ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ابىلاي حاننىڭ جانە باسقا دا قازاق حاندارىنىڭ مۇردەسى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىندە جەرلەنگەن دەپ ەسەپتەپ كەلەمىز. ءبىراق اتاقتى جازۋشى وردابەك شاياحمەتوۆتىڭ كەشەگى "حالىق جاۋى"، ستاليندىك ۆكپ(ب) تاريحىنىڭ وقىتۋشىسى، رايكومنىڭ ەكىنشى حاتشىسى ب. قوناقبايەۆپەن جۇرگىزگەن سۇحبات نەگىزىندە جازىلعان "تۇركىستان تۇتقىنى" رومانىندا كەلتىرىلگەن دەرەكتەر بۇل پايىمدى تەرىسكە شىعارادى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

ايتالىق، بۇل كىتاپتا ابىلاي حاننىڭ مۇردەسى 1974 جىلدىڭ 6-قىركۇيەگىندە كۇرەسىنگە تاستالعانى تۋرالى دەرەك كەلتىرىلەدى. "ازىرەت سۇلتان" كەسەنەسىنىڭ ماڭايىن وڭدەپ، كورىكتەندىرۋ ماقساتىنداعى درەناجدىق قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان كەزدە، قاتارداعى ەكسكاۆاتورشى س. ماناسۋيەۆ كۇيگەن كىرپىشتەن ورىلگەن مۇردەحانا مەن ەڭسەلى ادامنىڭ سۇيەگىن تابادى.

ساعانا-بەيىتتىڭ كولەمى 6ح3 مەتر. بۇل جايىندا س. ماناسۋيەۆ ءوزىنىڭ باسشىسىنا حابار بەرگەن. ءبىراق سول جەردەگى بريگادانى باسقارىپ جۇرگەن باستىقسىماق ونىڭ ءسوزىن جۇرە تىڭداپ، قازا بەرۋدى بۇيىرادى.

سايكەستىك!

ابىلاي حاننىڭ ساعانا بەيىتى 1974 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە بۋلدوزەر تابانىنا تاپتالىپ كەتە باردى وسىلاي. ال يپاتيەۆ ءۇيى 1977 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە جويىلدى.

اندروپوۆ يپاتيەۆ ءۇيىن جويۋعا نۇسقاۋ بەرگەن كەزدە كگب باسشىسى بولسا، ابىلاي حان مۇردەسىن شىنجىر تاباننىڭ استىندا كۇل-تالقان ەتكەندە دە ءدال سول قۇزىرلى ورىنىندا ەدى.

ەكسكاۆاتورشى مانسۋيەۆتان بەلگىلى اقىن، قالامگەر ورىنباي داستانوۆ تۇسىنىكتەمە-سۇحبات العان. ءبىراق بۇل جازبانى جاريا ەتۋدىڭ ءساتى تەك 17 جىلدان كەيىن ءتۇستى. اراعا 17 جىل سالىپ، الگى جازبا "جىبەك جولى" جۋرنالىنىڭ بەتىندە جاريالاندى.

"ازىرەت سۇلتاننىڭ" جانىنداعى حاندار مۇردەسىنەن قازىرگى ۋاقىتقا دەيىن تەك ەسىم حاننىڭ سۇيەگى قالىپ وتىرعان كورىنەدى.

جوعارىداعى دەرەكتەردىڭ بارلىعى اتى اتالعان اۆتوردىڭ تۋىندىسىنداعى توسىن ءارى تىڭ دەرەكتەر. وسى تاقىرىپتارعا قاتىستى وزگە باعىتتاعى اقپاراتتار، ناقتى فاكتىلەرگە قۇرىلعان دۇنيە بولسا، جاريالاۋعا بولادى.

تاريحتىڭ تۋرا جولىن تابۋ، اق ءھام بۇرمالانباعان تاريحىمىزدى جاساۋ، جاساۋ ەمەس تابۋ – ءبىزدىڭ ۇلت الدىنداعى پارىزىمىز.