المالى اۋدانى تۇرعىندارىنىڭ تالاپ-تىلەگى قالاي ورىندالىپ جاتىر؟

/image/2019/09/23/crop-66_41_297x528_23-09-19-almaly1.jpg

الماتى اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز ورتالىعىندا وتكەن بريفينگتە المالى اۋدانىنىڭ اكىمى بەكقالي تورعايەۆ اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ ديناميكاسى جانە تۇرعىندار وتىنىشتەرىن شەشۋ شارالارى تۋرالى ايتتى، دەپ جازادى قالالىق اكىمدىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

اۋدان اكىمى اۋدان تۇرعىندارىنان تۇسكەن سۇراقتار مەن وتىنىشتەردى شەشۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلاتىنىن حابارلادى.

مىسالى، الماتى اكىمنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەرىنە المالى اۋدانىنىڭ تۇرعىندارىنان 2078 ءوتىنىش تۇسكەن. ولاردىڭ 2043ء-ى ورىندالدى، 35ء-ى جۇمىس ۇستىندە. سۇراقتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى كوممۋنالدى شارۋاشىلىق پەن اباتتاندىرۋدى قامتيدى. ولار – اۋلا ءىشىن اباتتاندىرۋ، ەسكى ۇيلەردى ءسۇرۋ، جولداردى جوندەۋ، كوشە جارىعى، ارىق جەلىلەرىن تازارتۋ، جاسىل جەلەكتى سانيتارلىق قيۋ مەن الىپ تاستاۋ.

بيىلعى جىلدىڭ 28 تامىزىندا قالا اكىمى باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ المالى اۋدانى تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋى ءوتىپ، ونىڭ بارىسىندا 91 سۇراق قويىلعان ەدى، قازىرگى كەزدە ساۋالداردىڭ 28ء-ى شەشىمىن تاپتى، 46-ى ءتۇسىندىرىلدى (17ء-ى جۇمىس ۇستىندە).

سۇراقتاردىڭ باسىم بولىگى – تروتۋارلار مەن جولداردى سالۋ ءارى جوندەۋ، قوعامدىق كولىك جەلىسىن دامىتۋ جانە مودەرنيزاسيالاۋ، باعدارشامدار ورناتۋ جانە جاياۋ جۇرگىنشىلەردىڭ وتپەلى جولدارىن كوبەيتۋ ارقىلى جولداردا قاۋىپسىزدىكتى ارتتىرۋ، تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋا جانە باسقا ماسەلەلەر.

سونىڭ ىشىندە، اۋداننىڭ كەيبىر ۋچاسكەلەرىندە قوعامدىق كولىك جەلىسىنىڭ باعىتىنا قاتىستى ماسەلەلەر شەشىلدى. مىسالى، گاگارين داڭعىلىنان تولە بي كوشەسىنە دەيىن باراتىن №212 اۆتوبۋستىڭ باعىتى ۇزاردى، مۇندا 5 بەكەت پاۆيلوندارى بار.

چايكوۆسكيي كوشەسى بويىندا (بوگەنباي باتىر مەن قاراساي باتىر كوشەلەرىنىڭ قيىلىسى) تروتۋار سالۋ ارقىلى جاياۋ جۇرگىنشى ماسەلەسى شەشىلدى.

ءشارىپوۆ كوشەسى بويىنداعى ينجەنەرلىك جەلىلەر رەكونسترۋكسيالاندى جانە جەلتوقسان مەن ايتەكە بي كوشەلەرى قيىلىسىنداعى اقاۋلار رەتكە كەلتىرىلدى.

شاگابۋتدينوۆ – قابانباي باتىر كوشەلەرى تۇيىسكەن جەرگە جاياۋ وتپەلى جول جاسالدى، پانفيلوۆ كوشەسى بويىنا (شيەۆچەنكو جانە قۇرمانعازى كوشەلەرىنىڭ اراسى) كولىك قويۋعا تىيىم سالاتىن بەلگى، ال شاعىن كولىكتەردى قۇرمانعازى كوشەسى بويىنا قويۋ مۇمكىن ەكەندىگىن كورسەتەتىن ءتيىستى جول بەلگىسى قويىلدى.

بۇلاردان وزگە، بەكقالي تورعايەۆ المالى اۋدانىنىڭ نەگىزى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرى تۋرالى اڭگىمەلەپ بەردى.

ەسەپتى كەزەڭ ىشىندە اۋداننىڭ ءوندىرىس ورىندارى جالپى سوماسى 104،7 ملرد تەڭگە بولاتىن ءونىم شىعاردى. ءونىمنىڭ فيزيكالىق كولەمىنىڭ يندەكسى 106،1%-دى قۇرايدى. بولشەك تاۋار اينالىمى 389،7 ملرد تەڭگەنى قۇرادى، وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 126،1%. كوتەرمە تاۋار اينالىمى 1،6 ترلن تەڭگەگە جەتتى نەمەسە 101%، وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىندە 1،5 ترلن تەڭگە بولعان ەدى.

نەگىزگى كاپيتال ينۆەستيسياسى 51،7 ملرد تەڭگە نەمەسە وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 123% (2018 ج. – 40،5 ملرد تەڭگە).

اۋدان اۋماعىندا 861 اۋلا بار. 2016-2018 جىلدار ارالىعىندا 291 اۋلا جوندەلدى، بيىلعى جىلى 215 اۋلا ىشىندە كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرۋدە.

جەكە ينۆەستيسيانى تارتۋ ەسەبىنەن بيىلعى جىلى 9 ۋچاسكە اباتتاندىرىلدى، ولاردا بالالار جانە سپورت الاڭدارى بوي كوتەردى.

اۋداندا 5660 كۆ. م گۇلزارلار وتىرعىزىلدى، اباي داڭعىلى بويىنداعى (ماناس كوشەسىنىڭ بۇرىشى) ۋچاسكە اباتتاندىرىلدى، مۇندا 589 بىرلىكتە بۇتاقتار وتىرعىزىلىپ، 4193 كۆ. م جەر كوگالداندىرىلدى.

جوسپارلانعان 15 مىڭ اعاشتىڭ 11،5 مىڭىنا سانيتارلىق قيۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى، 160 اپاتتى اعاش الىنىپ تاستالدى. كوكتەم كەزىندە 1245 اعاش وتىرعىزىلعان ەدى.

بج تيپتەگى 1،3 كم ارىق جەلىسى رەكونسترۋكسيالاندى، 8 وتپەلى جولدار جاسالدى، ۇزىندىعى 200 م. بولاتىن لر-5 تيپتەگى ارىق جەلىلەرىنىڭ ناۋالارى قويىلۋدا.

دات ساۋلەتشىسى يان گەيلدىڭ قاعيداسى نەگىزىندە جىبەك جولى، بايسەيىتوۆا كوشەلەرى رەكونسترۋكسيالانۋدا، دۇيسەنوۆ كوشەسىن كۇردەلى جوندەۋ اياقتالدى.

قاتىستى ماقالالار