Shaımerden Qosshyǵululy kim? 

Kórnekti Alash qaıratkeri Shaımerden Qosshyǵululy dinı kózqarasy men senimi úshin Keńes úkimetine unamady. Tek 80-shi jyldardyń sońynda esimi jurtqa tanyldy.

Aýyl moldasynan Naýan xaziretiniń kómegimen xat tanyp, keıin ustaz bolyp qyzmet jasaıdy. Osy kezderi tanymaldylyqqa ıe bolyp, Islam dininiń taralýyna jol ashady. El arasynda "Shaıke molda" degen atpen tanymal bolǵan Shaımerden Qosshyǵululy otarshyldyq saıasatqa, ásirese, agrarlyq jáne qonys aýdarý reformalaryna belsene qarsy shyqqan.

1900 jyly halyqty Islamnan bas tartyp, hrıstıan dinin qabyldaýǵa májbúrleý úshin Patsha úkimetiniń ókilderi Kókshetaýǵa keledi. Shaımerden ustazy Navan Hazirmen birge osy zańǵa qarsy shyǵady. Olar bul saıasattyń durys emes ekenin jáne Islamdy saqtaý úshin sharalar qabyldaý kerektigin halyqqa túsindirip, Patsha úkimetine qarsy qolhat jınaıdy. Navan Hazir men Shaımerden Qosshyǵululy bul máselede ózderine qoldaý kórsetý týraly ótinishpen aımaqtyń tanymal tulǵalaryna hat jazdy. Patsha úkimetiniń kúdigine ilinip, sońdarynan izdeý jumystary júrgiziledi. Nátıjesinde Abaıdyń úıinde Shaımerden Qosshyǵulovtyń hatyn tabady.

"Kókshetaý aýdanynda Reseıdiń otarlyq saıasatyna qarsy paraqshalar taratqany úshin" degen aıyppen 1903 jyly qamaýǵa alynyp, Iakýtıaǵa jer aýdarylady. 1905 jylyǵy refolúsıa kezeńinde Á.Bókeıhan men M.Serdalınniń qoldaýymen Otanǵa oralady.

1906 jyly Memlekettik Dýmaǵa saılaý ótkizildi. Shaımerden Qosshyǵululy 94% daýys jınap, jeńiske jetti. Biraq, "Memlekettik tildi bilmeý" degen syltaýmen, esimi tirkelmeıdi. Biraq bul olqylyqqa qaramaı Ekinshi Memlekettik Dýmada da aıtarlyqtaı daýys jınap, qaıtadan jeńiske jetedi.

Bárimiz biletin Sankt-Peterbýrg qalasynda shyǵyp turǵan "Serke" gazetine de qarjylyq qoldaý kórsetken. 1917-1919 jyldary Alash úkimetiniń quramynda bolyp, óziniń kóz-qarasyn ashyq jetkize bilgen.

1932 jyly Shaımerden Marıanovka jerinde dúnıeden ótti.

Shaımerden Qosshyǵululynyń esimi uzaq ýaqyt boıy atalmady. Qazirgi tańda Astana, Kókshetaý qalalarynda osy kisiniń atyndaǵy kósheler, mektepter bar.

Elzada Dúısen

Usynǵan: Aqerke Dúısenbaı