ۇكىمەتتىڭ «قازاق ءتىلى ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ» بويىنشا جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا قارابالىق اۋدانىندا قازاق تىلىندە گازەت شىعارۋ – كەيىنگە قالدىرۋعا بولمايتىن اسا ماڭىزدى ءىس ەكەنى امبەگە ايان. اۋدان حالقى ءبىرىن-بىرى تانيتىندىقتان، اركىم اۋدان تىنىسىنان دەر كەزىندە حاباردار بولىپ وتىرعىسى كەلەتىندىكتەن، اۋداندىق گازەتتى وقيدى. ال، وقىلاتىن گازەتتىڭ قازاقشا نۇسقاسىن شىعارۋ – اسىرەسە، ەلىمىز قازاق ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا وزگەرتۋگە بەلىن بەكەم بۋعاندا، مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا زور ۇلەس قوسۋ ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
قازاقتىڭ تۇڭعىش ءجۋرناليسى، كورنەكتى اقىن، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى م.سەرالين وسىدان 108 جىل بۇرىن – 20 عاسىردىڭ باسىندا تارشىلىق، جوقشىلىق، مەشەۋ زاماندا قازاق جۇرتىنىڭ قامىن ويلاپ، وزەكتى ماسەلەلەر كوتەرىپ، كەڭ دالاعا تاراعان قازاقتىڭ تۇڭعىش جۋرنالى – «ايقاپ» جۋرنالىن شىعاردى. كەيىنىرەك قوستاناي وبلىسىندا قازاق تىلىندە تۇڭعىش گازەتتى («اۋىل»، قازىرگى – «قوستاناي تاڭى» گازەتى) شىعاردى. ال، ءبىز – ۇرپاعى، جەرلەستەرى 21 عاسىردا، ەلىمىز – تاۋەلسىز، ال قازاق ءتىلى «مەملەكەتتىك ءتىل» مارتەبەسىنە يە بولعان زاماندا، عىلىم مەن ءبىلىم، تەحنولوگيا دامىعان كەڭشىلىك زاماندا، «بۇيىرسا، دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنەمىز» دەپ قۇلشىنىپ وتىرعان زاماندا، قازاق تىلىندە اۋداندىق گازەت شىعارۋعا دارمەنسىزبىز...
مەملەكەتتىك تىلدە اۋداندىق گازەت شىعارۋ ىسىنە نەمقۇرايلى قاراۋ، وسى ۋاقىتقا دەيىن شىعارماۋ – «اتقامىنەرلەردىڭ قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعىنا سەنىمسىزدىگىنىڭ بەلگىسى» دەپ، بالاسىن مەملەكەتتىك تىلدەگى سىنىپقا بەرۋگە اتا-انالارعا پسيحولوگيالىق تۇرعىدا ءوز «سالقىنىن» تيگىزىپ كەلەدى...
گازەتتى بىردەن جەكە رەداكسيادان شىعارۋ قيىن بولادى. سوندىقتان، گازەتتى شىعارۋدىڭ وزگە ەكى جولى بار.
1 قارابالىق اۋداندىق گازەتىن وبلىستىق «قوستاناي تاڭى» گازەتىنىڭ رەداكسياسى (قازىرگى فورماتىنا زيانىن تيگىزبەي، قوسىمشا بەتتەر قوسۋ ارقىلى) شىعارسا، دەيمىز. قوستاناي تاڭى گازەتىندە كاسىبي جۋرناليستەر، كوررەكتورلار بار، مۇمكىندىك مول. كەيىن، اۋدان تۇرعىندارىنىڭ پىكىرىن ءبىلىپ، جەكە گازەت بولىپ شىعۋىنا مۇمكىندىك قاراستىرا جاتار ەدىك.
2 اۋداندىق «اينا» گازەتىن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە (ورىسشا: 50%، قازاقشا: 25% كيريليسا + 25% لاتينيسا) شىعارۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.
بۇل ۇسىنىستى بىلتىر وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى م.ا.راستەگايەۆاعا، وبلىستىق «قوستاناي تاڭى» گازەتىنىڭ رەداكتورى ج.ايازبەكوۆكە ايتتىم. قولدادى. «اينا» گازەتىنىڭ رەداكتورى م.ساپاروۆا: «ورىس تىلىندەگى ماقالالارعا ورىن بولماي جاتىر، ءسىز دەمەۋشى بولساڭىز - شىعارايىق» دەدى. اۋداندىق گازەتتە ءقازاقتىلدى ءتىلشى تەك د.وتەشوۆا عانا. بيىل اۋدان اكىمى ن.ق.وتەگەنوۆكە 30.01.2019ج. «نۇر وتان» پارتياسىنداعى قابىلداۋىندا ايتتىم. ماسەلە اياقاستى بولماس دەگەن سەنىمدەمىز.
مەملەكەتتىك تىلدەگى گازەتتى شىعارۋ ۇسىنىسىن جان-جاقتى قولداپ، اۋدانىمىزدا مەملەكەتتىك تىلدە ءبىلىم بەرۋ ءىسىن جانداندىرۋ ماقساتىندا قۇرىلعان جۇمىس توبىنىڭ ناتيجەلى جۇمىس اتقارۋىنا جاعداي جاسايىق.
پاۆلودار وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى ب.ءا. ساعىنتايەۆ اۋدان اكىمدەرىن جانە اۋداندىق گازەت رەداكتورلارىن جيناپ: «مەملەكەتتىك تىلدە گازەت شىعارۋىمىز كەرەك. پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ: «قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە» دەگەن. ءار اۋدان تۇرعىندارىنا قازاق ءتىلىن بىلۋىنە جاعداي جاساۋىمىز كەرەك» دەگەندەي سوزدەر ايتىپ، تاپسىرما بەرىپ، قولداعان. كەيىن ءوزى باسقا قىزمەتكە كەتكەندە اتالعان ءىس ءوز جالعاسىن تاپتى – ءار اۋدان مەملەكەتتىك تىلدەگى گازەتتى دە شىعارا باستاعان. ول – 2011ج. ەدى.
تولەن رامازان ۇلى
پىكىر قالدىرۋ