بىرنەشە ايدان بەرى قاماۋدا وتىرعان ازات كارىم ەسىمدى قازاق كاسىپكەرى ناقاقتان ناقاق قامالعانىن، ءوزى جابىرلەنۋشى بولا تۇرا، ايىپتالۋشىعا اينالىپ كەتكەنىن ايتىپ، تەرگەۋ يزولياتورىنان اشىق حات جولدادى. ول وسى ارقىلى ماسەلەسىنە كوپتىڭ نازارىن اۋدارىپ، ءىسى ءادىل شەشىلەدى دەپ ۇمىتتەنەدى.
اشىق حاتتا وقيعانىڭ ەگجەي-تەگجەيى باياندالىپ، ۇقك-نىڭ قاماۋداعى ەكس-توراعاسى كارىم ءماسىموۆتىڭ مارقۇم اكەسىنىڭ دە قاتىسى بارى ءسوز بولعان.
ازات كارىمنىڭ ايتۋىنشا، وقيعا 2014 جىلدىڭ اياعىنان باستاۋ الادى. ول بيزنەس بويىنشا الدەكىمدەر ارقىلى بىرنەشە جۇڭگو ازاماتىمەن سەرىكتەستىك ورناتىپ، استانادان گازوبلوك زاۋىتىن سالۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلەدى. جۇڭگو تاراپى 90%، قازاقستان تاراپى 10% ۇلەسىن بىرلەسىپ ىستەيمىز دەپ ۋاعدالاسىپ، قحر-دان ينۆەستيسيانىڭ العاشقى قاراجاتى تۇسە باستاعان سوڭ جۇمىستار باستالادى.
«26.05.2015 ج. استانادا «Rongshun Astana Building Materials CO.LTD» اتتى فيرمانى بوگەنباي داڭعىلى، 28ء-ۇي مەكەنجايىنداعى مەنىڭ وفيسىمە تىركەدىك. وسى رەتتە ەرەكشە ەسكەرتە كەتەتىن ءجايت: فيرما قۇرعاندا وزگە قىتايلىق ازاماتتار استانادا بولماعاندىقتان، ولاردىڭ سەنىمدى وكىلى رەتىندە، كەيىن قايتارىپ بەرەتىن بولىپ، جۇڭگو تاراپىنا ءتيىستى 90% ۇلەس ليۋ جۋنگە (Liu Jun) جازىلدى. جاڭا فيرما قۇرماس بۇرىن قىتايلىق سەرىكتەستەرمەن بىرلەسىپ زاۋىت سالاتىن جەر ىزدەپ، «تاراز جول قۇرىلىسى» جشس-نىڭ №101 كوشەدەگى ەسكى ءوندىرىس بازاسىن بارلىق جاعىنان قولايلى دەپ ساتىپ الىپ، ونى «كاحان سەرۆيس» جشس-نىڭ بالانسىنا تىركەگەن بولاتىنبىز. بۇل تىركەۋدى استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ جەر باسقارماسىندا قايتادان تىركەتكەنبىز.
27.05.2015ج. «Nantong Rongshun Building Materials.CO،LTD» «Rongshun Astana Building Materials CO.LTD» جانە «كاحان سەرۆيس» ج ش س اراسىندا №1/05-15 كەلىسىمشارتى جاسالىپ زاۋىت سالۋ جۇمىستارى رەسمي باستالدى.
قىتايلىق كاسىپكەرلەرمەن جۇمىس ىستەگەندەر بىلەدى، ولاردىڭ كوبى جۇمىستى بارىنشا تەز ىستەيدى، قارجىنى بارىنشا ۇنەمدەۋگە تىرىسادى. مەنىڭ قىتايلىق سەرىكتەستەرىم دە سونداي بولدى. ءتورت قىتايلىق سەرىكتەسىم استانادا الماكەزەك تۇرىپ، ءاربىر تيىندى قاداعالاپ قانا قويماي، قۇرىلىس جۇمىستارىن تەزدەتۋدى قۋزاپ وتىردى. ءبىز ءوز تاراپىمىزدان قۇرىلىس، قۇجات، سالىق، قارجى جانە وزگە دە ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىن بارىنشا جىلدامداتىپ شەشىپ وتىردىق. شىن مانىندە جۇمىستىڭ بارلىق اۋىرلىعى بىزگە ءتۇستى. باسىندا $22.050.000 (اقش دوللارى) قارجى سالامىز دەپ ينۆەستيسيالىق ليسەنزيا العان جۇڭگو تاراپى 06.2015-08.2017 جج. كەزەڭىندە زاۋىت سالىنىپ بولعانشا 429.282.063،36 تگ. عانا جىبەردى. سوندىقتان قۇرىلىسقا قاجەتتى قارجى جەتىسپەي قيىندىقتار تۋىندادى. قوسالقى مەردىگەرلەرگە قارىز بولدىق. ءوزىمىزدىڭ تەحنيكالارىمىزدىڭ جۇمىس اقىلارىن ءتىپتى ەسەپتەمەدىك (مەنىڭ ەكى جۇك ارتاتىن تەحنيكام (پوگرۋزچيگىم) قازىرگە دەيىن ليۋ جۋن يەلىگىندەگى زاۋىتتا جۇمىس ىستەپ ءجۇر، ونىمەن ەسەپتەسۋ كەرەك ەكەنىن ۇمىتىپ كەتكەن سەكىلدى)» دەيدى ازات كارىم.
كاسىپكەردىڭ سوزىنشە، قىتايلىق سەرىكتەستەرى ۋاعدالاسقان قارجىنى تولىق بەرمەگەندىكتەن، زاۋىت قۇرىلىسىن اياقتاۋ ءۇشىن دوستارى مەن تۋىستارىنان قارىز الىپ، نەسيە رەسىمدەۋ ءۇشىن پاتەرىن كەپىلگە قويعان. ول كرەديتتى ءالى كۇنگە دەيىن تولەپ كەلەدى.
«مەنىڭ بار ويىم زاۋىتتى تەزىرەك وندىرىسكە قوسۋ بولدى. قۇرىلىسقا قاجەتتتى قارجى جەتىسپەگەندىكتەن ارامىزدا ءتۇرلى كەلىسپەۋشىلىەتەر دە ورىن الدى. اسىرەسە ا. ورازبايەۆ ولارعا «كەلىسىمشارتتى ورىنداماي جاتىرسىڭدار» دەپ ۇنەمى ەسكەرتۋمەن بولدى. قىتايلىق سەرىكتەستەرىم وسىدان باستاپ ىشىنە كەك ساقتادى دەپ ويلايمىن. تىرىسىپ-تىرمىسىپ ىستەپ 2017ج. كۇزگە قاراي زاۋىتتى وندىرىسكە قوستىق.
ماسەلەنىڭ ۇلكەنى وسى كەزدە باستالدى. ليۋ جۋن قاجىمقان ءماسىموۆتى (كارىم ءماسىموۆتىڭ مارقۇم اكەسى) «جاڭا سەرىكتەسىمىز كومەكتەسەدى» دەپ الىپ كەلدى. ولار «كومەكتەسىپ قارجى سالامىز، وندىرىستەرىڭدى كەڭەيتەمىز، ءبىراق بىزگە كەپىلدىككە «كاحان سەرۆيس» جشس-نىڭ 51% ۇلەسىن جازىپ بەرۋلەرىڭ كەرەك» دەپ شارت قويدى. قانشا قارسى بولساق تا، ليۋ جۋن جابىسىپ تۇرعاندىقتان، ۇكىمەت باسىنداعى ىقپالدى ادامنىڭ اكەسىنىڭ ايتقانىنان اسا المادىق. قورقىتىپ-ۇركىتىپ، الداپ-ارباۋمەن 51% ۇلەستى جازىپ العان سوڭ سىرتىمىزدان جالعان قۇجاتتار جاساپ، «كاحان سەرۆيس» كومپانياسىنا تيەسىلى جەردى جۇڭگو تاراپىنا تولىق وتكىزىپ جىبەردى. ليۋ جۋن مەن ولاردىڭ اراسىندا قانداي قۇپيا كەلىسىم بولعانىن بىلمەيمىن، ءبىراق ليۋ جۋن سودان باستاپ قالعان قىتايلىق ۇلەسكەرلەردى دە، مەنى دە الداي باستادى. نوتاريالدى تۇردە قايتارىپ بەرگەن «Rongshun Astana Building Materials Co.LTD» فيرماسىنىڭ اۋەلدەن ماعان تيەسىلى 10% ۇلەسىن تىركەۋدەن وتكىزۋگە اسىقپادى. ق.ءماسىموۆتىڭ كومەكشىسى ساپارگۇل جاباعايلى قىزى تىركەپ بەرەمىن دەپ ۋادە بەرىپ ەدى، ول دا سوزىندە تۇرمادى. وسى تۋرالى تەرگەۋشى ا.ك.يبرايەۆقا بەتتەستىرۋ جاسا دەپ تالاپ قويىپ ەدىك، ول دا ورىندالعان جوق. بۇل ادىلەتسىزدىككە توزە الماي، 2017 جىلدىڭ سوڭىندا سوتقا جۇگىنە باستادىق، العاشىندا مەن «جابىرلەنۋشى»، ال ليۋ جۋن «جاۋاپكەر» رەتىندە سوتتاسىپ جۇردىك. كوپتەگەن سوت وتىرىستارى ءوتتى. اۋەلىدەن «زاۋىتتى كىم سالدى؟ قانداي اقشاعا سالىندى؟ ءوندىرىس ىسكە قوسىلعاننان سوڭ پايداسىن كىم كورىپ وتىر؟» دەگەن سۇراقتاردىڭ ءمان-جايىنا قانىققان سوڭ سوت اياقتالار، مۇددەلەر ءبولىنىسى انىقتالىپ، ءبارى ورنىنا كەلەر» دەپ ويلادىم. الايدا مەنىڭ ويلاعانىمداي بولمادى. اركىم ءوز مۇددەسىن كوزدەپ جان-جاققا تارتقىلاي باستادى. ماڭايىمداعىلاردىڭ اباي ايتاتىن “دارۋل حاراپ” ەكەنىن ءبىلدىم. سوندا دا ادىلەتكە دەگەن سەنىمىمدى جوعالتپاي، قىتايلىق سەرىكتەستەن ۇلەسىمدى، ەسەمدى قالاي دا قايتارىپ الامىن دەپ ءجۇردىم. وكىنىشتىسى ءتۇرلى كەلەڭسىزدىكتەر، سوراقىلىقتار كوبەيە بەردى…. سونىڭ ءبىرى - 2023ج. 20 ساۋىردە قىتايدان ءىسساپاردان قايتىپ «قورعاس» كەدەن بەكەتىنەن كىرگەندە تۇتقىندالعانىم. 1 ساۋىردە استانادان بەيجىڭگە ۇشاردىڭ الدىندا تەرگەۋشى ا.ك. يبرايەۆقا قىتايعا ىسساپارمەن باراتىنىمدى، ونداعى قىتايلىق ۇلەسكەرلەرمەن كەزدەسەتىنىمدى ايتقان بولاتىنمىن. ءوزى «بارا بەر» دەگەن بولاتىن. ەندى ويلاسام، قورعاستان قايتپاي استاناعا ۇشىپ كەلگەنىمدە 30 قاراشا ەمەس، سول 20 ءساۋىر تۇرمەگە قامالار ما ەدىم؟!» دەلىنگەن اشىق حاتتا.
جابىرلەنۋشى استانا قالاسى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتتىڭ سۋدياسى ا.ي.يسايەۆا «قولىمدا ماعان قاراپ وتىرعان ەر جەتپەگەن 4 بالام، قارت انام بار، ءسوزسىز اياقتاۋعا ءتيىستى جۇمىستارىم بار، پاتەرىم بار، كەرەك بولسا كەپىلدىككە قوياتىن مۇلكىم دە بار، وتانشىل جۇرەگىم بار. مەنى ءۇيقاماققا شىعارىڭىز» دەگەن وتىنىشىمە قۇلاق اسپادى دەيدى.
كاسىپكەر ازات كارىم ءوزىنىڭ ادىلەتسىز وتىرعانىن تومەندەگىدەي دەيەكتەرمەن نەگىزدەيدى:
(1) استانا قالاسىنىڭ بايقونىر اۋدانى پب تەرگەۋشىسى ا.ك. يبرايەۆتىڭ الاياق، جالاقور ليۋ ءجۋننىڭ ارىزىن قابىلداپ تىركەۋىنىڭ ءوزى زاڭسىز. سەبەبى: قىتايدىڭ «Nantong Shuntu International Trade Co.LTD» كومپانياسى ارقىلى قازاقستانعا جيىنى 429282063،36 تەڭگە ينۆەست سوما كىردى. ول كومپانيانىڭ يەسى - Jing Hongling. ونىڭ ءوزى ليۋ جۋن الداپ كەتتى دەپ سوتتاسىپ ءجۇر. سوندا مەن قالاي ليۋ ءجۋننىڭ 440.041.750 تەڭگە اقشاسىن جىمقىرعان بولامىن؟ كەرىسىنشە ليۋ ءجۋننىڭ ءوزى وزگەلەردىڭ اقشاسىنا سالىنعان زاۋىتتى يەلەنىپ سەرىكتەستەرىن سان سوقتىرعان، ولارعا جالا جاپقان كۇدىكتى قىلمىسكەر بولىپ شىقپاي ما؟
(2) «كاحان سەرۆيس» ج ش س اتىنان سالىنعان گازوبلوك زاۋىتىن 29.12.2017 ج. مەملەكەتتىك رەەستەردەن وتكىزىپ (رەەستر №2412پ) تىركەگەندە قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارىنا 411.589.967،96 تەڭگە جۇمسالدى دەپ جازىلعان. سول كەزدە ءبارى تەكسەرىلگەن. مارقۇم قاجىمقان ءماسىموۆتىڭ ادامدارى دا بولعان. باعالاپ-ەسەپتەۋ (وسەنكا) فيرماسى بازار باعاسى 1.117.593.796 تەڭگە تۇرادى دەپ انىقتاما بەرگەن، ول دا بار. وسى زاۋىتتى الاياق ليۋ جۋن 2017 جىلدان بەرى يەلەنىپ، وندىرگەن گازوبلوكتى ساتىپ پايداسىن كورىپ كەلەدى. سوندا قالاي مەن 189-باپ بويىنشا بوتەننىڭ مۇلكىن جىمقىرعان بولىپ ايىپتالۋعا ءتيىسپىن؟ پارادوكس!!
(3) سەرىكتەستىك باستالعان كۇننەن باستاپ قىتايلىق ۇلەسكەرلەردىڭ بىرەۋى بولماسا، بىرەۋى ۇنەمى استانادا، جانىمىزدا ءجۇردى. ءاربىر تيىننىڭ شەشىمىنە ارالاسىپ وتىردى. سوندا بىزگە قانداي اقشانى سەنىپ تاپسىرعان بولادى؟ ءبىز ءوز اقشامىزدى قوسقاننان باسقا ولاردىڭ قانداي اقشاسىن جىمقىرىپپىز؟ اۋەلى بىزگە سەنىپ كورىپ پە وزدەرى؟
30 قاراشادا تۇندە مەنى اسىعىس تۇتقىنداپ تۇرمەگە قاماۋدىڭ ەندى ءبىر سىرى بىلاي دەپ ويلايمىن: قالعان قىتايلىق ۇلەسكەرلەر 6 جەلتوقساندا استاناعا كەلەمىز دەپ ماعان قوڭىراۋ شالعان. ولار وسى جولى كەلگەندە ليۋ جۋننەن گازوبلوك زاۋىتىنداعى وزدەرىنە ءتيىستى ۇلەستەرىن جازدىرىپ ءالماقشى ەدى. ۇلەستەرىن بەرمەي بۇرىنعىداي ءتۇرلى سىلتاۋ ايتىپ الداۋسىراتسا، سوتقا بەرۋدى ۇيعارعان. ال ۇلەستەرىن جازدىرىپ بەرسە، تولىق اۋديت جاساپ 7 جىلدان بەرى گازوبلوك ساتۋدان تۇسكەن پايدانى سۇراماقشى بولعان. الاياق ليۋ جۋن ولاردىڭ مەنىمەن بىرلەسىپ كەتۋىنەن قورقىپ، مەنى قاماتىپ وتىر. سوندا مەنى قارالاپ، ولاردى الداپ ءتىل تابىسۋ وڭايىراق بولماق. مەنىڭ وسى بولجامىم راس بولسا، ءبىزدىڭ پوليسەيلەر كىم ءۇشىن جۇمىس ىستەپ وتىر؟ وسى ارادان سىبايلاس جەمقورلىق كورىنىپ تۇرعان جوق پا؟ ءبىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ سالاسىنداعىلار، ۇقق، ليۋ ءجۋننىڭ ماڭىنداعى ورالمانداردىڭ كىمگە قانشا پارا بەرگەنى تۋرالى ايتىپ جۇرگەن اقپارات نەگە تەكسەرىلمەيدى؟
كاسىپكەر ءسوزىنىڭ سوڭىن زاڭسىز، ورىنسىز، ادىلەتسىز قورلىققا توزە المايتىنىن ءمالىم ەتكەن.
"ەركىن ومىردەگى تۋعان-تۋىس، دوس-جاراندارىم، قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا بەي-جاي قاراي المايتىن، ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋدى ءسوز جۇزىندە عانا ەمەس، شىنايى ومىردە كورگىسى كەلەتىن ءاربىر ازامات مەنى قولدايدى دەپ سەنەمىن.
الىپتىڭ كۇشى – حالىقتا،
حالىقتىڭ كۇشى – بىرلىكتە" دەپ اياقتالعان اباقتىدان جولدانعان اشىق حات.
پىكىر قالدىرۋ