سااكاشۆيليدى ازاماتتىقتان ايىرۋ: ۋكراينا، قازاقستان ساراپشىلارى نە دەيدى؟

/uploads/thumbnail/20170727163627503_small.jpg

كەشەلى بەرى الەمدىك باق-تى ءدۇر سىلكىندىرگەن اقپارات تارالدى. ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكو گرۋزيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى، ودەسسانىڭ باس گۋبەرناتورى بولعان ميحايل سااكاشۆيليدى ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرعان. سەبەبى سااكاشۆيليدىڭ بيلىكتەن جاسىرعان قۇپيا قۇجاتتارىنىڭ بارى انىقتالعان. وسىعان بايلانىستى شەتەلدىك ساراپشىلار وزدەرىنىڭ پىكىرىن جازىپ جارىسۋدا. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ەكس-گۋبەرناتورعا قاتىستى ايتىلعان پىكىرلەردى جيناقتاپ، وقىرمان نازارىنا ۇسىنادى.

سااكاشۆيليدىڭ ءوزى اتالمىش شەشىمگە قاتىستى ۆيدەو ماىمدەمە جاسادى. وندا ءوزىنىڭ قاراپايىم ۋكراين ازاماتى ەكەنىن ايتىپ، پوروشەنكونىڭ شەكتەن شىققانىنا نالىدى.

«مەن ۋكراينادا 13 جىل بويى ءومىر ءسۇرىپ كەلەمىن. ءۇش ريەۆوليۋسياعا ات سالىستىم. ءبىر عانا ازاماتتىعىم بار – ۋكرايندىق.

بۇگىن دە ماعان «قاشقىن» ستاتۋسىن جاماپ قويماقشى. ولارىنان تۇك شىعا قويماس. وزگە مەملەكەتتەردى ارالاپ، پانا ىزدەپ جۇرەتىن جايىم جوق. ۋكرايناعا قايتىپ، ادىلەتتىلىككە قول جەتكىزەمىن.

پوروشەنكو مەنىڭ ۋكراينادا جوقتىعىمدى پايدالانىپ، ازاماتتىقتان ايىردى»، - دەي كەلە ۋكراين  حالقىنىڭ ءدال وسىنداي جاعدايمەن بۇرىن دا كەزدەسكەنىن ەسىنە سالدى، ەسكەرتتى.

«مەن ۋكراينا ازاماتتىعىن قابىلدادىم. ۋكراينانىڭ بولاشاعى مەن رەفورما ءۇشىن كۇرەستىم. ازاماتتىق – مەن ءۇشىن جاي ءسوز ەمەس. ءوز قۇجاتىمنان ۋكراينا ازاماتى دەگەندى كورگەن سايىن حالىق الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىمدى سەزىنىپ، حالىقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن جۇمىس ىستەدىم. ۋكراينانىڭ جەڭىسكە جەتىپ، ەۋروپالىق دەرجاۆا اتانعانىن قالادىم...».

مالىمدەمەسىندە ءوزىنىڭ ۋكرايناعا دەگەن ماحابباتىن جەتكىزىپ، ازاماتتىقتى قالاي دا قايتاراتىنىنا ءسوز بەردى.

ءبىرىنشى كەزەكتە رەسەيدىڭ پرەمەر-مينيسترى دميتريي مەدۆەديەۆ ميحايل سااكاشۆيليدىڭ ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرۋ جونىندە شەشىمگە «شوۋ جالعاسىن تابۋ كەرەك» دەگەن پىكىر ايتتى.

«سااكاشۆيليدىڭ تاعدىرىنا تاڭ قالاسىڭ: گرۋزيا ازاماتى، گرۋزيا پرەزيدەنتى، گرۋزيانىڭ ازاماتتىعىنان ايىرىلعان تۇلعا، ۋكراينا ازاماتى، ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ دوسى، ودەسسا وبلىسىنىڭ گۋبەرناتورى، ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرىلعان تۇلعا. ۋكراينا بيلىگىنىڭ جۇيەسىنە دە تاڭىرقاپ قارايسىڭ – گرۋزيانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتىن قابىلدايدى، ونى گۋبەرناتور ەتەدى، سوسىن ازاماتتىقتان ايىرادى. مۇنىڭ ءبارى – فانتاستيكالىق تراگيكومەديانى ويناتىپ جاتقان ەكى ادامنىڭ مورالدىق سيپاتىنىڭ دالەلى. شوۋ جالعاسۋى كەرەك»، - دەپ جازدى مەدۆەديەۆ.  

ال پوروشەنكونىڭ شەشىمىنە قاتىستى ۋكراينا حالقىنىڭ پىكىرى ەكىگە ءبولىندى. ءبىر تاراپ پرەزيدەنتتىڭ ءىسىن اقىماقتىققا بالاسا، ەكىنىشىسى سااكاشۆيليدىڭ ەلدەن اۋلاق بولعانىن ءجون سانايدى. 

ۋكراينانىڭ حالىق دەپۋتاتى مۋستافا نايەمنىڭ پىكىرىنشە، ميحايل سااكاشۆيليدىڭ ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرۋ – ناعىز اقىماقتىق. نايەم ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ بۇل قىلىعىن پرەزيدەنتكە ءتان ءىس ەمەس ەكەنىن باسا ايتتى.

«ميحايلمەن كەلىسپەۋگە بولاتىن شىعار، ول كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقپاۋى مۇمكىن. الايدا سااكاشۆيليدىڭ وركەنيەتتى بارريكادى ءبىزدىڭ جاقتا»، - دەدى ول ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىندا.

سونداي-اق ۋكراينالىق ساياساتكەر ەگور فيرسوۆ تا پوروشەنكونىڭ ۇلكەن قاتەلىككە بوي الدىرعانىن ايتتى.

«مۇنداي شەشىم ارقىلى پرەزيدەنت ءوزىنىڭ اقىماقتىعىن عانا ەمەس، ۇرەيى مەن وزىنە دەگەن  سەنىمسىزدىگىن كورسەتتى. پوروشەنكونىڭ دا ساناسىن يانۋكوۆيچتىڭ بۇرىنعى ادىس-تاسىلدەرى جاۋلاعان كورىنەدى. وسىنداي قادامدارعا بارۋ ارقىلى بيلىك نەنى كوزدەيدى ەكەن؟ ءوزىنىڭ بۇل ءىسى ارقىلى پوروشەنكو سااكاشۆيليدىڭ سەنىمىن ارتتىرىپ، بويىنا كۇش دارىتتى ءارى الەمگە تانىمال ەتتى. ءبىز جاڭا رەجيممەن كۇرەستە مىقتىراق بولامىز»،- دەپ جازدى.

ال پرەزيدەنتتىڭ شەشىمىن قولداعان تاراپ سااكاشۆيليدىڭ ەلگە قايتىپ ورالماۋىن ءجوy سانادى. حالىق دەپۋتاتى سەرگەي لەششەنكو دا ءۇنسىز قالمادى. ونىڭ اقش-تا ەكەنىن ەسكەرگەن ول ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىنا بىلاي دەپ جازدى:

«بۇل پروسەسس ارقىلى سااكاشۆيلي ۋكرانياعا قايتىپ كەلە المايدى. كەلگەن كۇننىڭ وزىندە ونى بوريسپولەدە ۇستاپ، العاشقى مۇمكىندىكتە-اق گرۋزياعا جىبەرەدى. سول كەزدە ميحايلدى ەكستراديسيالاۋ مۇمكىن بولمايدى. ءسويتىپ سااكاشۆيلي امەريكادان پانا ىزدەۋگە ءماجبۇر بولادى. سەبەبى ۋكراينا ساياساتىندا وعان ورىن جوق»، - دەدى ول.

ونىڭ سوزدەرىنە قاراعاندا، سااكاشۆيلي ۋكراينا ازاماتتىعىن الۋ بارىسىندا ءوزىنىڭ ومىرىنە قاتىستى شىندىقتاردى جاسىرىپ قالعان.

«مەن سااكاشۆيليگە ۋكراينا ازاماتتىعىن بەرەردە قارسىلىق تانىتتىم، ءالى دە قارسىمىن. ۋكراين حالقىنىڭ وزىنە ارتقان سەنىمىنە قاراماستان، ول ءۇمىتتى اقتاي المادى. ودەسسو مەن تۇرعىنداردىڭ يگىلىگىنە جۇمىس ىستەۋدىڭ ورنىنا ميحايل ءوزىن جارنامالاۋدان قولى بىرەلى بوساعان ەمەس»، - دەپ جازدى.

سونداي-اق سااكاشۆيليدىڭ اقش پەن نيدەرلاند ەلدەرىندە ءوزىن دامىتۋعا مۇمكىندىك تۋعانىن ايتتى.

«الايدا ول جەردە بوس سويلەگەن ادامدارعا سەنە بەرەتىن حالىق جوق»، - دەپ اياقتادى ءسوزىن.

سونداي-اق، لەششەنكو يانۋكوۆيچتىڭ  ءوز قارسىلاستارىن تۇرمەدە جاتقاندا وقشاۋلاعانىن ەسكە سالىپ، پوروشەنكونىڭ ميحايلدى شەتەلدە جۇرگەن كەزىن پايدالانعانىن تىلگە تيەك ەتتى.

حالىق دەپۋتاتى انتون گەراششەنكو دا پوروشەنكونىڭ اتالمىش شەشىمىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.

«سااكاشۆيلي راسىندا ۋكراينا ازاماتتىعى دەگەن ستاتۋستان ايىرىلدى. مۇنداي شەشىم ۋكراينانىڭ «ازاماتتىق تۋرالى» زاڭناماسىنىڭ 21-بابىنا سايكەس قابىلداندى. بىرنەشە كۇن بۇرىن گرۋزيا باس پروكۋراتۋراسى ۋكرايناعا سااكاشۆيلي ۋكراينا ازاماتتىعىن الۋ بارىسىندا جاسىرعان قۇجاتتاردى جىبەردى»، - دەپ مالىمدەدى گەراششەنكو.

قازاقستاندىق ساراپشىلار دا ءۇنسىز قالمادى. ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ شەشىمىنە قاتىستى ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ ەكى جاقتى پىكىر ءبىلدىردى:

«ءسوز جوق، ونىڭ دەموكراتياشىلدىعى، جەمقورلىققا قارسى كۇرەستەگى جەتىستىكتەرى، گرۋزيانىڭ تاۋەلسىزدىگى جولىنداعى كۇرەسى، ەلىنىڭ ەۋروپا جولىن قالاۋىنا ات سالىسۋى - قۇپتارلىق ءارى قۇرمەتكە لايىق. ءبىراق ونىڭ كەيبىر ارەكەتتەرىندە پوپۋليزم مەن ماكسيماليزم بار ەكەنى دە كوزگە ۇرىپ تۇر.

ءسوز جوق، ونىڭ جەكە باسىنا قارسى ءوز وتانىندا، ۋكراينادا جاسالىپ جاتقان قادامداردى دا قولداۋ قيىن.

ارينە، گرۋزياداعى كلانارالىق ءارى ساياسي سيپاتى بار كۇرەستىڭ سالدارىن مەن تۇسىنەمىن.
بىرەۋلەر ونى قازاقستانعا شاقىرىپ، بيلىككە ارالاسسىن دەپ جاتىر. شاقىراتىن بولساق، سىرتتا جانە ەلدە جۇرگەن ءوز رەفورماتورلارىمىز دا بار! اشىق ساياسي باسەكە بولسا، ولار دا قازىرگى شەنەۋنىكتەرگە مىقتى قارسىلاس بولا الار ەدى!

ءبىر سوزبەن ايتقاندا، "وزگە جۇرتتا سۇلتان (نەمەسە گۋبەرناتور) بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول"!
وسى جاعدايدا گرۋزيا دا، ونىڭ كەشەگى پرەزيدەنتى دە وزگەرۋى كەرەك سياقتى!».

ساراپشى رۋسلان تۇسىپبەكوۆ تە بۇل شەشىمدى سااكاشۆيليدىڭ ەمەس، ۋكراينانىڭ جەڭىلىسى دەپ تانىدى.

«بۇل پروسەستە جەڭىلىس تاپقان سااكاشۆيلي ەمەس، ۋكريانانىڭ ءوزى. ودەسسا پورتىنداعى تارتىپسىزدىك جالعاساتىن بولادى. بۇكىل مەملەكەت بويىنشا...».

ايتا كەتەيىك، ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكو گرۋزيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى، ودەسسانىڭ بۇرىنعى گۋبەرناتورى ميحايل سااكاشۆيليدى ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرۋ تۋرالى بۇيرىققا قول قويدى.

سااكاشۆيليدى ازاماتتىقتان ايىرۋدى باس پروكۋراتۋرادان جوعارعى رادا دەپۋتاتى اندرەي لوزوۆوي سۇراعان. ال پروكۋراتۋرا بۇل شاعىمدى ميگراسيالىق قىزمەتكە جىبەرگەن.

ميحايل سااكاشۆيلي 2016 جىلى گۋبەرناتورلىق قىزمەتتەن كەتكەن سوڭ پوروشەنكو ونى ۋكراينا ازاماتتىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان. 2015 جىلى گرۋزيا سااكاشۆيليدى ازاماتتىقتان ايىردى. ونىڭ ايەلى ساندرا رۋلوفس - گوللانديا ازاماتى.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار