بەلگىلى جۋرناليست ساۋلە ءابىلداحان قىزى قىتاي-قازاق شەكاراسىنان زاڭسىز ءوتىپ، قازاقستاندا ءىستى بولعان ەتنيكالىق قازاق سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ شۆەسياعا كەتۋىنە بايلانىستى facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا پىكىرىن ءبىلدىردى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. 

ءابىلداحان قىزىنىڭ جازۋىنشا، سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ ءىسى ۋشىعىپ تۇرعاندا ونى ادۆوكات ابازال قۇسپان قىلمىستىق ىستەن ارشالاپ الىپ قالعان. 

"ءبىر ەمەس، بىرنەشە رەت ايتقانمىن، "مەنەن باس تارتساڭ دا، ابزالدان  قۇسپاننان باس تارتپا، وندا بيلىك ەلدەن شىعارىپ جىبەرەدى، بۇل بيلىككە سول كەرەك بوپ تۇر، سەنىڭ باس تارتقانىڭ كەرەك بوپ تۇر" دەپ. بىلاشكە بارىپ كۇيەۋى ءبىزدى قارالاپ سۇحبات بەردى، ءوزى قايتا-قايتا ۆيدەوۇندەۋ جاريالادى. اقىرىندا سايراگۇل ەكەۋمىز ۇرسىسىپ تىنعانبىز. وعان ءبارىڭىز كۋاسىزدەر. 
العاشقى تۇتقىنعا الىنعان كۇننەن باستاپ (!)، ول بىزدەن ءدۇيىم جۇرتقا جار سالىپ باس تارتقانعا دەيىن (!) - اق ادال جۇرەگىمىزبەن وعان شىن جاناشىر بولدىق، ۇلكەن جەتىستىكپەن اياقتالعان ىستەر اتقاردىق. تەگىن اتقاردىق. ەلىم دەپ كەلگەن قازاق قوي، جان بوتالارىنا جەتە الماي جۇرگەن "انا عوي، ايەل عوي" دەپ، قايتسەك تە ازاماتتىق الىپ بەرەمىز دەپ جۇمىس جاسادىق.  ابزالدان ءبىر ەمەس، ءۇش رەت باس تارتتى. سوڭعىسىندا ابزال، ءتىپتى، ول باس تارتىپ، وماروۆامەن جۇمىس ىستەۋدى باستاسا دا، تالدىقورعانعا بوسقىن مارتەبەسىن الۋ تۋرالى ازاماتتىق ىسكە بايلانىستى العاشقى سوت وتىرىسىنا دا باردى، "سايراگۇل، ءالى دە ويلان، مەن باستاعان ءىسىمدى سوڭىنا دەيىن جەتكىزۋگە دايىنمىن." دەدى. حالىقتىڭ كوزىنشە ايتتى! ول حالىقتىڭ كوزىنشە تاعى دا باس تارتتى! وعان دا ءبارىڭىز كۋاسىزدەر... ەگەر سىزدەر، ابزالدى، ياكي مەنى كىنالاپ قارالاۋشىلار، زاڭنان، قۇقىقتىق نورمالاردان از-ماز حابارىڭىز بولسا، قىلمىستىق ءىس پەن ازاماتتىق ءىستىڭ نە ەكەنىن اجىراتا الار ەدىڭىزدەر. سايراگۇلدىڭ ءبىز ارالاسىپ، جان بەرىسىپ، جان الىسقان، جۇڭگو كونسۋلدارىمەن اشىق كونفليكتىگە دەيىن جەتكەن ءىسىمىز - ونىڭ زاڭسىز شەكارا بۇزۋىنا قاتىستى قىلمىستىق ءىس بولعان. حالىقارالىق دەڭگەيدەگى قىلمىستىق ءىس! ەشقانداي تالقىلاۋسىز دەپورتاسيالاناتىن ءىس! الايدا بۇل ىستە ابزال ادۆوكات رەتىندە جارقىراي كورىندى. تالاي حالىقارالىق زاڭداردى قوپارىپ، زەرتتەپ، ونى ەلدە الىپ قالدى. جاي عانا الىپ قالعان جوق، تۇرمەدەن دە امان الىپ قالدى! ەلدە قالسا دا، 1 جىل تۇرمەدە جازاسىن وتەۋ ءقاۋپى دە بار ەدى. ابزال ونى تۇرمەدەن سۋىرىپ الدى!!! ەكىنشى ءىس - بوسقىن مارتەبەسىن الۋ تۋرالى ازاماتتىق ءىس. 
ابزال "ونىڭ دا شەشىمىن تابۋعا بولادى، الگوريتم دەيستۆيي سانامدا سىزۋلى" دەپ جۇرگەن. حالىقارالىق زاڭدىق نورمالارعا، حالىقارالىق كومەككە جۇگىنۋ ءۇشىن اقش ەلشىلىگىنە 3 رەت، گەرمانيا ەلشىلىگىنە 1 رەت باردى، تۇركيا ەلشىلىگىمەن دە بايلانىستى. الايدا ابزال پەرىشتەسىن جوعالتىپ، قايعىدان قان جۇتىپ جۇرگەندە، سايراگۇل "ول تەلەفونىما جاۋاپ بەرمەيدى، ودان باس تارتامىن" دەپ، ءبىر ەمەس، ەكى ۆيدەو جاريالادى... بۇگىن ءبىر جەردەن وقىپ قالدىم، "پەرىشتەسىنەن ايىرىلىپ جۇرگەندە ابزالدىڭ ول ىسكە قۇلقى بولمادى" دەپ جازدى بىرەۋ. ارينە، باۋىر ەتى بالاسىنان ايىرىلىپ وتىرعان ادامنىڭ سوت تۇگىلى، ءومىر سۇرۋگە قۇلقى بولمايدى. مۇنى باسىنان وتكەن ادام تۇسىنەدى... (مىسالى، مەنىڭ باسىمنان بۇل جاعداي بىلتىر وتكەنىن بىلەسىزدەر. جۋرنالىمنىڭ جۇمىسى سودان بەرى توقتادى). دەسەك تە، ابزال "قۇلقى" بولماسا دا، كاسىبي جاۋاپكەرشىلىگى وتە جوعارى ادۆوكات. سونداي جاعدايدا جۇرسە دە، قىزىنىڭ ءالى قىرقى وتپەسە دە، توپىراعى كەپپەسە دە، كۇش تاۋىپ ابزال الماتىعا ەكى رەت كەلدى. ءۇشىنشى رەت ازاماتتىق ءىس بويىنشا تالدىقورعانعا دەيىن باردى. ال ول: "سەنەن باس تارتامىن. وماروۆا امەريكامەن سويلەسەدى" دەگەنىنەن تانبادى"، -دەپ جازعان ساۋلە ءابىلداحان قىزى ساۋىتبايدىڭ ءوزى "قازاقستاندا قالعىسى كەلمەگەن سياقتى" دەگەن ويىن ايتتى.

مەنىڭشە، ونىڭ ءوزى قازاقستاندا قالعىسى كەلمەگەن سياقتى. دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرەتىن ساياسي مالىمدەمە جاساۋ ءۇشىن شەتەلگە كەتكەن ءتيىمدى شىعار. ساياسي مالىمدەمە كۇتەمىز ەندى. ال ابزالدىڭ دا، مەنىڭ دە اق ادال جۇرەگىمىزبەن جۇگىرگەنىمىزدى ءوزىمىز بىلەمىز جانە ءبىر اللا بىلەدى. ءبىزدىڭ جۇمىسىمىز تۇگەل تاسپاعا جازىلعان كۇيى مەنىڭ پاراقشامدا تۇر. "كورمەس تۇيەنى دە كورمەس".
وبالى كورمەگەندەرگە، كورە الماعاندارعا. ول تۋرالى، بۇل تۋرالى ءلام-ميم دەپ اۋىز اشپايمىن دەسەم دە، جان-جاقتان قويار ەمەس. ال حالىقتىڭ بۇل اقپاراتتىڭ سوڭىنان ۋلاپ-شۋلاپ كەتە بارعانى بيلىككە ءتيىمدى. نەگىزگى ماسەلەدەن حالىق نازارىن بۇرۋ - بۇل بيلىكتىڭ باياعىدان "تاپتىرماس" ءتاسىلى"، -دەدى ءابىلداحان قىزى ءوزىنىڭ فەيسبۋكتەگى جازباسىندا.

ايتا كەتەيىك، 2018 جىلى ءساۋىر ايىندا "قورعاس" كەدەن بەكەتى ارقىلى قازاقستان اۋماعىنا شەكارانى زاڭسىز كەسىپ وتكەن سايراگۇل ساۋىتبايعا قازاقستاندا قىلمىستىق كودەكستىڭ "شەكارانى زاڭسىز كەسىپ ءوتۋ" بابى بويىنشا ايىپ تاققان. حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى وعان اراشا ءتۇسىپ، قازاقستان بيلىگىن ساۋىتبايدى قىتايعا بەرمەۋگە شاقىرعان.

بىلتىر تامىزدا الماتى وبلىسى پانفيلوۆ اۋداندىق سوتى سايراگۇل ساۋىتبايدى ايىپتى دەپ تانۋ جانە التى ايعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا ۇكىم شىعارعان، ءبىراق ونىڭ جازاسىن "جەڭىلدەتەتىن ەرەكشە جاعدايىنا" بايلانىستى شارتتى جازاعا اۋىستىرعان. سوت سايراگۇل ساۋىتبايدى قىتايعا دەپورتاسيالاماي، قازاقستاندا قالدىرعان.

الماتى وبلىسى كوشى-قون قىزمەتىنىڭ جانىنان قۇرىلعان "بوسقىن مارتەبەسىن بەرۋ" جونىندەگى كوميسسيا 2018 جىلى قازاندا سايراگۇل ساۋىتبايدىڭ قازاقستاننان بوسقىن مارتەبەسىن سۇراپ جازعان ءوتىنىشىن قاناعاتتاندىرۋدان باس تارتقان. ساۋىتباي تالدىقورعان قالالىق سوتىنا تالاپ-ارىز ءتۇسىرىپ، كوميسسيا شەشىمىن زاڭسىز دەپ تانۋدى سۇراعان ەدى. بۇل ءىس بويىنشا سوت ءالى جالعاسىپ جاتىر.

شۆەسيا كوشى-قون اگەتتىگىنىڭ رەسمي مالىمەتىنە سايكەس، بۇل ەل بيىلعى قاڭتار مەن ءساۋىر ايلارى اراسىندا 6286 ادامعا ساياسي باسپانا بەرگەن. 2010 جىلدان بەرى شۆەسيادان ساياسي باسپانا العاندار سانى (ەڭبەك ميگرانتتارىن قوسپاعاندا) 300 مىڭعا جۋىقتاعان. 2016 جىلعى قاڭتاردا ستوكگولم 2015 جىلى سولتۇستىك افريكا مەن تاياۋ شىعىستاعى سوعىس پەن كەدەيلىكتەن قاشىپ شۆەسيانى باسىپ قالعان قالىڭ بوسقىننىڭ 80 مىڭىنىڭ ارىزىن قاناعاتتاندىرماي، ەلدەن شىعاراتىنىن جاريالاعان ەدى.