بۇگىن پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان ءنىعماتۋليننىڭ جەتەكشىلىگىمەن وتكەن پالاتانىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن وزبەكستان رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى شارتتى راتيفيكاسيالاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى ماقۇلداندى.  قۇجاتقا سايكەس، ەكى مەملەكەتتىڭ نەمەسە بىرەۋىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر تونگەن جاعدايدا قوس تاراپ ول ماسەلەنى كەڭەسىپ، ورتاق شەشىمگە كەلەتىن بولادى. سوعان سايكەس قازاقستان مەن وزبەكستان ءوزارا اسكەري جانە اسكەري-تەحنيكالىق سالالاردا، ازاماتتىق قورعانىس سالاسىندا ىنتىماقتاسادى. ياعني، ەكى ەل بىر-بىرىنە قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىندە ارقا سۇيەي الادى.  وسىعان  ماسەلەگە بايلانىستى، زاڭگەر، قازاق ۇلتتىق كەڭەسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارىماقسات ءىلياس ۇلىنىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدىك...

     قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن   وزبەكستان رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى شارتتى راتيفيكاسيالاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ماقۇلداۋى وتە قۇپتارلىق. رەسەي فەدەراسياسىنىڭ 1994-جىلعى 5-جەلتوقساندا قول قويىلعان بۋداپەشت مەموراندۋمىن بۇزىپ، ۋكراينانىڭ تاۋەلسىزدىگىنە، جەرىنىڭ تۇتاستىعىنا قول سۇعا وتىرىپ، قىرىمدى وزىنە وزبىرلىقپەن قاراتىپ الۋى گەوساياساتتا ۇلكەن دۇربەلەڭ تۋعىزدى. بۇل جاعدايعا قاراپ وتىرىپ ءبىز قانداي ساباق الۋىمىز كەرەك؟ بىرىنشىدەن، رەسەي فەدەراسياسى ءوزىنىڭ يمپەرياليستىك ساياساتىن جۇرگىزۋ جولىندا ءوزى قول قويعان كەز-كەلگەن حالىقارالىق كەلىسىمدى ويلانباستان جانە قىمسىنباستان بۇزا سالاتىنىن دالەلدەدى. ەكىنشىدەن، اتالعان مەموراندۋمعا قول قويعان اقش پەن ۇلىبريتانيا ءۇشىن الدەبىر شاعىن، ءالسىز ۋكراينا، قازاقستان سياقتى مەملەكەتتەردىڭ تاۋەلسىزدىگىن قورعاۋ، جەرىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتاۋ جونىندەگى كەپىلدىگىن جۇزەگە اسىرعانعا قاراعاندا رەسەي فەدەراسياسىمەن «جىلى» قارىم-قاتىناستى ساقتاۋ ماڭىزدىراق ەكەنىن كورسەتتى. ۇشىنشىدەن، ءوزىنىڭ باۋىرلاس ۋكراينا مەملەكەتىنە وسىنداي وزبىرلىق جاساپ وتىرعان رەسەي فەدەراسياسى قازاقستان، تۇركىمەنستان، وزبەكستان، قىرعىز ەلىنە جاقسىلىق جاسامايتىنى دالەلدەنىپ، رەسەي ەلى تۋرالى «ماڭگىلىك دوس»، «تاتۋ كورشى» دەگەن ەلەس جويىلدى. سونىمەن بىرگە، رەسەي فەدەراسياسى مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ ۆيسە-سپيكەرى، لدپر پارتياسىنىڭ ءارى فراكسياسىنىڭ جەتەكشىسى ۆلاديمير جيرينوۆسكييدىڭ "روسسيا 24" تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا «نيكاكيح رەسپۋبليك ۆ سرەدنەي ازيي. سرەدنەازياتسكيي فەدەرالنىي وكرۋگ – گلاۆنىي گورود ۆەرنىي! سەگودنيا ۋ نەگو چۋجوە نازۆانيە الماتا – موي رودنوي گورود. ەتو پريدۋمالي ۋزبەكيستان، كيرگيزيا، تادجيكيستان، تۋركمەنيا، كازاحستان. سرەدنەازياتسكيي فەدەرالنىي وكرۋگ!» دەپ مالىمدەۋى اتالعان ەلدەردىڭ نارازىلىعىن تۋعىزدى جانە رەسەي فەدەراسياسىنىڭ يمپەرياليستىك ساياساتى ول مەملەكەتتەردىڭ تاۋەلسىزدىگىنە انىق ءقاۋىپ تۋعىزا باستادى. وسىنداي جاعدايدان كەيىن تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ءوزارا ىنتىماقتاسۋى زاڭدى قۇبىلىس جانە بولۋى ءتيىس ماڭىزدى قادام بولاتىن. جالپى، رەسەيدىڭ يمپەرياليستىك پيعىلىنا، ساياساتىنا قارسى تۇرۋدىڭ جالعىز جولى تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەردىڭ وداقتاسۋى ەكەنىن وسىعان ءدايىن دە ايتىپ كەلەمىن. تۇرىك حالىقتارىنىڭ دۇنيەجۇزىلىك اسسامبلەياسى (1991)، تۇركى مادەنيەتى حالىقارالىق ۇيىمى (1992)، تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسى (2008)، تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىق كەڭەسى (2009) جۇمىس ىستەيدى. تۇركى كەڭەسىنە ءقازىر ازەربايجان، قازاقستان، قىرعىز جانە تۇركيا مۇشە بولسا، تۇركىمەنستان مەن وزبەكستان ءالى ويلانۋ ۇستىندە. بۇل مەملەكەتتەر بىرىكسە 200 ميلليوندىق وداق قۇرىلۋى مۇمكىن. بۇل قازىرگى كوتەرىلىپ جاتقان ەۋرازيالىق وداقتان الدە قايدا كوپ. بۇل مەملەكەتتەردى جالاڭ ەكونوميكالىق نەمەسە ساياسي ۇستانىم ەمەس، ورتاق ءتىل، ءدىن، تاريح جانە ءتۇبى ءبىر تۇركىلىك باۋىرلاستىق بايلانىس جالعاستىرىپ جاتىر. تەك قازاقستان عانا ەمەس، قىرعىز ەلىنىڭ، وزبەكستان، تۇركىمەنستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن جەرىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتاپ، رەسەيدىڭ اقپاراتتىق، ەكونوميكالىق ەكسپانسياسىنا قارسى تۇرۋدىڭ ءبىر جولى وسى ەلدەر اراسىنداعى ستراتەگيالىق بايلانىستى نىعايتۋ بولماق. وسى زاڭ قابىلدانعان سوڭ وزبەكستان تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىق كەڭەسىنە تولىققاندى مۇشە بولسا ءتىپتى جاقسى بولار ەدى دەپ ويلايمىن. وزبەكستان ۇجىمدىق قاۋiپسiزدiك تۋرالى شارت ۇيىمىنا (ودكب) مۇشەلىكتەن شىعىپ كەتتى. ەندى قازاقستان دا وسى ۇيىمنان شىعىپ، رەسەيدىڭ 7 اسكەري جاتتىعۋ پوليگوندارىن جابۋعا ءتيىس.