ءيا، ولار. ولار – قازاقتار. ءوز جەرىندە ورالمان اتانعان اعايىندار. 400 مىڭ تەڭگەنىڭ توعىن اكىم بولعان ءسىز تولەي الاسىز نەمەسە 71 ميللياردتى جەلكەسىنە بايلاعان ەكساكىم بەرگەي رىسقالييەۆ تولەي الادى. ال ءسىز ايتىپ وتىرعان 42 ميلليون تەڭگەنى قاراپايىم قازاقتىڭ قالتاسى كوتەرمەيدى. ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، ولار كۇنى-تۇنى قىزىلدى-جاسىلدى شىراق جاعىپ، ديسكوتەكا جاساعان جوق. قارت اناسى مەن جاس بالاسىن جىلىتۋ ءۇشىن توقتى پايدالانعان. «نۇرلى كوشكە» ارنالىپ سالىنعان ءۇيدىڭ قىرىق جاماۋ «قىرسىق باسپانا» بولىپ شىققانى ەشكىمگە جاڭالىق ەمەس... 42 ميلليون تەڭگەنى قايتارىپ الۋ كەرەك بولسا، ەڭ الدىمەن، «نۇرلى» اۋىلدى قاراڭعى اۋىلعا اينالدىرعان جاۋاپتى شەنەۋنىكتەن، ءتيىستى قۇرىلىس كومپانياسىنان قايتارىپ الۋ كەرەك. بۇل مىڭ سان اكىمنىڭ ىشىنەن جاقسى اتى بار سىزگە سىن!
جاسىراتىنى جوق، قازاقستانداعى كوش ماسەلەسى، ورالمان ماسەلەسى تىعىرىققا تىرەلگەلى قاشان؟! مۇمكىن بيلىكتىڭ ابىرويىن ايرانداي توككىسى كەلگەن، قازاقستاننىڭ الەمدەگى ءيميدجىن ادەيى تومەندكىسى كەلگەن الدەبىر توپتىڭ دەگەنى ءجۇرىپ تۇرعان شىعار... سونى اڭدايتىن ادام بار ما؟ ايتپەسە، تاۋەلسىزدىكتىڭ جيىرما جىلىندا قازاقتىڭ سانىن 1 ميلليونعا كوبەيتكەن قانداستاردىڭ قانداي كىناسى بار؟ ەكونوميكاسى قۋاتتى، الەمدىك كوشباسشى ەلدەردىڭ قاتارىنا ۇمتىلعان ءبىزدىڭ ەل جىل بۇرىن ءار ورالمانعا بەرىلەتىن 1000 دوللار كۆوتانى دا توقتاتقان. ونىڭ ءوزى بار كەزىندە ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەر جارتىسىن تىستەپ، جارتىسىن يىسكەپ، شەكارا اتتاپ كەلگەن قارا قازاققا جۇرناعىن عانا تيگىزۋشى ەدى... ول دا «اللاۋاكبار» بولدى. شىنداپ ساناق جۇرگىزسە، سول اقشانى العان ادامنان الماعانى كوپ.
ەندى مىنە، اقشاسىن بەرمەسە دە باسقاسىن جاقسى قىلادى دەگەن ءۇمىتتى اعايىن پاناسىز قالعان بالاپانداي ءۇرپيىپ وتىر. شىعىس قازاقستانعا ساپاربايەۆ باردى دەگەندە «ساڭلاق ساياساتكەر عوي، جاعدايىمىز جاقسى بولادى» دەپ ايتىپ وتىرعاندارىن قۇلاعىمىزبەن ەستىگەنبىز. جارىقسىز قالعان جارىم كوڭىل اعايىننىڭ الدىنان مۇزداي قارۋلانعان «ساقشىلاردىڭ» قارسى العانى قاي ساسقانىمىز؟ اكىمگە مۇڭىمىزدى شاعامىز دەگەن 300 ادامنىڭ قولىنان سىنىق سۇيەم تاياق كورسەك كوزىمىز شىقسىن! الدە «ول كەزدە ورالمان دەپ شاتاسىپ قالىپپىز، مىنە ناعىز ورالمان» دەپ «جاڭاوزەندەگىدەي» قىرىپ سالۋ كەرەك پە ەدى؟!
وتانىم دەپ جەلپىنىپ كەلىپ، ەندى شىبىن جاندارى ءۇشىن شىر-پىر بولىپ جۇرگەن اعايىننىڭ ايتقاندارى دا نەگىزسىز ەمەس.
جۇمىس دەپ ىزدەپ قايدا بارسا الدارىنان ورىس ءتىلى دەيتىن «كارى مىستان» قارسى الادى.
قۇجاتىن دۇرىستايىن دەسە ءوز قازاعى «ورالمان» دەپ ودىرايا قارايدى.
نەسيە الىپ، كاسىپپەن اينالىسۋعا جوعارى پايىز بەن كوررۋپسيا جار بەرمەيدى.
ەگەر ءبىز ەلباسى ايتقانداي «قالىپتاسقان مەملەكەت» بولساق، سول «قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ» ءبىر تىزگىنى اكىمدەردە دەسەك، ەڭ الدىمەن وسى ماسەلەلەردى نەگە شەشپەيدى؟ شەشە الماسا نەسىنە تىزگىن ۇستاپ وتىر؟
بۇدان بۇرىن دا جازىلعان، تاعى دا ايتىلسىن. ءدانىشپان بيلىگىمىز باسقا الەۋمەتتىك توپتاردى ايتپاعاندا، «ورالمان» اتانعان «ءبىر ميلليون» قازاقتى وزىنە قارسى قويماعانى ءجون. اسپانداعى ايدى الىپ بەر دەپ وتىرعان اعايىندى كورگەمىز جوق. ءار قايسىسى ەتىك تىگىپ، كوشە تازالاپ، شاش قيىپ، ەگىن ەگىپ قولدارىنان كەلگەنىن جاساپ جاتىر. ولاردىڭ جالعىز ارمانى بار بولاتىن. ءالى دە سول ارماندارى ءۇشىن كۇرەسەدى. ول – تاۋەلسىز قازاقستاندا ءوز تىلىندە سويلەپ، ءوز داستۇرىندە ءومىر سۇرەتىن ۇرپاعىن ءوسىرۋ ەدى... بەلىن بەكەم بۋىپ، باباسىنان قالسا دا، تۋعان جەرىن تاستاپ، تۋ تىككەن مەكەنىنە بەت تۇزەگەن جۇرتتىڭ شۇپەرەككە ءتۇيىپ كەلگەنىنە جانىنا جارا سالمايىق!
ءبىز شىعىس قازاقستانداعى "نۇرلى اۋىلدىڭ" قاراڭعىلىق جىرىن ءارقاشان نازارىمىزدا ۇستايمىز.
حازىرەت ءابدىلدا
پىكىر قالدىرۋ