ماسكەۋگە ءناپاقا تابۋ ءۇشىن اتتانىپ، قۇلدىقتا بولعان  شىمكەنتتىك  جانىبەك قانىبەك ءومىرىنىڭ ەكى جارىم جىلىن «توزاقتا» وتكىزگەن، دەپ حابارلايدى Nur.kz پورتالى.

ازاپتى كۇندەرىن  ايتىپ بەرگەن جاس جىگىت بيلىكتەن اراشا سۇرايدى. ايتۋىنشا، ءوزى قۇلدىقتا بولعان ماسكەۋدەگى دۇكەندە ءالى تالاي قازاق باۋىرلارى ءبىر ءتۇيىر نانعا زار بولىپ، ەلىنە قايتا الماي ءجۇر.

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، ورداباسى اۋدانىندا تۋىپ-وسكەن جانىبەك قانىبەك  18 جاسىندا وزدىگىنەن كۇن كورىپ، اتا-اناسىنا سالماق تۇسىرمەۋدى ويلايدى. سودان ءبىر تانىسىنىڭ ايتۋىمەن ماسكەۋدەگى گوليانوۆا اۋدانىنداعى دۇكەندەردىڭ بىرىنە جالاقىسى 95 مىڭ تەڭگەلىك جۇمىسقا شاقىرتۋ الادى. كەڭەس بەرگەن تانىسى وندا ءوزىنىڭ اپكەسى جۇمىس ىستەپ جاتقانىن جانە جاقسى تابىس تابۋعا بولاتىنىن ايتادى.

ماسكەۋگە اتتانباس بۇرىن جانىبەك اپكەسى ەكەۋى جۇمىس بەرۋشىمەن شىمكەنتتە جولىعىپ، ءمان-جايدى انىقتاپ الادى. سودان جاس جىگىت 2013 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا جولعا شىعادى. ماسكەۋگە كەلگەن بويدا ونى ازىق-تۇلىك دۇكەنىنىڭ يەلەرىنىڭ ءبىرى راشيد دەگەن ەر كىسى كۇتىپ الادى. العاشىندا جۇمىسقا بەلسەنە كىرىسكەن ونىڭ جاعدايى جاقسى بولعان. تاماعى دا ۋاقىتىلى بەرىلگەن.

دۇكەن يەلەرى دە، باسقا دا قىزمەتكەرلەر وڭ قاباق تانىتىپتى. جۇك تاسۋشى بولىپ جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ول الدا نە كۇتىپ تۇرعانىنان بەيحابار ەدى. ءبىر قىزىعى، قازاقستاننان بارعان جىگىتتەن بارا سالا دۇكەن يەلەرى قۇجاتى مەن ۇيالى تەلەفونىن الىپ قويعان. العاشقى جالاقىسىن الاردا جۇمىس بەرۋشى «ازىرگە جالاقىڭ جينالا بەرسىن، ۇيىڭە جيناپ، قوماقتى ەتىپ جىبەرمەيسىڭ بە؟» دەگەن سوزىمەن كەلىسىپ، ءۇنسىز جۇرگەن.

ۋاقىت وتە ول وزگە قىزمەتكەرلەردىڭ دۇكەن يەسىنىڭ كابينەتىنەن جىلاپ شىققانىن كورەدى. ءبىر اي وتكەن سوڭ تاماعى وزگەرىپ، وزگە قىزمەتكەرلەر سەكىلدى كوگەرگەن نان جەپ جۇرەدى.

«دۇكەن يەسى راشيد كۇن سايىن تۇنگى ۋاقىتتا شىعىپ كەتىپ، قاپ-قاپ ەتىپ كوگەرگەن نان الىپ كەلەدى. سوسىن ونى تۋراپ، بىزگە بوتقا ەتىپ بەرەدى. مەنىمەن بىرگە ون شاقتى جۇمىسشى بولدى. ونىڭ ەكەۋى وزبەكستاندىق قىزدار، قالعانىنىڭ ءبارى قازاقستاندىقتار. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، مەنىمەن بىرگە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن جىگىتتەردى دۇكەن يەلەرى قاسىنداعى قولشوقپارلارىمەن سوققىعا جىعىپ جاتاتىن»، - دەپ اڭگىمەسىن باستاعان جىگىت ارادا ءبىر جارىم اي ۋاقىت وتكەن سوڭ ءبىر شيكىلىكتىڭ بارىن بايقايدى. ەلگە قايتاقىسى كەلەدى.

ءبىراق، قايتۋ تۇگىلى قوجايىنى دۇكەننەن سىرتقا شىعارمايدى. ءتىپتى ۇيىندەگىلەرمەن تىلدەسۋگە مۇمكىندىك جوق. ءبىر كۇنى دۇكەن يەسىنىڭ كىشكەنتاي قىزدارىن ويناتۋعا (اۆتور: ول كەزدە بالا كۇتۋشى سىرقاتتانىپ قالعان) اۋلاعا الىپ شىعادى. سودان اۋلادا جۇرگەن ءبىر قىرعىز ۇلتىنىڭ ازاماتىنا ءوتىنىش ايتىپ، شىمكەنتتە كوڭىل جاراستىرىپ جۇرگەن قىزىنا جاعدايىن جەتكىزىپ، قايتا الماي جۇرگەنىن، تەك ۇيىندەگىلەرىنەن بۇل نومىرگە حابارلاسپاۋىن، دۇكەن يەسىنىڭ تەلەفونىنا قوڭىراۋ شالۋىن حابارلاما ەتىپ جازىپ جىبەرەدى.

قىزى ءمان-جايدى جىگىتتىڭ تۋىستارىنا جەتكىزىپ، ولار حابارلامانى دۇرىس تۇسىنبەگەندىكتەن الگى قىرعىز ازاماتىنىڭ تەلەفونىنا قايتا-قايتا قوڭىراۋ شالادى. سول كۇنى كەشكى ۋاقىتتا قىرعىز ازاماتى دۇكەنگە جىگىتتى ىزدەپ كەلىپ، جانبەكتىڭ ۇيىنە حابارلاما جىبەرگەنىن قوجايىنى ءبىلىپ قويىپ، العاش رەت سوققىنىڭ استىنا الادى. كەيىن قوجايىنى جىگىتكە ۇيىندەگىلەرمەن سويلەستىرىپتى.

«ماعان تەلەفوننىڭ داۋىسىن شىعارىپ قويىپ ۇيدەگىلەرگە «جاعدايىم جاقسى، حابارلامانى قىزىما قايتەر ەكەن دەگەن ويمەن بالدارمەن ازىلدەپ وتىرىپ جىبەرگەنمىن» دەپ ماجبۇرلەپ ايتقىزدى. ىشىمنەن قىنجىلىپ، جىلاعىم كەپ تۇردى. الايدا ايتقاندارىن ىستەمەسەم، تاعى دا ۇرىپ-سوعادى. ونىڭ وزىندە ۇيدەگىلەرمەن قىسقا-نۇسقا سويلەستىردى» دەپ ازاپتى كۇنىن ەسكە الدى شىمكەنتتىك تۇرعىن.

مۇنان سوڭ دۇكەن يەلەرى جىگىتكە وزدەرىنشە جازا بەرىپ، كۇن سايىن ۇرىپ-سوعاتىن بولعان. تىنىعاتىن ۋاقىتىن دا قىسقارتىپ تاستاپتى.

«دۇكەن يەسى راشيد پەن ونىڭ جارى جانار بىزگە جۇمىستان شارشادىڭدار دەپ تۇنگى ۋاقىتتا كۇشتەپ اراق ىشكىزەتىن. مەن العاشىندا قارسىلىق تانىتىپ، تالاي سوققىنىڭ استىندا قالدىم. نامىسىما تيەتىن سوزدەر ايتاتىن. ومىرىمدە العاش رەت اراقتى سول جەردە تاتىپ كوردىم» دەگەن جانىبەك قانىبەك قوجايىندارىنىڭ  وعاش ارەكەتى مۇنىمەن توقتاماعانىن ايتتى.

ەڭ سوراقىسى، ونسىز دا ولەرمەن كۇن كەشىپ، ءجوندى تاماققا زار بولىپ، ودان قالا بەرسە، سوققىنىڭ استىنا جىعىلىپ جۇرگەن ەر بالالاردى سونداعى قىزدارمەن جىنىستىق قاتىناسقا كۇشتەپ تۇسىرگەن.

«ماعان ءبىر وزبەك قىزىمەن توسەكتەس بولاسىڭ دەدى. «مەنىڭ دە اپكەم بار، قىز بالاسى، مەن مۇندايعا بارمايمىن» دەگەنىم سول،  قوجايىننىڭ ادامدارى توبەلەي ءتۇستى. الگى قىزدى  دا سوققى جىقتى. قانشا قارسىلىق تانىتقانىممەن، اقىرى مەنى ول قىزبەن كۇشتەپ ينتيمدىك قاتىناسقا ءتۇسىردى. ولار بىزگە كۇنا جاساتىپ قويعاندارىنا ءماز» دەپ ءسوزىن جالعادى قۇلدىقتا بولعان جىگىت.

"ءتىرى تۇرعانىمدا ەلىمە قالاي دا بولسا ورالايىن" دەگەن جانىبەك ول جەردەن قاشپاقشى بولادى. ءبىراق، ەكى ساعاتتان سوڭ قوجايىننىڭ ادامدارى ونى تاۋىپ الىپ، دۇكەنگە قايتا اكەلەدى.

جىگىتتى دۋبينكامەن سوققىلاپ، ەلەكتروشوكەرمەن ابدەن قينايدى.

ەكى اپتاداي جەر تولەدە جاتقان جىگىت كوگەرگەن نانعا دا زار بولعان.

ەكىنشى رەت قاشۋ تۋرالى ويىن ول لاقاپ ەسىمى «سارى قىز» دەگەن بويجەتكەنمەن بىرگە جۇزەگە اسىرماق بولادى. ول قىز دا شىمكەنتتىك. كاسساداعى اقشانى جىمقىرعان بويجەتكەن ەكەۋى ول امالىن تاۋىپ دۇكەننەن قاشىپ كەتىپ، پويىزعا وتىرعانى سول قوجايىندارى تاعى تاۋىپ الىپ، تۋرا ۆوكزالدا كوك الا قويداي ەتىپ ساباپ تاستايدى. ەكەۋىن جەرتولەدە ۇستايدى.

كەيىن الگى بويجەتكەن ءوزىنىڭ جوسپارىن قۇرىپ، دۇكەندەگى تاۋارلاردى ءبۇلدىرىپ، تابىستى ازايتقان سوڭ ونى ءبىر تۇندە قوجايىندارى ەلگە قايتارادى. ايتپاقشى، جاس جىگىت بويجەتكەنمەن بىرگە ەكىنشى رەت قاشىپ كەتەردە قالاداعى مەشىتتەردىڭ بىرىنە كىرىپ، اللاعا قۇلشىلىق جاساماقشى بولىپتى. الايدا ونداعىلار بۇلاردىڭ ءتۇرىن كورىپ، «كوشەدەگى قاڭعىباسسىڭدار» دەپ كىرگىزبەي قويىپتى. ال قۇزىرلى ورگانداعىلار بۇل جەردىڭ تۇرعىنى ەمەسسىڭدەر دەپ، ارىزدارىن قابىلداماي قويعان.

ءبىر قىزىعى، دۇكەن قوجايىندارى جۇمىسشىلارىنا ۇيىندەگىلەرىمەن ايىنا ءبىر رەت قانا سويلەستىرىپ وتىرعان. جانىبەكتىڭ اناسى قاتتى سىرقاتتانىپ، اپكەسى جىلاپ-سىقتاپ وتباسى قارجىدان قىسىلىپ جاتقانىن ايتقاندا دۇكەندەگىلەر جىگىتتىڭ تۋعان باۋىرىن قارسى قويىپتى. «مەنى گيپنوزدادى ما، بىلمەيمىن» دەگەن جانىبەك اپكەسىمەن ۇرىسىپ قالا بەرەتىن بولعان. ءبىراق كەيىننەن قوجايىنىنا ايتىپ، ۇيىندەگى جاعدايدى ءتۇسىندىرىپ، جالاقىسىن سۇراپتى. ولار جانى اشىعانسىپ «300 مىڭ تەڭگە سالىپ جىبەردىك» دەپ ايتىپ، شىن مانىندە ۇيىندەگىلەر 100 مىڭ تەڭگە عانا الىپتى.

ازاپتى كۇندەر مۇنىمەن توقتاماعان. سەبەپسىزدەن-سەبەپسىز تاياقتىڭ استىندا قالاتىن ول قوجايىنىنا جاقپاي قالسا، سوققىنىڭ كوكەسىن كورگەن.

«ۇلى سوزدە ۇيات جوق» دەگەن بار عوي. قوجانىمىز ءراشيدتىڭ جۇبايى جانارعا جاقپاي قالساق، ادامدارىنا ءبىزدى كۇشتەپ وتىرعىزىپ، ەكى اياعىمىزدى اشىپ قويىپ، جىنىس مۇشەمىزدەن قاتتى تەبەتىن. سودان كەيىن اپتالاپ كىشى دارەتكە شىعۋدىڭ ءوزى مۇڭ بولىپ ءجۇردى» دەپ كوزدەرى مۇڭ شالدى شىمكەنتتىك تۇرعىننىڭ.

جانىبەكتىڭ ايتۋىنشا، تالاي قازاقستاندىقتى كۇشتەپ قۇلدىقتا ۇستاپ وتىرعاندار تەك راشيد پەن جانار عانا ەمەس ەكەن.

«دۇكەن يەسى جانار جانسۇلۋ، شولپان ەسىمدى ەكى سىڭلىسىمەن بىرگە ماسكەۋدە بىرنەشە دۇكەن اشقان. بارلىعىندا جۇمىسشىلاردى قۇلدىقتا ۇستايدى. ۇرىپ-سوعادى. ويلاعاندارى - جالاقىسىن بەرمەۋ. ال پوليسيا قىزمەتكەرلەرى تەكسەرۋ جۇرگىزگەندە، ءبىزدى جاسىرىن بولمەگە قاماپ قوياتىن. جاناردىڭ ءسىڭلىسى جانسۇلۋ مەن جۇمىس ىستەگەن دۇكەنگە ءوز قىزمەتكەرلەرىمەن كەلىپ، ءتۇنى بويى اراق ىشكىزىپ، ساۋىق قۇراتىن. مەنىڭ بىلۋىمشە، جاناردىڭ گۇلجان ەسىمدى تۋعان قىزى شىمكەنتتە تۇرادى. ءبىراق ونى مەن بۇل جاقتان تابا المادىم. ال مەنى جىبەرگەن تانىسىم ونداعى جاعدايدان مۇلدەم حابارسىز ەكەن»،-دەدى ازاپ كورگەن جىگىت.

ودان وزگە جانىبەك ادام شوشىتارلىق ارەكەتكە بارىپ جۇرگەن دۇكەن يەلەرىنىڭ قازاقستاندىقتاردى جۇمىسقا شاقىرۋ ادىستەرىمەن دە ءبولىستى.

«ولار اراعا ادام سالىپ، «ءبارى كەرەمەت، جاقسى جالاقىسى بار» دەپ الداپ شاقىرىپ وتىرادى. مەن ماسكەۋدە جۇرگەندە دۇكەن قوجايىنى اپكەممەن شىمكەنتتە جولىعىپ، مەنىڭ جاعدايىمنىڭ كەرەمەتتىگىن ايتقان. كەيىن مەنى قازاقستانعا ءبىر اپتا دەمالىسقا جىبەرەتىنىن، ول ءۇشىن تاعى ءبىر جىگىت قاجەت ەكەنىن جەتكىزگەن. اپكەم مەنىڭ ازاپتى ءومىرىم تۋرالى قايدان ءبىلسىن؟ ءبىر تۋىسىمدى جىبەرەدى. مەن دە «سارى قىز» سەكىلدى قانشا تاياق جەسەم دە، دۇكەندەگى قىمبات تاۋارلاردى ءبۇلدىرىپ، اراق-شاراپ تۇراتىن سورەلەردى قۇلاتىپ الىپ جۇرگەنمىن. سول ءۇشىن دە  ولار مەنەن قۇتىلعىسى كەلگەن عوي» دەگەن جانىبەك قانىبەك تۋىسىن كورگەندە بىردەن «قايت» دەپ ايتىپ ۇلگەرگەن.

ءبىر اپتا وتكەن سوڭ 2015  جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا جازدىق شورتي مەن فۋتبولكا، اياعىندا سۇيرەتپە كيگەن جانىبەكتى قوجايىندارى قۇجاتى مەن قولىنا 5000 رۋبل بەرىپ، ۆوكزالعا اپارىپ تاستايدى. ابىروي بولعاندا، ونىڭ تۋىسى بىربەتكەيلىگىنىڭ ارقاسىندا قوجايىندارىنا جاقپاي، ەلگە ورالعان.

ازاپتان ارىلعان شىمكەنتتىك جىگىت ءۇش ايداي وزىنە كەلە الماي جۇرگەن. تۇندە شوشىنىپ ويانىپ، ءوزىن تۋرا ءبىر جەرتولەدە جاتقانداي سەزىنىپتى. ءتىپتى دالاعا شىعۋعا قورقىپ جۇرگەن ونىڭ بار ويى ماسكەۋدەگى قوجايىندارى كەلىپ، ءوزىن الىپ كەتەدى دەپ ۇرەيلەنگەن. تەك 3 شايدان سوڭ اپكەسى ايگۇلگە باسىنان كەشكەن ازاپتارىن جەتكىزگەن ول پسيحولوگتىڭ كومەگىنە جۇگىنىپ، ەل قاتارىنا قوسىلىپتى.

ماسكەۋگە كەتكەندە سالماعى 90 كەلىدەن استام بولعان جىگىت شىمكەنتكە 58 كەلى بولىپ ورالعان. ونى كورگەن اپكەسى ايگۇل باۋىرىنىڭ جاعدايىن بىلايشا ەسكە الدى.

«دەنى ساپ-ساۋ، تىعىنشىقتاي ءىنىمنىڭ ءتۇرىن كورىپ، جۇرەگىم قاتتى اۋىرىپ كەتتى. قانشاما ۋاقىت كورمەگەن ونى مەن قۇشاقتاي سالا كوز جاسىما ەرىك بەردىم. ءوزىڭىز ويلانىپ قاراڭىزشى، بۇل دەگەن ناعىز سۇمدىق قوي... قانى قازاق ادامدار ءوز باۋىرلارىنا وسىنداي زومبىلىق كورسەتكەن. اللاعا شۇكىر، مەنىڭ باۋىرىم قاسىمدا. ءبىراق، مەن بارىمدى ساتسام دا ولاردىڭ جازالارىن الۋىن قالايمىن. سەبەبى ءالى قانشا قازاق بالاسى مەن قاقاركوز قىزى ازاپتى كۇندەرىن باستان كەشىپ، كۇندەرىن وتتىزە الماي ءجۇر. قانشاما قازاق قىزى سول جاقتا قىزدىعىنان ايىرىلىپ، ابورت جاساتىپ، جەڭىل جۇرىسكە سالىنعان»، - دەپ كوزىنە جاس الدى جانىبەكتىڭ اپكەسى.

جانىبەك ەلگە ورالعان سوڭ ارادا ۋاقىت ءوتىپ، اپكەسىمەن ماسكەۋدەگى دۇكەنگە بارىپتى. تەك دۇكەندى كۇزەتكەندەر «قوجايىن جوق» دەپ ىشكە كىرگىزبەي قويعان. جاس جىگىت ەلىنە امان-ەسەن ورالعانىنا قۋانعانى سونشالىق، العاشىندا اپكەسىنەن ەش جەرگە شاعىمدانباۋىن ءوتىنىپ، جابۋلى قازاندى جابۋلى كۇيىندە قالدىرۋىن ءوتىنىپتى.

ۋاقىت ءوتىپ، وز-وزىنە كەلگەن جىگىت ەندى بيلىكتەگىلەردەن اراشا سۇرايدى. ەتكەن ەڭبەگىنىڭ اقىسىن الۋدى ەمەس، ءوزى سياقتى قۇلدىقتا جۇرگەن وتانداستارىنىڭ ەلگە ورالۋىن تىلەيدى. وسى ماقساتپەن ول بارشا قازاقستاندىقتارعا ۆيدەوۇندەۋىن جولدادى. 21 جاستاعى جىگىتتىڭ باسىنان وتكىزگەن ازاپتى كۇندەرىن كوپشىلىككە جاريا ەتۋىنە «ماسكەۋدە 8 اي بويى قۇلدىقتا بولعان قازاق قىزىنىڭ ازاپتى كۇندەرى» جايلى ماقالا تۇرتكى بولىپتى.

قۇلدىقتا بولعان ول قىزدى جىگىتتىڭ  سول كەزدەگى قوجايىنى جاناردىڭ ءسىڭلىسى جانسۇلۋ كۇشتەپ ۇستاعان. ەرەكشە ايتا كەتەرلىگى، جانىبەك قانىبەكتىڭ سوزىنشە، الداپ جۇمىسقا شاقىرىپ، زورلىق-زومبىلىق كورسەتەتىن دۇكەن يەلەرى  شىمكەنتتىكتەر ەكەن. قازىرگى تاڭدا رەسەي ازاماتى. كەزىندە ۇلكەن ءبىر اتى شۋلى ىسپەن قازاقستاننان قاشىپ كەتىپ، اتى-جوندەرىن وزگەرتىپ تاستاعان. قورلىق كورگەن جىگىت  ماقالادان سوڭ بيلىك باسىنداعىلار بۇل جاعدايعا بەي-جاي قارامايدى دەگەن سەنىمدە.