"اكەنىڭ جاقىندىعى جەزدەدەي-اق". وسىعان كەلىسەسىز بە؟

/uploads/thumbnail/20190218110739629_small.jpg

قىس كەزى بولاتىن. ءبىرىمىز - ستۋدەنتپىز، ءبىرىمىز - جۇمىستامىز. ءبىر سىنىپتاسىمنىڭ اكەسى قايتىس بولىپ، قالادا جۇرگەن سىنىپتاستار جينالىپ، ەكى كولىكپەن اۋىلعا تارتتىق. سۋىق. قار بوراپ تۇر. اياقاستى ەستىگەندىكتەن، جۇمىستان شىعا سالا، تۇندەلەتىپ ءجۇرىپ كەتتىك. قىزداردان مەن عانا. ءبىر كولىكتىڭ الدىنا وتىردىم. جول بويى وڭكەي جاستار قىزىق قۋىپ، ءبىر فلەشكا ءۇشىن جول قۋالاسىپ باردىق. كولىكتەرىمەن جولعا تالاسىپ، ءبىزدىڭ اۋەن تىڭداپ كەلە جاتقان فلەشكامىزدى الىپ العان ەكىنشى كولىكتەگىلەر جەتكىزەر ەمەس. ولاردى قۋعاندا ءدال الدىندا وتىرعان مەن شوپىرمەن بىرگە تەجەگىشتى باسىپ وتىردىم. ەكىنشى كولىك انانداي جەرگە بارىپ توقتايدى دا، شوپىر-سىنىپتاسىم فلەشكانى الىپ شىعادى. ءبىزدىڭ شوپىر كولىكتەن ءتۇسىپ ەندى جەتە بەرگەندە، كولىكتەرىنە وتىرا سالىپ، قاشادى. قويشى، ايتەۋىر ءسويتىپ جۇرەكتى الىپ، جاڭا جاۋعان تايعاق قاردا «ويناقتاپ»، بارلىق اندەرگە قوسىلىپ شىرقاپ، جەتتىك ارەڭ ۇيگە، ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا. ساعات شامامەن بىردەن استى. ۇيدەگىلەرگە حابارلاماعان ەم. دوستارىم مەنى ءۇيدىڭ جانىنان تاستاپ، ۇيلەرىنە كەتتى. "اكەسى قايتىس بولعان دوسىمىزدىڭ ۇيىنە ەرتەسىنە بارامىز" دەپ تاراستىق. قار الەم جاۋىپ تاستاعان. بورباڭداپ ۇيگە جەتىپ، دالاننىڭ ەشبىر جارىقسىز، ايسىز، جۇلدىزسىز اپپاق، جاپ-جارىق بولىپ، اينالامنىڭ ءبارى ايدان انىق كورىنىپ تۇرعانىنا قاراپ تابيعاتتىڭ تاماشاسىنا ءبىر تاڭدانىپ، اللاحتىڭ قۇدىرەتىنە تاعى ءبىر مارتە باسىمدى ءيىپ، جاڭا جاۋعان قاردىڭ تاپ-تازا، «جۇپار» ءيىسىن تاناۋىم تەسىلگەنشە يىسكەپ ءبىراز تۇرىپ قالدىم ەسىك الدىندا. جاۋراي باستاعان سوڭ ۇيگە كىرمەك بولدىم. اكەمە "توسىنسىي جاسايتىن بولدىم-اۋ" دەپ ءماز بولىپ كەلە جاتقان مەن، ەسىككە جەتە بەرگەندە عانا بارىپ، ەسىكتە تۇرعان قۇلىپتى كوردىم. جۇرەگىم مۇزداپ كەتتى. جاڭاعى توڭعان تۇك ەمەس، ءدال سول ساتتە تۇرعان ورنىمدا قاتىپ قالدىم. ءون بويىم دىرىلدەي جونەلدى. ەشقاشان، ەشقاشان... مەن ستۋدەنت بولعالى كەلگەنىمدە ءبىزدىڭ  ءۇيدىڭ ەسىگىندە قۇلىپ تۇرعان ەمەس! ەشقاشان! ...ماما بار كەزدە... ەڭكىلدەي جونەلدىم. توقتاي المادىم. وتىرا كەتىپ جىلادىم. نە ءۇشىن جىلاپ جاتقانىمدى بىلەمىن. قانشا وتىرعانىمدى بىلمەدىم. ءبىر كەزدە "اكەم قوناققا كەتىپ، ىنىلەرىمدى سىرتىنان قۇلىپتاپ كەتكەن شىعار" دەگەن وي كەلدى. اتىپ تۇرىپ، ەسىكتى قاعا جونەلدىم. اشپادى. ۇزاق ءارى قاتتى قاقتىم. اشپادى. تاعى جىلاي باستادىم، كىمگە، نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ايتەۋىر ۇرسىپ جاتىرمىن، ۇرسىپ جاتىرمىن، ەسىكتى قاعىپ جاتىرمىن. توڭعان بويىمدى جىلىتۋعا ىق ىزدەي باستادىم. سول كۇيى ەشكىم اشپادى...

         تەلەفونىم ەسىمە ءتۇسىپ، ساعاتقا قاراسام، ەكى بولىپتى. كورشى ۇيدە تۇراتىن اكەمنىڭ ءىنىسىنىڭ ۇيىنە بارۋدى ءجون كوردىم. زاتتارىمدى ەسىك الدىنداعى ىققا قالدىرىپ، باسىپ قالعان قارمەن بورباڭداپ كوكەمنىڭ ۇيىنە جىلجىدىم. جاڭا عانا كەرەمەتتەي، كىرشىكسىز، تىنىشتىق الەمىندەي كورىنگەن قىستىڭ تۇنگى كەلبەتى ەندى ماعان قورقىنىشتى كورىنە باستادى. ءتىرى پەندى جوق. ءتىپتى يت تە. ءبىر ءوزىم ءتۇننىڭ جارىمىندى ەكى ءۇيدىڭ ورتاسىن كەزىپ ءجۇرمىن. كوكەمدەردىڭ دە ەسىگىن ون مينۋتتاي قاعىپ ەشكىم اشپاعان سوڭ، ءۇي جاققا ورالدىم. امالىن تابا المادىم. جىلاۋعا دا شاما جوق. جول ءجۇرىپ، ابدەن جىلاپ، جاۋراعان مەنىڭ ءالىم دە قالمادى. توڭعاننان دىرىلدەي باستادىم... ىشىمنەن «مامام بولسا، شايىن قويىپ، مەنى كۇتىپ وتىراتىن ەدى، اكەنىڭ جاقىندىعى جەزدەدەي-اق دەگەن راس ەكەن» دەپ وزىممەن-وزىم كۇبىرلەپ قويامىن. ءبىر جاعىنان «كەلەم دەپ ايتپاعان ءوزىڭسىز عوي» دەپ، ءوزىمدى دە جازعىرۋدامىن. قويشى، سونىمەن سابىلىپ تاعى 10-15 مينۋتتاي ءجۇردىم...

كەنەت ەسىمە اكەمدەر جاتاتىن بولمەنىڭ سىرتقى اينەگىنىڭ جوعارعى جاعىنىڭ كىشكەنە جەرى سىنعان تەرەزەسى ەسىمە تۇسكەنى (كۇزدە ءۇي اكتەگەندە ءوزىم سىندىرعانمىن عوي، جۋامىن دەپ، تۇيە دەۋشى ەدى عوي مەنى). جانتالاسىپ تەرەزەگە ۇمتىلدىم. ءسويتىپ، سول سىنىق ارقىلى ىشكى تەرەزەنى ىشكە يتەرىپ، سوسىن سىرتقىسىن يتەرىپ... ءيا، تەرەزە ارقىلى الدىمەن سومكەلەرىمدى ىشكە لاقتىرىپ، سوسىن پىشپىڭداپ ءوزىم كىردىم. اس بولمەنىڭ جارىعى جانىپ تۇر. جاتىن بولمەدە ەكى ءىنىم اۋىزدارى اشىلىپ ۇيىقتاپ جاتىر. ءۇيدى توناپ، تانك باسىپ كەتسە دە ويانباس، ءسىرا. اكەم سىرتتارىنان قۇلىپتاپ، قوناققا كەتكەن ەكەن. پەشتە ازداپ جىلۋ قالىپتى. تاماق ىزدەپ، سورەلەردى ءبىر اقتارىپ، ونى-مۇنى جەپ، جىلىنىپ الدىم. ۇيقىم كەلەر ەمەس. ساعاتقا قاراسام، ۇشتەن كەتىپتى. ءال جيناپ الىپ، قوناق بولمەگە كىرىپ، البومداردى، انامدىڭ وتىز جىل ەڭبەك ەتكەن قاعاز-كىتاپتارىن اقتارىپ شىقتىم. كيىمدەرىن يىسكەپ، ورامالىن ورانىپ... تاعى دا، ءيا، تاعى دا جىلاۋعا كوشتىم... ءسويتىپ، مەن، جالعىز، ءوزىم - ۇشەۋمىز بولىپ ءبىراز ساعىنىشىمىزدى باسىپ الدىق. ساعات تورتكە تاياعاندا توسەك سالىپ، انام مەن اكەمنىڭ توسەگىنە قول-اياعىمدى باۋىرىما الىپ، انامنىڭ ورامالىن قۇشاقتاعان كۇيدە ۇيقىعا كەتتىم...

         - تاڭەرتەڭ «ءوي، كىم ول جاتقان؟ قۇرسىن! كىم كىرىپ العان ۇيگە؟» - دەپ شىققان اكەمنىڭ داۋىسىن ەستىپ جاتسام دا، قوزعالماي قويدىم. تەرىس قاراپ، كورپەنى بۇركەنگەن كۇيدە جاتا بەردىم. اكەم اقىرىن كەلىپ، كورپەنىڭ باس جاعىن ەپپەن اشا باستادى. «ءۆاااا» دەپ ايقاي سالدىم. اكەم شوشىعاننان سەكىرىپ كەتتى. مەنى كورىپ: «ءوي، اكەڭنىڭ قىزى، قايدان ءجۇرسىڭ» - دەپ، ماڭدايىمنان ءسۇيدى...

       جوق، تۇندەگى اكەمە رەنجىگەنىم ورىندى بولماپتى. اكەمنىڭ ىستىق الاقانىمەن ەكى بەتىمنەن قىسا، ماڭدايىمنان سۇيگەنى... ساعىنىشىن سەزدىرە... سوندا بارىپ، «اكەنىڭ جاقىندىعى جەزدەدەي-اق» دەگەن مەنىڭ اكەمە ايتىلماعان ەكەن عوي دەپ ويلادىم...

ن.ع.: ...ءدال سول كەزدە جارىسا بارعان ەكىنشى كولىكتىڭ شوپىرى - سىنىپتاسىم ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن تاعى ءبىر سىنىپتاسىممەن بىرگە كولىك اپاتىنان اجال قۇشاتىنىن ول كەزدە بىلمەگەن ەك... سول ءبىر قۋانىشتى، كوڭىلدى ءسات ەسىمدە قالىپتى، سول سىنىپتاستارىم دا...

 ماقپال سەمباي       

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار