"قازاقستاننىڭ بۇرىنعى ديكتاتورى ءوزىنىڭ وتىز جىلدىق بيلىگى كەزىندە قۇرعان ميللياردتاعان دوللارلىق بيزنەس يمپەرياسىن ساقتاۋ ءۇشىن ۇلىبريتانيانى پايدالاندى" دەپ جازادى ۇلىبريتانيالىق "جۋرناليستيكا زەرتتەۋ بيۋروسى" جانە The Telegraph .

بيۋرونىڭ مالىمەنتىنە سايكەس، 2019 جىلعا دەيىن بيلىكتە بولعان اۆتوكرات نۇرسۇلتان نازاربايەۆ باسقاراتىن قورلار "Jusan Technologies" ارقىلى 7،8 ميلليارد دوللار اكتيۆتەردى باقىلاعان. ونىڭ ەنشىلەس كومپانيالارىنىڭ ءبىرى قازاق بانكى مەملەكەتتەن ميللياردتاعان دوللارلىق كومەككە قول جەتكىزىپ، ودان ءارى ءوزىنىڭ باس كومپانياسىنا ديۆيدەند بەرگەن. ول ۇلىبريتانيادا تىركەلگەن، وندا ءبىر عانا قىزمەتكەر جۇمىس ىستەيدى.

2021 جىلعى قازانداعى قۇجاتتار "Jusan Technologies" كومپانياسىنىڭ قازاقستاندىق ديكتاتور ەليتامەن جاقسى بايلانىسقانىن كورسەتەدى.

سونىمەن قاتار، "Jusan Technologies" بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ بيلەۋشى ​​​​وتباسىنا جاقىن بيزنەس وكىلدەرىنىڭ جەكە مۇددەلەرى بار كەڭ اۋقىمدى كورپوراتيۆتىك وپەراسياسىنىڭ ورتالىعى بولعانىن كورسەتتى.

ولاردىڭ اكتيۆتەرى قازاقستان، ليۋكسەمبۋرگ، ءباا، ۇلىبريتانيا جانە اقش-تاعى ونداعان كاسىپورىنداردا ورنالاسقان.

"بۇل – وليگارحتار، ديكتاتورلار جانە كلەپتوكراتتار ۇلىبريتانيادا وڭاي بيزنەس جۇرگىزىپ، مۇلكىن زاڭداستىرا الادى" دەگەن تۇسىنىكتى كۇشەيتەدى" دەپ جازادى لوندوندا ورنالاسقان  جۋرناليستيكا زەرتتەۋ بيۋروسى.

جۋىردا ۇلىبريتانيا پارلامەنتىندە دەيم مارگارەت حودج نازاربايەۆ قايىرىمدىلىق قورلارى "Jusan Technologies" كومپانياسىنا تيەسىلى ءبىرقاتار اكتيۆتەردى "جاسىرىن باقىلاۋ" ءۇشىن پايدالانعانىن مالىمدەگەن. ونىڭ ايتۋىنشا، ۇلىبريتانيا بايلىققا شىعۋ توركىنى بەلگىسىز دەگەن كۇدىكپەن قاراۋعا ءمان بەرمەگەندىكتەن، نازاربايەۆ رەجيمى تۇسىندا قازاق ەليتالارىنىڭ ءبىر توبى بانديتتىك كاپيتاليزم ارقىلى بايىعان.

"ءبىزدىڭ شەكارامىزدى، مۇلىك نارىعىمىزدى، قارجىلىق قۇرىلىمدارىمىزدى قازاقتىڭ بيلەۋشى ​​توبىنا اشىپ تاستادىق، ولاردىڭ زاڭسىز بايلىعىن جىلىستاتۋعا جانە ونى جۇمساۋعا مۇمكىندىك بەردىك. سوراقىسى، ءبىز ءتىپتى وسى زاڭسىزدىقتاردىڭ ەشقايسىسىنا  قولدانىستاعى زاڭدارىمىزدى قولدانبادىق" دەدى حودج پارلامەنتتە.

نازاربايەۆ قازاقستاندا بيلىكتە بولعان 29 جىل ىشىندە سايلاۋدا 90%-دان استام داۋىسپەن جەڭىسكە جەتىپ وتىردى، وتباسىنا وراسان زور بايلىق جينادى جانە جەكە تۇلعاعا تابىنۋشىلىقتى قالىپتاستىردى.

جۋرناليستيكا زەرتتەۋ بيۋروسى قازاقستاندا وتكەن ايدا بولعان جاپپاي نارازىلىقتى جانە قاڭتار وقيعاسىن دا تىلگە تيەك ەتكەن. بيۋرو وقيعادا (رەسمي دەرەك بويىنشا) 225 ادامنىڭ كوز جۇمعانىن، وقيعادان كەيىن پوليسيا رەپرەسسيا جاساعانىن اتاپ وتكەن.

سوڭىندا جۇزدەگەن ادام قازا تاپقان جاپپاي نارازىلىقتارعا دەيىن نازاربايەۆ ۇلكەن بيلىككە يە بولدى دەپ ەسەپتەلەدى.

ۇيىمداسقان قىلمىس پەن سىبايلاس جەمقورلىقتى حابارلاۋ جوباسى وتكەن ايدا العاش رەت حابارلاعانداي، "Jusan Technologies"ء-دى ءۇش ءبىلىم بەرۋ قورى، سونىڭ ىشىندە نازاربايەۆ قورى باقىلاعان. لوندونداعى نازاربايەۆ قورىنىڭ زاڭگەرلەرى (بويس شيللەر فلەكسنەر) كومپانيانىڭ مەنشىگى 2021 جىلى قايىرىمدىلىق كومەك رەتىندە اقش-تىڭ كوممەرسيالىق ەمەس ۇيىمىنا بەرىلگەنىن ايتتى. "ناتيجەسىندە، نازاربايەۆ تا، قور دا "Jusan Technologies"-گە يەلىك ەتپەيدى نەمەسە باسقارمايدى" دەيدى ولار.

– جاڭا "Jysan Holdings LCC" كومپانياسى، ءوز كەزەگىندە "NU Generation Foundation" كوممەرسيالىق ەمەس توپقا تيەسىلى، – دەيدى بويس شيللەر فلەكسنەر. ال، "NU Generation" قورىنىڭ پرەزيدەنتى – 2013-2016 جىلدار ارالىعىندا نازاربايەۆ قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى جانە ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى بولعان اسلان ءسارىنجىپوۆ.

بويس شيللەر فلەكسنەر بۇل ىسكە قاتىسى بار ادامدار مەن ۇيىمدار نازاربايەۆتان تاۋەلسىز ەكەنىن جانە كاسىپورىن ماقساتى قازاقستاننىڭ نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىن جانە باسقا دا ءبىلىم بەرۋ جوبالارىن قارجىلاندىرۋ ەكەنىن ايتتى.

مەنشىكتىڭ وزگەرۋى ۇلىبريتانيالىق كومپانيالار ۇيىندە ءالى كورسەتىلمەگەن، دەگەنمەن بويس شيللەر ولار اكسيالار پاكەتىندەگى وزگەرىستەردى اشۋعا قاتىستى بارلىق ەرەجەلەردى ساقتاعانىن ايتتى.

– مەنشىك يەسى اۋىسقانعا دەيىن نازاربايەۆ كومپانيادان جەكە پايدا كورمەگەن، ويتكەنى ول قوردى باسقارعانىمەن، ونىڭ جارعىسىندا ونىڭ اكتيۆتەرىن جەكە پايداسىنا پايدالانۋعا تىيىم سالىنادى، – دەيدى بويس شيللەر.

"Jusan Technologies"ء-دىڭ 2021 جىلعى قازان ايىندا بەرگەن سوڭعى ەسەپشوتتارى 3 ميلليارد دوللاردان استام قولما-قول اقشانى قامتيتىن جالپى اكتيۆتەردەگى 7،8 ميلليارد دوللاردى كورسەتكەن، بۇلار نەگىزىنەن قازاقستانداعى بانك، تەلەكوممۋنيكاسيا جانە بولشەك ساۋدا بيزنەستەرىنە تيەسىلى. شوتتار 1،6 ميلليارد دوللار تازا اكتيۆتەردى جانە 2020 جىلى 550 ميلليون دوللاردان استام تازا پايدانى جاريا ەتتى.

نازاربايەۆتىڭ بىرنەشە ەسكى سەرىكتەرىنىڭ دە وسى دامىپ كەلە جاتقان بيزنەس يمپەرياسىمەن بايلانىسى بولعان.

2015 جىلعا دەيىن نازاربايەۆ تۇسىندا پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى جانە پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى بولعان ەربول ورىنبايەۆ Jusan Technologies كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى بولعان جانە 4،6 پايىز اكسياعا يەلىك ەتكەن. ول سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى بانكتەرىنىڭ ءبىرى جانە كومپانيانىڭ ەڭ قۇندى بيزنەسى بولىپ ەسەپتەلەتىن "Jusan Bank" ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى.

نازاربايەۆتىڭ نەمەرە اعاسىنىڭ قىزىنا ۇيلەنگەن وليگارح عالىمجان ەسەنوۆ ءوز كەزەگىندە نازاربايەۆ تۇسىندا قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ءال-اۋقات قورىن باسقارعان ول "Jusan Bank"ء-تىڭ 20% اكسياسىنا يە. ول ۇلىبريتانيانىڭ تۇسىنىكتەمە بەرۋ تۋرالى وتىنىشتەرىنە جاۋاپ بەرمەگەن.

"Jusan Technologies"-بەن بايلانىسى بار تاعى ءبىر كورنەكتى تۇلعا - ءباا پرەزيدەنتىنىڭ تۋعان اعاسى جانە ەلدىڭ نەگىزىن قالاۋشىنىڭ ۇلى شەيح تاحنۋن بەن زايد ءال-ناحيان.

باسقا كومپانيالاردىڭ قاتارىنداعى شەيح تاحنۋن  "Jusan Technologies"ء-دىڭ 3% ۇلەسىنە يە بولعان جاساندى ينتەللەكت بيزنەسى "Group 42"-گە ءتوراعالىق ەتەدى. ول ءباا-نىڭ ەڭ ىقپالدى شەنەۋنىكتەرىنىڭ ءبىرى، ەلدىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارادى. "Group 42" تۇسىنىكتەمە تۋرالى ساۋالعا جاۋاپ بەرمەگەن.

"نازاربايەۆ قورى جيناعان وراسان زور بايلىق نەگىزىنەن قازاق مەملەكەتىنىڭ قارجىسىنا سۇيەنگەن" دەپ جازادى جۋرناليستيكا زەرتتەۋ بيۋروسى.

بيۋرونىڭ مالىمەتىنشە، "Jusan Bank" سوڭعى جىلدارى ۇكىمەتتەن كەم دەگەندە 2،3 ميلليارد دوللار العان. 2021 جىلدىڭ باسىندا بانك بۇل اقشانىڭ ءبىر بولىگىن اكسيونەرلەرگە 430 ميلليون دوللارلىق ديۆيدەندتەر رەتىندە تولەگەن. نازاربايەۆتىڭ ءبىرقاتار سەرىكتەرى بانكتىڭ تىكەلەي جانە جاناما اكسيالارىنا يەلىك ەتۋ ارقىلى قازاقستاندىق مەملەكەتتىك اقشانىڭ قۇيىلۋىنان پايدا كورگەن.

"S&P Global" نەسيەلىك ساراپشىسى يرينا ۆەلييەۆانىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندىق بانكتەردىڭ يەلەرى مەن مەنەدجەرلەرى بانكتەر كەلتىرگەن قارجىلىق شىعىندار ءۇشىن ءارقاشان جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلماعان.

"Jusan Technologies" سياقتى كومپانيالار "ساحنا ارتىندا" زاڭدى تۇردە جۇمىس ىستەيتىن جانە كەڭەس بەرەتىن زاڭگەرلەر مەن بۋحگالتەرلەردىڭ كومەگى ارقاسىندا ۇلىبريتانيادا ءىشنارا جۇمىس ىستەي الادى.

بيۋرونىڭ اقپاراتىنشا، كومپانيانى 2020 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا اقش-تىڭ "Cohen & Gresser" زاڭ فيرماسى تىركەگەن جانە ونىڭ سوڭعى بەرىلگەن شوتتارىنا 2021 جىلدىڭ تامىزىندا "MHA MacIntyre Hudson" ءتوراعاسى جانە باسقارۋشى سەرىكتەسى، ۇلىبريتانيا اۋديتورى راكەش شاۋناك قول قويعان. ماكينتاير حادسونعا كومپانيا 2020 جىلى اۋديت جانە باسقا جۇمىستار ءۇشىن 462 000 دوللار تولەگەن.

"MacIntyre Hudson" 2018 جانە 2019 جىلدارداعى باسقا كومپانياعا جۇرگىزگەن ءاۋديتى ءۇشىن قارجىلىق ەسەپ بەرۋ كەڭەسىنىڭ تەرگەۋىندە. ول تەرگەۋ جۇمىستارىنا ىنتىماقتاساتىنىن راستاعان. 

ۇلىبريتانيانىڭ كونسەرۆاتور دەپۋتاتى دجون پەنروۋز "ءبىز سىبايلاس جەمقورلىققا جانە الاياقتىققا قارسى شارالاردىڭ العى شەبىندە بولۋىمىز كەرەك، بۇل ەكونوميكالىق قىلمىس تۋرالى زاڭ جوباسىنا دەرەۋ جانە شۇعىل باسا ءمان بەرىلۋى كەرەك ... ءبىز (ءوزىمىزدىڭ) دامۋىمىزعا ءقاۋىپ توندىرمەۋىمىز قاجەت. ول ءۇشن وسىنداي ستاندارتتاردى ەنگىزۋىمىز كەرەك، ەگەر ولاي ەتپەسەك، ءقاۋىپ كوپ" دەيدى.