Qazirgi zamanda bilim berýdiń ekonomıka men qoǵamnyń jańa sapasyn qalyptastyrýdyń mańyzdy faktory retindegi mańyzy adamı kapıtal yqpalynyń ósýimen qatar arta túsýde. Bular - álemdik tabıǵı resýrstardyń tolyqtyǵy, energetıkalyq daǵdarys týraly habardar bolý, ekologıalyq problemalar, adamzatty qajetti resýrstarmen (azyq-túlik, ónerkásiptik shıkizat, energıa jáne t.b.) qamtamasyz etý problemalary, adam densaýlyǵy problemalary, adam kedeıligi problemasy, ónerkásiptik damý baǵyttaryn qaıta baǵalaý, adamdardyń ómir súrý áleýmettik jaǵdaılaryn túbegeıli jaqsartý, adam ortasynyń fızıkalyq shekarasyn keńeıtý, barlyq halyqtar úshin beıbitshilikti qamtamasyz etý, jyldam baǵyttaryn qaıta baǵalaý, adamdardyń ómir súrý áleýmettik jaǵdaılaryn túbegeıli jaqsartý, adam ortasynyń fızıkalyq shekarasyn keńeıtý, barlyq halyqtar úshin beıbitshilikti qamtamasyz etý, jyldam ósýdi retteý XXI ǵasyrdaǵy bilim berý qazirgi zamannyń osy jahandyq problemalaryn sheshýdiń kepili bolyp tabylady. Dál bilim berý prosesinde adam mádenı qundylyqtardy ıgeredi. Bilim mazmuny ár túrli elder men halyqtardyń mádenı muralarynan, únemi damyp kele jatqan ǵylymnyń túrli salalarynan, sondaı-aq adamnyń ómiri men praktıkasynan syzylyp, úzdiksiz tolyqtyrylyp otyrady. Álem búginde bilim berý salasyndaǵy kúsh-jigerin biriktirip, álem azamatyn jáne búkil ǵalamshardy tárbıeleýge umtylýda. Álemdik bilim berý keńistigi qarqyndy damyp keledi. Sondyqtan álemdik qaýymdastyq adamdy tárbıeleýdiń jahandyq strategıasyn qalyptastyrýdy talap etedi (onyń turatyn jeri men eline, biliminiń túri men deńgeıine qaramastan). Bilimi (derekkóz) Bilim berý - otbasy, mektep, buqaralyq aqparat quraldary sıaqty áleýmettik ınstıtýttar júıesi arqyly bilim alý, psıhıkalyq, tanymdyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý daǵdylary men qabiletterin ıgerý jolymen adam bolý tásilderiniń biri. Bilim alýdyń negizgi tásili - oqytý jáne óz betinshe bilim alý, ıaǵnı bilimin, daǵdysy men qabiletin adam óz betinshe, basqa oqytýshylardyń kómeginsiz alǵan jaǵdaıda. Bilim berý fýnksıalary: 1. Ekonomıkalyq – qoǵamnyń áleýmettik-kásibı qurylymyn qalyptastyrý, onda adamdar ǵylymı-tehnıkalyq ınovasıalardy ıgerýge qabiletti. Dúnıejúzilik bilim berý keńistigine saıkes úrdiste KazNÝ aldyna jan salǵan emes.(Ist)Dúnıejúzilik bilim berý júıesinde belgili bir ǵalamdyq úrdis erekshelikteri de bar:1. Bilim berý júıesin demokratıalandyrý – saýatsyzdyq kóptegen elderde joıyldy, orta jáne joǵary bilim keńinen tarady. Bilim berý mekemeleriniń sapasy men túrlerindegi aıyrmashylyqtar saqtalyp qalǵanymen, halyqtyń qalyń jigine qol jetimdi boldy. Bilim berý uzaqtyǵynyń ulǵaıýy – qazirgi qoǵamǵa joǵary bilikti mamandar qajet, bul bilim berý merzimin uzarta túsedi.3. Oqý sabaqtastyǵy – ǵylymı-tehnıkalyq tóńkeris jaǵdaıynda qyzmetker jumystyń jańa nemese onymen baılanysty túrlerine, jańa tehnologıalarǵa tez aýysa bilýi tıis. Bilimdi izgilendirý – mektep pen muǵalimderdiń oqýshynyń tulǵasyna, onyń múddesine, suraýlaryna, jeke erekshelikterine nazar aýdarýy. Bilimdi izgilendirý - ekonomıkalyq teorıa, áleýmettaný, saıasattaný, quqyqtyq bilim negizderi sıaqty bilim berý prosesindegi áleýmettik pánderdiń rólin arttyrý. Bilim berý prosesin ınternasıonaldandyrý - ártúrli elder úshin biryńǵaı bilim berý júıesin qurý, bilim berý júıelerin ıntegrasıalaý.7. Oqý prosesin kompúterlendirý - jańa qazirgi zamanǵy oqytý tehnologıalaryn, telekomýnıkasıa jelilerin ǵalamdyq aýqymda paıdalaný bolyp tabylady eken ,aǵaıyn.

Ádebıetter:

L.N. Bogolúbov, A.Iý. Lazebnıkova, A.T. Kınkýlkın., 2018 jyl. - 415 s. İ. Hýtorskoı. Áleýmettik ǵylym. Termınder men uǵymdar., 2016 jyl. Kravchenko A.I.. Áleýmettik zertteýler:: Mektesózdigi-anyqtamalyq / V.V. Barabanov, I.P. Nasonova.: ACT baspahanasy: «Astrel» baspasy:

 Begalıeva A.K, Mýrtaza A.Sh.,Smaǵul M.J. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Joǵary oqý ornyna deıingi bilim berý fakúlteti Joǵary oqý ornyna deıingi daıyndyq kafedrasynyń oqytýshylary Almaty qalasy