شىمكەنت قالاسىنداعى №3 جىلۋ ەلەكتر ورتالىعى (جەو) جاڭعىرۋدىڭ جاڭا جولىنا قادام باستى. 80-جىلداردىڭ باسىندا ىسكە قوسىلعان كەشەننىڭ كەشەگى كۇنگى كەيپى مەن بۇگىنگى بەت-بەينەسى جەر مەن كوكتەي.

باستاپقى ۋاقىتتا ستانسيا شىمكەنتتىڭ شينا جانە مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىن جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك بولاتىن. ۋاقىت وتە كەلە العا قويىلعان ماقسات-مۇراتتار وزگەرە باستادى.

سول كەزدەرى وقو-نىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى سانالعان شىمكەنت قالاسىنا تەس-1، تەس-2، تەس-3 ەلەكتروستانسيالارى 2007 جىلعا دەيىن جىلۋ مەن قۋات كوزىن تاراتىپ كەلدى. وتكەن عاسىردىڭ 30-40-جىلدارى ىرگەسى قالانعان سول ستانسيالاردىڭ ەكەۋى شىمكەنتتىڭ وڭتۇستىك بولىگىن جىلۋمەن قامتىدى. ولاردىڭ جالپى جىلۋ قۋاتى سول كەزدە شامامەن 130گكال/ساع. بولدى.

جۇمىس ىستەپ تۇرعان زاتتىڭ توزاتىنى بار، ستانسيالارداعى تەحنيكالىق جابدىقتار ەسكىرىپ، بەرىرەكتە 5 جىل بويى شاھاردىڭ وڭتۇستىك بولىگى جىلۋدان اجىراپ قالدى. بۇل ستانسيالاردى قايتا تۇلەتىپ، جاڭعىرتۋ ءۇشىن قوماقتى ماتەريالدىق قارجى كەرەك ەدى. ال، سول ۋاقىتتا شىمكەنت 3-جەو-دا جىلۋمەن جانە ەلەكتر ەنەرگياسىمەن قامتاماسىز ەتۋ جاعىنان پايدالانىلماعان قۋات كوزدەرى بولدى.

2018 جىلى ERG (ەۋرازيالىق توپتىڭ) قۇرامىنا وتكەن جەو (ونىڭ مەنشىك يەسى – «3-ەنەرگوورتالىق» اق) ءوز تاريحىندا جاڭا ءداۋىردى باستاپ كەتتى. سەبەبى ERG – ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى سالاسىندا قۇزىرەتى زور جانە وسى سالادا جۇمىس ىستەيتىن كاسىپورىنداردى قالپىنا كەلتىرۋ، جاڭعىرتۋ، دامىتۋ ىسىندە بەلگىلى ءبىر دارەجەدە تاجىريبەسى شىڭدالعان الىپ كومپانيا.

Eurasian Resources Group (ERG) اتالاتىن ۇلكەن وتباسىنىڭ قۇرامىنا ەنگەن كاسىپورىن جاڭاشا تىنىس الدى. ستانسياعا ينۆەستيسيا تارتىلعان سوڭ گراديرەن قايتا جاڭعىرتۋدان ءوتتى. نەگىزگى جانە قوسالقى جابدىقتار دا قاتار جوندەلىپ، سورعىلاۋ ستانسياسى ىسكە قوسىلدى. ءسويتىپ 11،5 كم-عا سوزىلعان «جەو-قالانىڭ وڭتۇستىك بولىگى» («تەس-يۋجنايا چاست گورودا») جىلۋ ماگيسترالى سالىندى. سونىڭ بارلىعىنا 4 ميلليارد تەڭگە قارجى جۇمسالدى. ەڭ باستىسى – شىمكەنتتىڭ كۇن تارتىبىنەن تۇسپەگەن جىلۋمەن قامتۋ ماسەلەسى تۇبەگەيلى شەشىمىن تاپتى.

ءقازىر 3-جەو شىمكەنت قالاسىنداعى ءتۇرلى مەكەمەلەر مەن ۇيىمداردى جانە تۇرعىن ۇيلەردىڭ  70%-ىن جىلۋمەن دە، ىستىق سۋمەن دە قامتىپ وتىر. بۇل ستانسيا ەلەكتر قۋاتىن دا وندىرەدى. جىلدىق قۋاتى – ورتا ەسەپپەن 700 ملن كۆت/ساع.

جۇمىسشىلاردىڭ دا ەڭبەك جاعدايى رەتتەلىپ، ەنەرگەتيكتەر زاماناۋي تالاپتارعا تەز ۇيرەنە باستادى. جالپى، جەو – قول استىنداعى جۇمىسشىلارىنىڭ قامىن الدىمەن ويلايتىن كاسىپورىن. ERG كومپانياسىنىڭ قولداۋىنا يە بولعالى ەڭبەكشى قاۋىمنىڭ ءال-اۋقاتىنا نازار اۋداردى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كاسىپورىننىڭ باستى قۇندىلىعى – ادام بولدى جانە سولاي بولىپ قالا بەرەدى دە. ستانسيانىڭ قيىن دا قايتالانباس تاريحىن ءبىر ەمەس، بىرنەشە بۋىننىڭ وكىلدەرى جاساپ شىقتى. سول ەنەرگەتيكتەر ءبىر ادامداي جۇمىلىپ، ەڭبەك ەتىپ، جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىن دامىتۋ دەيتىن ورتاق ىسكە ەلەۋلى ۇلەس قوستى. ءقازىر جەو-دا 600-دەن استام ادام ەڭبەك ەتەدى.

2018 جىلى ءساۋىر ايىندا ERG «3-ەنەرگوورتالىق» اق اكسيالارىنىڭ باقىلاۋ پاكەتىن يەمدەنگەن بولاتىن. سول جىلدان باستاپ جۇمىسشىلاردىڭ ايلىق جالاقىسى ورتا ەسەپپەن 204%-كە دەيىن كوتەرىلدى. ەندى كاسىپورىن باسشىلىعى الداعى 2022 جىلى ايلىق اقىنى 35%-عا دەيىن كوتەرۋدى جوسپارلاپ وتىر.

جەو-دا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن جۇمىسشىلار ءبىر عانا كاسىپورىننىڭ ىسىمەن شەكتەلمەيدى. قوسىمشا ءبىلىم جەتىلدىرىپ، تاجىريبە الماسۋ ءۇشىن ERG قۇرامىنداعى باسقا دا ۇيىمدارمەن ارالاس-قۇرالاس جۇمىس ىستەيدى. 2019 جىلدان بەرى ءار جۇمىسشى جازعى جانە قىسقى ماۋسىمدارعا ارنالعان جەكە قورعانىش زاتتارمەن  تولىقتاي قامتاماسىز ەتىلدى.

جەو – اۆتوپارك ماسەلەسىن دە تۇبەگەيلى شەشكەن كاسىپورىن. بۇل جەردە دە ەۋرازيالىق توپتىڭ كومەگى كوپ ءتيدى. سونىڭ ارقاسىندا كەشەننىڭ ءوز جاڭا اۆتوبۋستارى مەن جەڭىل اۆتوكولىكتەرى پايدا بولدى. كاسىپورىن ساتىپ العان سوڭعى تەحنيكا – حست30_S ماركالى اۆتوكران ەدى. ول كاسىپورىننىڭ جوندەۋ-قۇرىلىس قىزمەتى كەزىندە تيەۋ-تۇسىرۋ قىزمەتتەرىن اتقارادى. كراننىڭ 30 تونناعا دەيىنگى جۇكتەردى كوتەرە بەرەدى.

– اۆتوكران وتە سەنىمدى. ونىڭ باسقارۋ تەتىگىن تاجىريبەلى كرانشى دوسمۇحانبەت تورەيەۆكە سەنىپ تاپسىردىق. ول كومپانيادا 15 جىل جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ءوز ءىسىنىڭ كاسىبي مامانى رەتىندە ول ءوزىن تانىتىپ ۇلگەرگەن قىزمەتكەر، – دەيدى اۆتوكولىك سەحىنىڭ باسشىسى قانات تاۋكەبايەۆ.

جەو-نىڭ اۆتوپاركىندە 20-دان استام تەحنيكا بار. دەگەنمەن ولاردىڭ باسىم بولىگى ەسكىرگەن، جاڭارتۋدى قاجەت ەتەدى.