارداعى جەرگىلىكتى مەملەكەتتىك جانە ءوزىن-وزى باسقارۋ تۋرالى N 148 زاڭنىڭ 36-بابى بۇزىلعان. اتالعان باپتا اۋىلدىق وكرۋگ اكىمىن اۋداننىڭ ءماسليحاتى اۋدان اكىمى ۇسىنعان جانە جەرگىلىكتى قوعامداستىق ۇيىمدارمەن كەلىسىلگەن كانديداتۋرالار اراسىنان بالامالى نەگىزدە ءتورت جىل مەرزىمگە قىزمەتكە سايلايدى دەلىنگەن. جوعارىدا باياندالعانداي، اۋدان اكىمدىگى 2021 جىلدىڭ ناۋرىز ايىنىڭ 10-ىندا وتكىزگەن اۋىل كانديداتتاردىن تانىستىرۋ جيىلىسىن قوعامدىق ۇيىمدارمەن كەلىسىلگەن جيىلىس دەپ بۇگىندە زاڭ بۇزىپ وتىر. جيىلىسقا اكىم قىزمەتىنە كانديداتتار قاتىستىرىلماسا، اۋىلداعى قوعامدىق ۇيىم مۇشەلەرىنىڭ ىشىندە بار-جوعى 7 ادامنان قۇرىلعان ۇيىم مۇشەلەرىنىڭ 3-ەۋى عانا قاتىسقان بولسا جانە جەرگىلىكتى قوعامدىق ۇيىم مۇشەلەرىنىڭ قولدارى حاتتاماعا قويىلماسا، ياعني كەلىسىلمەگەن بولسا، وندا اكىمدىك سايلاۋ – زاڭسىز.
2. ءماسليحات – ءوزىنىڭ اۋداندىق اكىمدىكتى قاداعالاۋشى فۋنكسياسىنان ايىرىپ وتىر اۋداندا. سەبەبى اۋداندىق ءماسليحاتتى قۇراپ وتىرعان 12 دەپۋتاتتىڭ 10-ى اۋدان باسشىلىعىنا باعىنىشتى مەكەمە باسشىلارى مەن قىزمەتكەرلەرى، بالاباقشا مەن مەكتەپ جانە حقكو جۇمىسشىلارى. ولاردىڭ بولەكشە ويى، جەكە كوزقاراسى جوق. اۋدان اكىمى نە ايتسا-سونى ورىندايدى. سەبەبى – جالاقىسىن مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورىنداردان الىپ وتىر. اتالعان دەپۋتاتتاردىڭ تۇرعىلىقتى مەكەندەرى – اۋدان ورتالىعى كەگەن اۋىلىنان بولۋى، ەلىم مەن جەرىم، اۋىلىم دەپ جۇرگەن قالعان 34 ەلدى مەكەننىڭ، 12 اۋىلدىق وكرۋگتىڭ اپتال ازاماتتارى مەن ءوز ويى، جەكە ءورىسى بار تاۋەلسىز تۇرعىندارىنىڭ اشۋ-ىزاسىن كەلتىرۋدە. سايلانىپ جاتقان اۋىل اكىمدىكتەرىنە اۋداندىق اكىمدىككە تۋىس ادامداردىڭ ءوتىپ كەتۋى – تامىرىن جايعان جەمقورلىقتىڭ ايعاعى!
جوعارىداعى ايتىلعانداردى ەسكەرە كەلە، اۋىل تۇرعىندارى ءماسليحات دەپۋتتاتارىنىڭ 5 ساۋىردەگى اۋىل اكىمىن سايلاۋىن زاڭسىز دەپ تانۋىڭىزدى جانە اۋدان اكىمىنە باعىنىشتى جاساقتالعان اۋداندىق ءماسليحاتتى تارقاتىپ، تاۋەلسىز مۇشەلەردەن قايتا جاساقتاۋىڭىزدى سۇرايمىز
اۋىل تۇرعىندارى جانە قوعامدىق ۇيىم مۇشەلەرى
پىكىر قالدىرۋ