Biz adamdardyń shynaıy beınesin ýaqyt óte kele baıqaımyz. Únemi betperde kıip júretin adamdar ashý ústinde nemese qolyna aqsha, bılik túsken kezde bildirip qoıady. Qolǵa bılik túsken kezde adam ózin kókti tirep turǵandaı áserde bolyp, óz-ózin ustaı almaı qalatyny shyndyq. Sondaı jaǵdaı Ilza Kohtyń basynan da ótken eken. Ol ózgelerdi basqaramyn dep, sumdyq qylmysqa barǵan dep jazady Qamshy aqparattyq agenttigi sheteldik BAQ-qa silteme jasaı otyryp.

Kishkentaı kezinde ol qandaı adam bolatynyn eshkim bilgen de joq. Kishkentaı Ilzanyń muǵalimderi ony sypaıy, qarapaıy qyz boldy dep aıtady. Óse kele Ilza býhalterlik jumystarmen aınalysa bastady. 1932 jyly ýnıversıtetke túsip, Karla Kohpen tanysady. Sodan keıin jigit bolashaq mystannyń kúıeýi bolady.

Keıin Ilza túrmede kúzetshi bolyp jumysqa turady. Sol kezde onyń alǵashqy qylmystary bastalǵan. Túrmedegi jazasyn óteýshilerdi  qamshymen uryp-soqqan jáne de bul isti óziniń kóńilin kóterý úshin ǵana istegen. Sonymen birge adamdardy uryp-soǵý onyń eń soraqy qylmystarynyń bastamasy ǵana bolatyn.

Ilza ózgelerdiń denesindegi tatýırovkasyna qatty qyzyǵýshylyq tanytqan eken.  Keıin jazasyn óteýshilerdi óltirip, olardyń terisin sypyryp alatyn bolǵan. Onyń isine osymen bite qoımaıdy. Ilza tatýırovkasy bar adamnyń terilerin jınastyryp,  koleksıa jınap, úıinde saqtapty.

Atalǵan sumdyq qylmys belgili bolyp, Ilza ómir boıy bas bostandyǵynan aırylady. Keıin ol túrmede óz-ózin óltirip tynady. Osy qylmysynan keıin ol Býhenvaltyq mystan atanyp ketedi. 

Daıyndaǵan: Ásel Óteshova