7 aqpanda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Úkimetti jıynǵa shaqyrǵany belgili. Qalyń buqara bul jańalyqty eleń etip qabyldady. Árıne, kóptiń kútetini – ózgeris, qandaı da bir saıası sheshim...
Óıtkeni sońǵy kezderi áleýmettik jelide, ásirese YouTube-te saıası taqyryptar belsendi qozǵalyp, búginge deıin únsiz kelgen keıbir adamdar sóz alyp sóılep jatyr. Jáı sóz emes, faktilerdi alǵa tartyp, eski Qazaqstannyń urlyǵyn-qarylyǵyn, alaıaqtyǵyn áshkerelep jatyr. Májilistiń ózinde de qatty-qatty sózder aıtylyp jatyr. Biraq bılik únsiz, qandaı da bir etken áreket, qabyldaǵan naqty sheshimi joq. Múmkin, ózgerister osy joly qolǵa alyna ma? Burynǵy prezıdentpen birge bolyp, túrli qıturqyǵa basy shalynsa da búgingi bılik quramynda otyrǵandar ornyn bosata ma?
Qamshy.kz bul suraqtardy sarapshylar men saıasattanýshylarǵa qoıyp kórdi.
Ázimbaı Ǵalı, saıasattanýshy:
Alǵatbek Balǵabekuly, halyqaralyq ekonomıkalyq sarapshy:
«Qazirgi bıliktiń, Úkimettiń eń basty qıynshylyǵy – bılikte bilikti kásibıler joq, mamandar óz ornynda otyrǵan joq. Beınelep aıtqanda, tiginshi sıyr saýyp, sıyr saýatyn áıel bala oqytyp ketti degendeı. Nege? Óıkeni bizde mamandardy baǵalap jatqan eshkim joq, bári qulqynnyń quly bop ketken. Sodan keıin barlyq jerde bylyq-shylyq. Máselen, Parlamentte zańgerler men ekonomıser ǵana otyrýy kerek. Ol araǵa muǵalimdi, basqasyn aparýdyń qajeti joq. Taza mamandardan quralǵan Parlament dep alǵashqy shaqyrylymdaǵysyn aıtýǵa bolady. Salyq Zımanov, Dáýlet Sembaev syndy tulǵalar memlekettiń damý jolyna túsýine shynymen de shyndap at salysty. Bul – bir.
Ekinshiden, mamandar qazirgi bılikte strategıa, mısıa joq ekenin kórip, qarny ashyp otyr. Nazarbaev 2020-2030 degen strategıalardy usyndy, biraq ony sátti júzege asyrý qolynan kelmedi. Sebebi belgili, barlyǵy jappaı urlyqpen aınalysyp ketti. Qazirgi bılik aqyr aıaǵy sol urlanǵan, shetelde jatqan aqshalardy elge qaıtara almaı otyr. Aıtqandary istegenderine saı kelmeıdi. Jekemenshik zańgerlerge tapsyrǵan, osymen shuǵyldanyńdar dep. Al olardy kim kerek qylady? Bul arada memleket tarapynan suranys bolýy tıis. Parlament osyǵan qatysty zań shyǵarýy qajet. Biz ondaı naqty qadamdardy kórip otyrǵanymyz joq. Negizi, bir nárseden qorqaqtaıtyn sıaqty.
Úshinshiden, ekonomıka deıtindeı, bizde iri óndirister joq. Tabys kóbine saýdadan túsip jatyr. Memleket otandyq bıznesti qorǵap otyrǵan joq. Úkimet otandyq óndirýshiler tarapynan emes, tutynýshylar tarapynan oılap-qaraıdy. Inflásıa ósip, ornymyzdan aıyrylyp qalmaıyq, otandyq óndirýshiler bankrot bolsa, bola bersin deıdi. Mine, aldaǵy jıynda osy máselelerge basa nazar aýdarylyp, reformalar osy baǵytta júrse deımin».
Ámirjan Qosan, saıasatker:
«Ket degende, ıt te ketedi!»
Biraq bizde ondaı praktıka qalyptaspaǵan: ár premer, mınıstr ne ákim joǵary jaqqa jalǵan esep berip, jyly ornynan aıyrylǵysy joq.
Jáne bir úkimettiń otstavkaǵa ketip, onyń ornyna ekinshisi kelgeninen ne ózgeredi deısiz? Sol baıaǵy júıe, úkimettiń jumysyna ne qoǵamnyń, ne parlamenttiń esh yqpaly joq: prezıdentke oń esep berse bolǵany.
Sol sebepti osy jaǵdaıdy ózgertý kerek! Eń bastysy – eki-úsh jylǵa arnalǵan naqty baǵdarlamasy bar bir komanda úkimetke kelýi tıis, sol baǵdarlamasyn oryndamasa, ornynan ketsin, al oryndaı alsa quba-qup, jumysyn jalǵastyra bersin. Osyndaı reforma jasamaı, baıaǵy jartas sol jartas bop qala bermek".
Pikir qaldyrý