ناپولەوندى جەڭگەن كىشى ءجۇز قازاقتارى: ۇمىت قالعان باتىرلاردىڭ ءتىزىمى شىقتى

/uploads/thumbnail/20250806144035794_big.webp

1812 جىلى وتكەن سوعىسقا قاتىسقان قازاقتار تۋرالى ارحيۆ مالىمەتتەرى پايدا بولدى بۇل تۋرالى check-point.kz سايتى جاريالادى. ءپاريجدى باسىپ الۋ كەزىندەگى ورىنبور جانە ورال پولكىنىڭ كوپ بولىگى كىشى ءجۇز قازاقتارىنان قۇرالعان. 

اسكەري ۆەدومستۆونىڭ قۇجاتتارى بويىنشا،  سوعىسقا كەمىندە 3-5 مىڭنان استام قازاق قاتىسقان. سوعىس كەزىندە ەرلىك كورسەتكەنى ءۇشىن بەرىلگەن ناگرادالار مەن راپورتتار ساقتالعاندىقتان بىرنەشە قازاقتىڭ ءاتى-جونى بەلگىلى بولدى:

ياكوۆ (جاقىپ) بەلياكوۆ — كىشى جۇزدەن شىققان 3ء-شى ورىنبور كازاك پولكىنىڭ مايورى؛ پاريجگە دەيىن بىرنەشە جورىققا قاتىسقان. كۋتۋزوۆتىڭ ءوزى ناگرادتاعان. 

نيكولاي (كازىباي) چەرنىش — 4 كازاك پولكىنىڭ كومانديرى. پاريج ماڭىندا قازا تاپتى. اۋليە اننا جانە اۋليە دجوردج وردەندەرىمەن ماراپاتتالدى.

اكىم بۋلاتوۆ، مايلىباي ۇلى — بورودينو شايقاسىنا قاتىسقان. ناپولەوننىڭ ەسكى گۆاردياسىنا شابۋىل جاساۋ كەزىندە قازا تاپتى. 

كارىنباي زىنداعۇل ۇلى —1ء-شى تەپتيار پولكىنىڭ جاۋىنگەرى؛ بورودينو شايقاسىندا كورسەتكەن ەرلىگى ءۇشىن كۇمىس مەدالىمەن ماراپاتتالدى. 

مۇرات قۇلشوران ۇلى — حورۋنجيي اسكەري اتاعىن يەلەنگەن؛ 1812 جىلى 27 شىلدەدە كاۆالەريالىق قاقتىعىستا ەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەن. 

ەرىس ازامات ۇلى — حورۋنجيي اسكەري اتاعىن يەلەنگەن؛ پلاتوۆا جاساعىنىڭ قاتارىندا بولعان. 

بورانباي شاشۋباي ۇلى — رومانوۆا اۋىلىنداعى شايقاستا ەرلىگىمەن كوزگە ءتۇستى. 

ىقسان اۋباكير ۇلى — ەساۋىل اسكەري مارتەبەسىنىڭ يەگەرى؛ رومانوۆا اۋىلىنداعى شايقاستا ەرلىگىمەن كوزگە ءتۇستى. 

ساعيت حاميت ۇلى — ەساۋىل اسكەري مارتەبەسىنىڭ يەگەرى؛ III دارەجەلى اۋليە اننا وردەنىمەن ماراپاتتالعان.

نارىنباي جانجيگيت ۇلى — اۋليە دجوردج وردەنىمەن ماراپاتتالعان جاۋىنگەر ءارى اقىن؛ پاريجگە دەيىن بىرنەشە جورىققا قاتىسقان. 

امەن بايباتىر ۇلى — جاۋىنگەر-باتىر ءپاريجدى باسىپ العانى ءۇشىن كۇمىس مەدالمەن ماراپاتتالدى.

بۇل اسكەرگە قاتىسقان قازاقتاردىڭ ءبىر بولىگى عانا. كوبىنىڭ ەسىمى رەسمي قۇجاتتاردا ساقتالماعان. 

قازاقتاردىڭ ەسىمى نەلىكتەن ۇمىتىلدى؟

  • اسكەر تىزىمدەرىندە ەتنيكالىق ەسەپتىڭ بولماۋى: قازاقتاردىڭ كوبىسى كازاكتار نەمەسە تەپتياري دەپ جازىلدى.
  • اتاۋلاردى ورىستاندىرۋ: جاقىپ ياكوۆقا، قازىباي — نيكولايعا اينالدى، بۇل ولاردىڭ قازاق ەكەنى تۋرالى اقپاراتتى جويدى. 
  • كەڭەستىك تاريحناما 1812 جىلعى سوعىستى "ورىس" جەڭىسى دەپ ساناۋدى ءجون كوردى، ال دالا حالىقتارىنىڭ ۇلەسى ەلەۋسىز قالدى. 

"1982 جىلعى سوعىسقا قازاقتاردىڭ قاتىسقانى تۋرالى تاريحي دەرەكتەر ۇمتىلسا دا، بۇل - ەۋرازيالىق تاريحتىڭ ەڭ ماڭىزدى بولىگى. بۇل تاريحي دەرەكتى زەرتتەۋ قازىرگى زامانعى قازاقستان مەن رەسەي اراسىن جاقىنداستىرا تۇسىرەدى.  سونداي-اق پاريج باسقىنىنا قاتىسقان قازاق جاۋىنگەرلەرىن ىزدەۋگە تۇرتكى بولادى"، دەپ جازعان ەرمەك نيازوۆ. 

 

قاتىستى تەگتەر :

قاتىستى ماقالالار