الماتى ەكونوميكاسىنداعى شەتەل ينۆەستيسياسى ءبىر جىلدا 24 پايىزعا ارتتى. بۇگىن قالادا ءداستۇرلى 6-شى Almaty Invest حالىقارالىق ينۆەستيسيالىق فورۋمى ءوتتى. ماڭىزدى شاراعا الەمنىڭ 20 ەلىنەن 500 دەلەگات قاتىستى. وسى رەتتە، وتاندىق ىسكەرلەرمەن قوسا وزگە ەلدىڭ قالتالىلارى دا وڭتۇستىك استاناعا اقشا قۇيعان ءتيىمدى ەكەنىن العا تارتتى.
Almaty Invest حالىقارالىق ينۆەستيسيالىق فورۋمى بەدەلدى ساياساتكەرلەردىڭ، وتاندىق جانە دۇنيەجۇزىلىك بيزنەستىڭ كوشباسشىلارىنىڭ، ينۆەستيسيالىق كورپوراسيالار، قارجى ينستيتۋتتارى مەن حالىقارالىق ۇيىمدار جەتەكشىلەرىنىڭ باسىن قوستى. بۇل الاڭ ءتۇرلى سالاداعى ءىرى جوبالاردى تالقىلاپ، كەلىسىمشارتقا قول قويۋعا تاپتىرماس ورىن. وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇيىمداستىرىلعان فورۋمدا قۇنى 1 ميلليارد دوللارعا 40 مەموراندۋمعا قول قويىلعان. ونىڭ ىشىندە، 12 جوبا ءقازىردىڭ وزىندە تابىستى جۇمىس ىستەپ كەلەدى.
«الماتى – شيكىزاتتىق ەمەس ەكونوميكاسى 35 ميلليارد دوللاردى قۇرايتىن ورتالىق ازياداعى ەڭ دامىعان مەگاپوليستەردىڭ ءبىرى. الىپ شاھار ەلىمىزدىڭ جالپى ىشكى ءونىمىنىڭ بەسىنشى بولىگىن جانە سالىق ءتۇسىمىنىڭ 4/1 بولىگىن بەرەدى. جالپى، وڭىرلىك ءونىم جان باسىنا شاققاندا 20 مىڭ دوللاردى قۇرايدى. قالامىزعا حالىقارالىق كومپانيالار ينۆەستيسيانى بەلسەندى قۇيۋدا. 10 جىلدا شاھارىمىزعا 22،2 ميلليارد ينۆەستيسيا تارتىلدى. بيىلعى جىلى ينۆەستيسيا كولەمى 25 پايىزعا، سونىڭ ىشىندە شەتەلدىك ينۆەستيسيالار 24 پايىزعا ارتتى. ەلباسىنىڭ سارابدال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا مەگاپوليس ەكونوميكاسى 100 ەسەگە، حالىق تابىسى 21 ەسەگە ارتتى»، – دەدى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باۋىرجان بايبەك.
الماتى بيزنەسمەندەر ءۇشىن وتە قولايلى قالا. سىرتتان كەلگەن قارجىگەرلەرگە دە بارلىق جاعداي جاسالعان. ءتىپتى، زاۋىت سالىپ، ءوندىرىس اشۋ ءۇشىن ينفراقۇرىلىمدارى دايىن، جەر تەلىمى بەرىلەدى. يندۋستريالدى ايماقتا قۇرىلىس، فارماسيەۆتيكا، حيميا، تاماق، ماشينا جاساۋ جانە جەڭىل ونەركاسىپ سالالارى بويىنشا وتاندىق ءىرى جانە شەتەلدىك 40 جوبا جۇزەگە اسۋدا. ولاردىڭ جالپى قۇنى 600 ميلليون دوللاردى قۇرايدى. «Tokyo Rope Almaty» توكيو قارجى بيرجاسى رەيتينگىسىندە ەڭ جوعارى باعانى العان. سونداي-اق، يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار پاركى ەركىن ەكونوميكالىق ايماعىندا 163 گەكتار اۋماقتا جوعارى تەحنولوگيالىق كومپانيالاردىڭ جۇمىس ىستەۋىنە قاجەتتى مۇمكىندىك جاسالعان.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ءبىز قاراپايىم زاتتاردىڭ ەكونوميكاسىن بەلسەندى دامىتۋدامىز. مىسالى، جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن KazTigerTape سكوچتار مەن پلەنكالاردى ءوندىرۋ، «كەلەت» گاز قازاندىقتارىن ءوندىرۋ، «ينتەرمۋلتيسەرۆيس» كارتون مەن قاعاز ءوندىرۋ جوبالارى ىسكە قوسىلاتىن بولادى»، – دەدى باۋىرجان بايبەك.
قالا اكىمى باۋىرجان بايبەك الىپ شاھاردا انىقتالعان قۇرىلىس سالۋعا بولاتىن ايماقتى اتاپ ءوتتى. ونىڭ ىشىندە، تۇركسىب، جەتىسۋ جانە الاتاۋ اۋداندارىندا بوس جەر بار. بولجام بويىنشا 70 شارشى شاقىرىم تۇرعىن ءۇي، الەۋمەتتىك، ءوندىرىس، كەڭسە جانە ساۋدا الاڭدارى قاجەت. بيىل «7-20-25» باعدارلاماسى اياسىندا 2 ميلليون شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي تۇرعىزىلادى. سونداي-اق ينۆەستور مەن تۋريست تارتۋدا ساپالى مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ جوعارى ماڭىزعا يە.
«بيزنەستە ونەركاسىپ جانە جاڭا كاسىپورىنداردى اشۋعا قارجى كوپ بولىنەدى. ءقازىر تەندەنسيا بويىنشا الەۋمەتتىك جوبالاردى جەتىلدىرۋگە كوڭىل بولىنۋدە. ونىڭ ىشىندە مەديسينا، جول قۇرىلىسى، قالا ينفراقۇرىلىم، ءبىلىم بەرۋ نىساندارى بار. يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار دا باسىم باعىتقا يە. ءبىزدىڭ بايقاعانىمىزشا، الماتى وسى بارلىق باعىت بويىنشا دامىپ كەلەدى. الماتىنىڭ ينۆەستكليماتى وتە تارتىمدى. مۇندا كوپتەگەن حالىقارالىق ۇيىمدار جۇمىس ىستەپ كەلەدى»، – دەدى ورتالىق ازيا بويىنشا IFC ايماقتىق باسشىسى كاسساندرا كولبەرت.
قالادا سوڭعى 10 جىلدا 30 جول ايرىعى سالىنعان. جۋىردا تاعى ۇشەۋى قولدانىسقا بەرىلمەك. ودان بولەك، مەملەكەتتىك جەكە مەنشىك ارىپتەستىك اياسىندا ۇلكەن الماتى اينالما جولى «باتىس ەۋروپا – باتىس جۇڭگو» ءدالىزىنىڭ قۇرىلىسى باستالعان. جوبا قۇنى 1،4 ميلليارد دوللاردى قۇراپ وتىر. ودان بولەك، الىپ شاھاردا برت جەلىسى جۇمىسىن باستادى. وسى ارقىلى اۆتوبۋس پەن تروللەيبۋستار جۇيىتكىپ، جولاۋشىلار لەگى ەداۋىر ارتا تۇسپەك. سونىمەن قاتار، جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان جولدار كوبەيگەن. دانيالىق ساۋلەتشى يان گەيلدىڭ جوباسىنا سايكەس، قالانى تۇرعىندارعا قولايلى ەتۋ تۇجىرىمداماسى ساتىلاي جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر.
«3 جىل بۇرىن ءبىز بيزنەسكە كەدەرگى كەلتىرۋ كەرەك ەمەس ەكەنىن تەك تىلگە تيەك ەتىپ جۇردىك. قالا اكىمى تۇرعىندارعا قولايلى جاعداي جاساۋ قاجەتتىگىن العا تارتقان. ءقازىر ونىڭ ينفراقۇرىلىم دا، جوبالاۋ دا جولعا قويىلعان. پانفيلوۆ كوشەسىندە رەتسىز تۇرعان ساۋدا ورىندارى سۇرىلگەن. بۇل تۇسىنبەۋشىلىك تۋعىزۋى مۇمكىن ەدى. الايدا، تۇرعىندارعا جاعداي جاسالىپ جاتقانىن دا بيزنەس وكىلدەرى ءتۇسىنۋ كەرەك»، – دەدى «اتامەكەن» ۇكپ باسقارما ءتوراعاسى ابىلاي مىرزاحمەتوۆ.
بيىل حالىقارالىق ينۆەستيسيالىق فورۋمعا تمد، مالايزيا جانە اقش سىندى ەلدەردەن 500 دەلەگات جينالدى. شارا باعدارلاماسىنا ەكى وزگەرىس ەنگىزىلگەن. يننوۆاسيالىق ستارتاپتار كورمەسى جانە كرەمنيي دالاسىنىڭ يننوۆاتورلارى مەن ينۆەستورلارى وتكىزگەن شەبەرلىك ساباقتارى.
پىكىر قالدىرۋ