ارداقتى اعايىن، قۇرمەتتى باۋىرلار!

ەلىمىزدە ۆيرۋستىق ىندەتتىڭ ءورشىپ تۇرعانى وزدەرىڭىزگە ءمالىم. ىندەت جۇقتىرعان ادامداردىڭ سانى كوبەيىپ تۇر، قازا تاپقاندار دا از ەمەس. "ساقتانساڭ – ساقتايمىن" دەمەكشى، الەمگە ءقاۋىپ توندىرگەن دەرتكە نەمقۇرايلىلىق تانىتۋ – ءوزىمىز ءۇشىن عانا ەمەس، اينالامىزداعى جانداردىڭ ومىرىنە دە اسەرىن تيگىزەرى حاق.

وسى ورايدا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى ەلىمىزدە جۇرگىزىلىپ جاتقان كارانتيندىك ءىس-شارالاردى ساقتاي وتىرىپ، ىندەتتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا ەل ازاماتتارىن جانازا نامازى مەن جەرلەۋ ءراسىمىن وتكىزۋگە قاتىستى تومەندەگى تالاپتاردى ورىنداۋعا جانە ءدىن قىزمەتكەرلەرىنە بارىنشا قولداۋ كورسەتۋگە شاقىرادى:  

1. ءمايىتتى جۋۋدى، كەبىندەۋدى، جانازا نامازىن وقۋدى جانە قابىرگە قويۋدى سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتارعا ساي وتكىزۋگە؛

2. جانازا نامازىنا، جەرلەۋ ىسىنە قاتىساتىن ادامدارعا بەتپەردە تاعۋعا، قول الىسىپ امانداسپاۋعا؛

3. جانازا نامازىن ۇزاعىمەن 5 مينۋت ىشىندە وتكىزۋگە، ءمايىتتى جەرلەپ بولعاننان كەيىن حالىقتى كوپ ۇستاماي لەزدە قايتارۋعا؛

4. زەينەت جاستاعى كىسىلەرگە، دەنساۋلىعى ناشار نەمەسە اۋىرىپ جۇرگەن ادامدارعا جانە مەكتەپ جاسىنداعى بالالارعا جانازا نامازىنا قاتىسپاۋعا؛

5. جانازا نامازىنا جانە ءقابىر باسىندا بارلىق قاتىسۋشىلاردى قوسقاندا 10 كىسىدەن ارتىق جينالماۋعا؛

شاريعات بويىنشا جانازا نامازىن جاماعات بولىپ وقۋ مىندەت ەمەس (ءفاتاۋا ھينديا، 1/223). جانازانى ءۇش قاتار بولىپ وقۋ – مۇستاحاب. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ءۇش قاتار جاماعاتپەن جانازا نامازى وقىلعان مۇسىلمان ءمايىتتىڭ كۇناسى كەشىرىلەدى»، – دەگەن (يمام تيرميزي). ءۇش قاتار جەتى اداممەن دە قۇرىلادى، ياعني، ەڭ الدىندا يمام، ۇشەۋى ءبىرىنشى قاتاردا، ەكەۋى ەكىنشى قاتاردا جانە بىرەۋى ارتىندا تۇرادى (ءفاتاۋا تاتارحانيا، 1/611).

6. جانازا نامازىن قوعامدىق ورىنداردا وتكىزبەۋگە؛

ويتكەنى ادام جۇرەتىن جولدا جانازا نامازىن وقۋ – ماكرۋھ. جانازا نامازىن ارنايى ورىندا وقىعان دۇرىس (ءفاتاۋا ھينديا، 1/226).

7. ءقابىر باسىن كوتەرۋ، كەسەنە سالۋ جانە ونى قورشاۋ جۇمىستارىن توقتاتىپ، مارقۇمنىڭ باسىنا بەلگى قويۋمەن شەكتەلۋگە؛

شاريعاتتا ءقابىردى جوعالتىپ الماۋ ماقساتىندا ۇستىنە بەلگى (قۇلپىتاس، اعاش) قويىپ، مارقۇمنىڭ ءاتى-جونىن جازىپ قويۋعا رۇقسات بەرىلەدى (حاشياتۋ يبن ابيدين، 2/236). ويتكەنى، پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ءوزىنىڭ ءسۇت باۋىرى وسمان يبن مازعۋندى جەرلەپ بولعان سوڭ، ءقابىرىن وڭاي تاۋىپ الۋ ماقساتىندا ءبىر تاستى كوتەرىپ اكەلىپ، بەلگى ءۇشىن باس جاعىنا قويعان (يمام ءابۋ ءداۋىت). پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ءقابىردى كوتەرۋگە، ۇستىنە وتىرۋعا جانە قۇرىلىس سالۋعا تىيىم سالعان (يمام مۋسليم).

8. حالىقتى جيناپ قوناق اسىن وتكىزۋدى، جەرلەۋ راسىمىنەن كەيىن اس بەرۋدى، جەتىسى، قىرقى، جىلى ت.ب. قۇدايى استاردى ەلىمىزدە ەپيدەميولوگيالىق جاعداي تولىق تۇراقتالعانعا دەيىن توقتاتۋعا.