بەلگىلى تاريحشى راديك تەمىرعالييەۆ قازاق ەتنوسى وزگە رۋ وكىلىنە تۇرمىسقا شىعىپ، ءسالت-داستۇر مەن ءتىلدى تاراتقان ايەلدەر ارقىلى قالىپتاسقان دەپ سانايدى. وسىلايشا، ءبىرتۇتاس مادەنيەت پەن ورتاق ءتىلى بار قوعام پايدا بولعان.

بۇل تۋرالى راديك تەمىرعالييەۆ Qalam Global كوپتۇعىرلى عىلىمي-اعارتۋشىلىق جوباسى سەمەي قالاسىندا ۇيىمداستىرعان «قازاق رۋلارىنىڭ تاريحى» اتتى ءدارىس بارىسىندا ايتىپ بەردى.

تاريحشى ەكزوگاميانىڭ (بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك توپ (مىسالى، تۋىسقاندار توبى) وكىلىنىڭ سول توپتان تىس تۇرعان اداممەن وتباسى قۇرۋى – Qalam.global) ماڭىزدى ەرەجە بولعانىن اتاپ وتەدى.

– قازاقتاردا جەتى اتادان اسپاي تۋىساتىن قىزعا ۇيلەنۋگە بولمايدى دەگەن پىكىر بار. ياعني تۋىستىق بايلانىس بۇدان ارى، ماسەلەن، سەگىزىنشى اتادا بولسا، تۇرمىس قۇرۋعا رۇقسات دەيدى. شىن مانىندە، بۇل – سوڭعى كەزدەرى پايدا بولعان ەڭ جۇمساق تالاپ. اۋەلىدە ەرەجەلەر الدەقايدا قاتال بولعان: گەنەولوگيالىق تۇرعىدان جۇبايلاردىڭ اراسى نەعۇرلىم قاشىق بولسا، سوعۇرلىم جاقسى دەپ سانالعان. بىرىنشىدەن، وسىنىڭ ارقاسىندا رۋلار اراسىندا بايلانىس پايدا بولادى. ەكىنشىدەن، گەنەتيكالىق اۋرۋلاردىڭ پايدا بولۋ ءقاۋپى ازايدى، – دەيدى راديك تەمىرعالييەۆ.

ونىڭ پىكىرىنشە، بۇل – قازاق ەتنوسىنىڭ قالىپتاسۋىندا ۇلكەن ءرول اتقارعان ماڭىزدى اسپەكت.

– ەكزوگاميا قازاق حالقىنىڭ بىرىگۋىنە جانە قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتتى. كوپتەگەن لينگۆيست پەن فيلولوگ قازاق تىلىندە ديالەكتىلەردىڭ جوق ەكەنىن ايتادى. راس، ديالەكتيزم بار شىعار، ءبىراق قازاق ءتىلى – تولىقتاي ءبىرتۇتاس ءتىل. بۇل ءار ەلدى مەكەنى ءوز ديالەكتىندە سويلەيتىن ەۋروپاداعى تىلدەردىڭ سان الۋاندىعىنا ۇيرەنگەن ساياحاتشىلاردى ءارقاشان تاڭ قالدىراتىن، – دەپ اتاپ ءوتتى ول.

راديك تەمىرعالييەۆ قازاق ءتىلىنىڭ مۇنداي ەرەكشەلىگىن ەكزوگاميامەن، ياعني، مىسالى، وڭتۇستىك وڭىردەن شىققان ايەلدىڭ باتىس نەمەسە شىعىس رۋلارىنداعى ەركەكپەن وتباسى قۇرۋىمەن بايلانىستىرادى.

– قازاقتاعى ەكزوگاميا حالىقتىڭ بىرىگە تۇسۋىنە، ۇلتتىق سانا-سەزىم مەن ءتىلدىڭ دامۋىنا ىقپال ەتتى. ەل اراسىنداعى دۇنيەلەر قوسىلىپ-ارالاسىپ وتىردى: ايەلدەر ءسالت-داستۇر مەن ءتىلدى تاراتتى، سالدارىنان اۋقىمدى جەردى الىپ جاتقان قازاق حالقى وزىنە ءتان ورتاق كەيىپكە يە بولدى. سوندىقتان مەن قازاق ەتنوسى باسقا رۋلاردىڭ ەرلەرىنە تۇرمىسقا شىققان وسى ايەلدەر ارقىلى قالىپتاستى دەپ ءارقاشان ايتىپ جۇرەمىن، – دەيدى Qalam Global ساراپشىسى.