Bıyl Alash jurty úshin dúbirli toı. El júreginde «Shuǵanyń belgisi», «Tar jol, taıǵaq keshý», «Qulager» shyǵarmalarymen aty tanys, úsh birdeı alyp báıteregimiz – Beıimbet Maılın, İlıas Jansúgirov jáne Sáken Seıfýllınniń 125 jyldyǵyn atap ótkeli otyrmyz.

Osy oraıda, alyptarǵa óz dárejesine saı qurmet kórsetýdi Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń «Máńgilik Qazaqstan» qoǵamdyq qory qolǵa alady. Bul isti atqarýdy óziniń azamattyq boryshy retinde sanaıtyn sol qordyń is-sharalaryn uıymdastyrýshy maman Jasulan Naýryzalıev onyń «Ádebıet álemi» jobasy boıynsha iske asyrylatyn sharalar tizbeginde turǵanyn aıtty. Sharaǵa respýblıkamyzǵa tanymal tulǵalar, zertteýshi ǵalymdar qatysyp, shara barysynda óz oılaryn ortaǵa salatynyn jetkizdi.

«Máńgilik Qazaqstan» qoǵamdyq qory óz jumysyn aǵartýshylyq baǵytta bastady. «Ádebıet álemi» jobasyndaǵy maqsatymyz – qazirgi kezdegi belgili aqyndar men jazýshylardyń úzdik shyǵarmalaryn dáripteı otyryp, jas oqyrmandardyń kitap oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Bul jumys qazirdiń ózinde alǵashqy nátıjelerin bere bastady. Mysaly, osy joba aıasynda búginge deıin JOO men mektepterterde Aqberen Elgezek, Baqyt Bedelhan, Muratqan Shoqan, Maraltaı Raıymbekuly, Eseı Jeńisulymen kezdesýler ótkizdik. Ol oqyrmandardyń izdenýshilik, kitapqa, ónerge, ádebıetke degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady. Aldaǵy ýaqytta osy baǵytta birneshe jerde kezdesý ótkizýdi josparlap otyrmyz. Al «Úsh báıterek» shyǵarmashylyq keshine keler bolsaq, Almaty qalasyndaǵy aıtýly mádenı sharaǵa aınalǵaly tur, degen bolatyn uıymdastyrýshy maman áńgime arasynda.

Bul rette, İlıastanýshy, ǵalym Qajet Andastan da báıterekterdiń biri týraly suraǵanymyzda, «İlıas tek qalamger ǵana emes. Ol san qyrly adam. Onyń jazbaǵan taqyryby joq. tirshiliginde barlyq qoǵamdyq, saıası, áleýmettik máselelerge belsendi aralasqan azamat. Sol qyzmettegi İlıastyń orny, roli, bedeli, yqpaly, taǵy da basqa azamattyq bolmysyn baspa sózderdegi pýblısısıkalyq eńbekteri men arhıv materıaldaryndaǵy baıandamalar arqyly anyqtaýǵa bolady. İlıastyń aqyndyǵy álde qashan dáleldenip úlgerdi. Oǵan eshkim kóleńke túsire almaıdy. Biraq, İlıastyń qoǵamdyq qyzmettegi salmaǵy men jýrnalısik tulǵasyn salystyrmaly túrde qaraıtyn bolsaq, aqyndyǵynan áldi qaıda bıik turady. İlıasty jýrnalıs retinde qarastyrý onyń azamattyq ómirdegi rolin qalyńdata túsedi degen ustanymdaǵy adammyn.

Ókinerligi, osy kúnge deıin İlıastyń tutqyndalý sebebi men aqtalý barysy basy ashylmaı, tolyq zerttelmeı keledi. İlıasty Keńes bıligi qansha tez tutqyndap, atý jazasyna buıyrǵanmen, onyń aqtalý barysy ońaı-ospaq bolǵan joq. Qazirge deıin bizdiń qolymyzda İlıastyń tutqyndalýy men aqtalýyna qatysty azyn-aýlaq qana dáleldi qujattar bar. Qolymyzǵa tımegen dúnıeler qansha ma? Ótken jyly Almaty oblystyq ishki ister basqarmasynyń arhıvinen İlıas Jansúgirovtyń tólqujat pen abaqtyda túsirilgen sýreti tabyldy. Ol naqty aıǵaq retinde derek bergenimen, máseleniń mánin ashýǵa jetkiliksiz. Osydan-aq, arhıvterde biz kórmegen talaı jazbalar men aıyptaýlardyń jatqany belgili. Bul materıaldyq dálelder.

Sáken, Beıimbet, İlıas «Qosshy» uıymyndaǵy bedelinen paıdalana otyryp, pýblısısıkalyq sheberlikterimen halyqty, ásirese, uıqyda jatqan qazaqty oıatýdy myqtap qolǵa alǵan. Qazaqta: «Elý jylda el jańa» degen naqyl bar. Iaǵnı, 1991 jyly halqymyz máńgilik egemendikke qol jetkizdi. Osy turǵydan kelgende, olarǵa taǵylǵan aıyptaýdyń shyndyqqa sáıkes keletin tustary bar, dedi.

Al, «Úsh báıterek» dep atalatyn úlken shyǵarmashylyq kesh qazan aıynyń toǵyzynda saǵat 11:00-de Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń konsert zalynda ótedi. Keshte T.Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademıasynyń shákirtteri atalǵan úshtiktiń shyǵarmashylyǵy jóninde teatrlandyrylǵan kórinister qoıady. Sondaı-aq, Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorıasynyń ustazdary men shákirtteri darabozdarymyzdyń ánderin shyrqaıdy.

Á. Nazaraly