31 مامىر – قازاقستان تاريحىنداعى ەڭ قايعىلى پاراقتاردىڭ ءبىرى. بۇل كۇن ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، اشتىقتان جاپپاي قازا تاپقان ميلليونداعان ادامنىڭ تاعدىرى قيىلعان كۇن. وسىعان بايلانىستى شىعىس قازاقستاندا ءتۇرلى ونلاين پلاتفورماداعى دەرەكتى جاريالانىمدار مەن ۆيدەو-دارىستەر، ۆيدەو-ەكسكۋرسيالار مەن دوڭگەلەك ۇستەلدەر ۇيىمداستىرىلدى.

20 عاسىردا ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ اۋماعىندا گۋلاگ، قارلاگ، ستەپلاگ، الجير سىندى ەڭبەكپەن تۇزەۋ لاگەرلەرى ۇيىمداستىرىلدى. 30-40 جىلدارى قازاقستانعا جۇزدەگەن كارىس، تۇرىك، يران، كۇرت، ءازىربايجان ۇلتتارىنىڭ وكىلدەرى جەر اۋدارىلدى. ال اسكەري جىلدارىندا كەيىن نەمىس، گرەك، شەشەن، ينگۋش، قاراشاي، بالقار، قىرىم تاتارلارى مەن باسقا حالىقتار جەر اۋدارىلدى. ولار ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ قوناقجايلىعى مەن مەيىرىمدىلىگىنىڭ ارقاسىندا وسىندا ءبىرجولا ءسىڭىسىپ كەتتى.

بۇگىندە جەر اۋدارىلىپ كەلگەن وزگە ەلدەردەن كەلگەن ادامداردىڭ ۇرپاقتارى ەگەمەندى قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋدا. ولار قازاقستاندى وتانىمىز دەپ ەسەپتەيدى.

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي ورالحان بوكەي اتىنداعى ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانادا «جارالى جىلدار جاڭعىرىعى» مەن «يستەرزاننوە سەردسە» اتتى دەرەكتى شارالار ونلاين رەجيمدە ءوتتى. «يستەرزاننوە سەردسە» اتتى دەرەكتى شارا بارىسىندا م.مۋسينا، گ.بەلگەر، ە.كۋزنەسوۆ، ۆ.موگيلنيسكيي، ا.ءالجانوۆا، ب.قويشىبايەۆا سىندى جازۋشىلاردىڭ كىتاپتارىنان ۇزىندىلەر كورسەتىلدى.

«جارالى جىلدار جاڭعىرىعى» بولىمىندە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مەن اشارشىلىق جىلدارىندا قازا تاپقان شىعىسقازاقستاندىقتار تۋرالى دەرەكتى ماتەريالدار ۇسىنىلدى.

ا.س.پۋشكين اتىنداعى وبلىستىق كىتاپحانادا وسى تاقىرىپقا وراي جازىلعان كىتاپتاردىڭ كورمەسى ءوتتى. كورمەدە «لەتوپيس نارودنوي تراگەديي»، «سترانيسى تراگيچەسكيح سۋدەب»، «كراسنىي تەررور: پوليتيچەسكايا يستوريا كازاحستانا» جيناعى، «ۆەليكيي دجۋت» دەرەكتى كىتاپتارى ۇسىنىلدى. «كنيگە سكوربي» كىتابىندا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جىلدارى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا زارداپ شەككەن ازاماتتاردىڭ ءتىزىمى جازىلعان.

شىعىس قازاقستان تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارىندا «جيزن ۆو يميا سۆوبودى» مەن «تراگيچەسكيە سترانيسى يستوريي كرايا» اتتى ۆيدەو-دارىستەر ۇيىمداستىرىلدى.

شىعىس قازاقستان وبلىستىق ساۋلەت-ەتنوگرافيالىق جانە تابيعي-لاندشافتىق مۇراجاي-قورىعىندا «جەرتۆى رەپرەسسيي» اتتى ۆيدەو-دارىس ءوتتى. مۇراجاي-قورىقتىڭ قىزمەتكەرى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جىلدارى جازىقسىز جازاعا تارتىلعان ۇلت قايراتكەرلەرى ءا.بوكەيحانوۆ، م.دۋلاتوۆ، ا.بايتۇرسىنوۆ، ج.ايماۋىتوۆتىڭ تاعدىرلارى تۋرالى كەڭىنەن ايتىپ بەردى.

شقو اقپارات ورتالىعى

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ بۇل كۇنگە قالاي جەتكەنىن ايعاقتايتىن كۇن ىسپەتتەس. سوندىقتان كەلەر ۇرپاق ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مەن اشتىقتان قازا تاپقان ازاماتتاردى ءبىر ساتتە ەستەن شىعارماق ەمەس.