"قازاق ەكەنىمدى 10 جىلدان بەرى دالەلدەي الماي ءجۇرمىن". اۋعانستاندىق قازاق كومەك سۇرادى

/image/2021/09/06/crop-15_30_498x885_559561359cd73fd54.jpg

اۋعانستان ازاماتى حاميد تاداش ءوزىنىڭ قازاق ەكەنىن 10 جىلدان بەرى قازاقستان ەلشىلىگىنە دالەلدەي الماي كەلەدى. ول بۇل تۋرالى اق جايىق باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا ايتىپ بەردى.

حاميت تاداش ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، كىشى ءجۇزدىڭ تاز رۋىنان.

– انام 20 عاسىردىڭ باسىندا وتارشىلدىق ساياسات كۇشەيىپ، قازاقتار قىسىمعا ۇشىراپ، توز-توز بولعانىن ايتاتىن. ءبىز تۇرعان تازدار اۋىلىندا بارلىعى باس ساۋعالاپ شەتەلگە قونىس اۋدارىپتى. سول كەزدە اتامنىڭ اكەسى تاشمەت قىرعىزستانعا ءوتىپ كەتكەن. ول قايتىس بولعاننان كەيىن اتامىز شەرمەت جەتىم قالىپ، اۋعانستانعا وتكەن. مەن اۋعانستاننىڭ قۇندىز دەگەن جەرىندە دۇنيەگە كەلگەنمىن، – دەيدى حاميت. 

ءحاميتتىڭ وزىمەن جاستى ەكى باۋىرى يرانعا كوشىپ كەتكەن. ال ءحاميتتىڭ ءوزى 2002 جىلى كابۋل ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا ءتۇسىپ، تۇرىك ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى مامىندىعىن وقىپ، كەيىن انكاراداعى Gazi ۋنيۆەرسيتەتىندە تۇرىك ءتىلى ءپانى بويىنشا ءبىلىم العان.  2012 جىلدان بەرى اۋعانستانداعى كابۋل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ شەتەل تىلدەرى فاكۋلتەتىندە تۇرىك تىلىنەن ءدارىس بەرەدى.

– 2010 جىلى انكارادا جۇرگەن كەزىمدە ەلشىلىككە بارىپ قازاقستانعا قايتقىم كەلەدى دەگەنىمدە ولار اۋعانستانداعى ەلشىلىككە بارۋىم كەرەكتىگىن ايتتى. اۋعانستانداعى قازاقستان ەلشىلىگى ول جاقتا قازاق ەكەنىمدى دالەلدەيتىن تۋىستارىم بولۋى كەرەكتىگىن مالەمدەدى. مۇمكىن قازاقستانداعى تازداردىڭ شەجىرە كىتابىندا اتامنىڭ ەسىمى كەزدەسىپ قالاتىن شىعار، – دەپ ۇمىتتەنەدى اۋعان قازاعى.

اناسىنان ۇلتىنىڭ قازاق ەكەنىن ءجيى ەستىپ تۇراتىن حاميت قازاقشا كىتاپتار وقىپ، قازاق ءتىلىن ۇيرەنە باستاعان. ءتىپتى ۇلدارىنا قازاقشا ەسىم بەرگەن.

– اكەم ەرتە قايتىس بولدى. مۇندا شەشەم، جولداسىم جانە 5 بالاممەن تۇرامىز. ۇلدارىما قازاقشا ەسىم بەردىم: بىلگە حان، سانجار، اتابەك. ەكى جىل بۇرىن ءبىلىمىمدى كەڭەيتۋ ماقساتىندا قازاقستانعا اسپيرانتۋراعا تاپسىرعىم كەلدى. ءبىراق ول جاقتا وقۋ اقىسى قىمبات. سودان كەيىن بىشكەكتەگى ماناس قىرعىز-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىنە تاپسىرىپ، "تۇركى تىلدەرى تەورياسى" ماماندىعى بويىنشا ونلاين وقىپ جاتىرمىن، – دەدى حاميت.

اۋعانستاندىق قازاق تاحار وبلىسىندا "قازاق" دەپ اتالاتىن اۋىل بار ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى.

– قازاق اۋىلىندا تۇراتىن بىرنەشە قازاق باۋىرلاردى تانيمىن. ولاردىڭ كوبى اۋعانستانعا ەرتەرەكتە كوشىپ كەلگەن. كەيبىرى اشارشىلىق جىلدارىندا كوشىپ كەلگەندەردىڭ ۇرپاعى. ءبىراق ولار قازاقشا بىلمەيدى. ۇيرەتەتىن ءمۇعالىم جوق، – دەيدى ول.

حاميد ءقازىر اۋعانستانداعى جاعدايدىڭ قيىن ەكەنىىن ايتا كەلە تالىپتەردەن ەشقانداي جاقسىلىق كۇتپەيتىنىن جاسىرمادى.

– بۇل جاقتى ءقازىر تۇگەل تالىپتەر باسىپ الدى. بۇرىنعىداي ۇكىمەت جوق. حالىقتىڭ جاعدايى ناشار. قالانىڭ ەسىكتەرى جابىق بولعان سوڭ سىرتتان ەشقانداي ازىق-تۇلىك كەلمەيدى. بانكتەر دە جابىق. مەن جۇمىس ىستەيتىن كابۋل ۋنيۆەرسيتەتىن دە جاۋىپ تاستادى. تالىپتەردەن جاقسىلىق كۇتىپ وتىرعان ەشكىم جوق، حالىق ۇرەي مەن قورقىنىش ۇستىندە وتىر. اتامەكەنگە كوشكىم كەلەدى، – دەدى اۋعانستاندىق قازاق.

قازاقستانعا كوشۋ ءۇشىن حاميت اۋەلى تۋىستارىن تاۋىپ، ەلشىلىككە ءوزىنىڭ قازاق ەكەنىن دالەلدەۋى قاجەت. ول كىشى جۇزگە جاتاتىن، باي ۇلىنىڭ تاز رۋىنان تاراعانىن عانا بىلەدى. اكەسىنىڭ ەسىمى –  شارافۋددين، اتاسى – شەرمەت، ارعى اتاسىنىڭ ەسمى – تاشمەت.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار