دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ بايلامىنشا، قازاقستاندا "ەلەكتروندىق تۇتىنۋ جۇيەلەرىنىڭ" (ەتج)، ۆەيپتەردىڭ تارالۋى جانە پايدالانىلۋى "ەپيدەميا سيپاتىنا يە". سەبەبى، ولار باقىلاۋسىز ساتىلادى، ءارى باعاسى دا جاسوسپىرىمدەرگە مەيلىنشە قولجەتىمدى. قىنجىلتاتىنى سول، ەلەكتروندى سيگارەتتەر، ۆەيپتەر جاستار اراسىندا سانگە اينالدى، دەپ جازادى inbusiness.kz.

مينيسترلىك انىقتاعانداي، بۇل پروبلەمانى بىرنەشە فاكتور ۋشىقتىرىپ جاتىر. بىرىنشىدەن، ول اۋماقتىق تۇرعىدان قولجەتىمدى: ەتج-ۆەيپتەر ءاربىر دەرلىك ءىرى ازىق-تۇلىك دۇكەنىنەن تابىلادى، ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ كىرەبەرىسىندە كوبىنە كەلۋشىلەردى وسى ءونىم ساتىلاتىن ستەندتەر مەن دۇڭگىرشەكتەر قارسى الادى.

ەكىنشىدەن، ولار ارزان تۇرادى: ءبىر ۆەيپتىڭ قۇنى 2 مىڭ تەڭگەدەن اسپايدى: 1 ديەۆايستىڭ باعاسى ورتا ەسەپپەن 1 700 تەڭگەدەن. سالدارىنان، ونى جاستاردىڭ، وقۋشىلاردىڭ تۇتىنۋى "گەومەتريالىق پروگرەسسيادا" ءوسىپ بارادى. ماسەلەن، سوڭعى 6 ايدا ەتج-ۆەيپتەردىڭ ساۋداسى 372%-عا ارتقان. الەۋمەتتىك زەرتتەۋ بارىسىندا بۇل ءونىمدى تۇتىنۋشىلاردىڭ نەگىزگى بولىگى 21-گە تولماعان جاستار ەكەنى اشكەرەلەنگەن.

ۇشىنشىدەن، ساۋداگەرلەردىڭ كوبى قۇقىقتىق نيگيليزم تانىتىپ، تەمەكى اتاۋلىنى اشىق ساتۋعا تىيىم سالاتىن زاڭناما تالاپتارىن اياقاستى ەتەدى: بۇل ونىمدەردى اشىقتان اشىق پاش ەتەدى. بالالارعا دا ساتا بەرەدى. ناتيجەسىندە، شىمىلدىرىق ىشىنە جاسىرىلاتىن تەمەكى ونىمدەرىنە قاراعاندا ادامدار ءۇشىن ەندى سىرتقى قابى كوز جاۋىن الاتىن ۆەيپتەر اناعۇرلىم تارتىمدى كورىنە باستادى.

تورتىنشىدەن، ەتج-ۆەيپتەردىڭ ەلگە باقىلاۋسىز اكەلىنۋى جولعا قويىلىپتى. بەسىنشىدەن، وندىرۋشىلەر ءوز ءونىمىنىڭ شىنايى قۇرامىن قاساقانا جاسىرادى، وندا ۋلى زاتتاردىڭ، ءتىپتى نيكوتيننىڭ بارىن اتاپ كورسەتپەيدى. مۇنىڭ ءبارى ەتج-ۆەيپتەرگە تولىق تىيىم سالۋعا نەگىز بولا الادى:

"وسىعان بايلانىستى ۆەيپتەردىڭ اينالىمىنا تولىق تىيىم سالۋ – مۇمكىن بولاتىن جالعىز رەتتەۋ تەتىگى بولىپ ەسەپتەلەدى" دەگەن توقتامعا كەلدى دسم.

مۇنداي تىيىم دەنساۋلىق كودەكسىنە تۇزەتۋلەر ەنگىزەتىن "حالىق دەنساۋلىعى جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى تۋرالى" ق ر كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى" جاڭا زاڭ جوباسىندا قاراستىرىلعان.

باسىلىم زاڭ جوباسى كۇشىنە ەنۋى ءۇشىن الدا ۇكىمەتكە وسى ءونىمدى وندىرۋشىلەردىڭ، يمپورتتاۋشىلاردىڭ ءلوببيىن جانە داۋ-جانجالىن ەڭسەرىپ، پارلامەنتتە قورعاپ شىعۋ قاجەت بولاتىنىن جازادى.

مامانداردىڭ مالىمەتىنشە، ۆەيپ سەكىلدى ونىمدەردى تۇتىنۋ ادامنىڭ جۇيكە جۇيەسىنە جانە ەندوكريندى جۇيەسىنە تەرىس اسەر ەتەدى. حالىقارالىق ءتۇرلى زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، جاس ادامدار نيكوتينگە تەز تاۋەلدى بولىپ قالادى. بۇل زات ولاردىڭ باس ميىنداعى قوسىلىستاردىڭ وزگەرۋىنە سوقتىرۋى مۇمكىن، سالدارىنان ەسەيە كەلە بيپوليارلى بۇزىلۋ، دەپرەسسيا جانە باسقا دا پسيحيكالىق دەرتتەرگە شالدىعادى. ەتج-ۆەيپتەر جاسوسكىندەردىڭ وكپەسىن قانداي قورقىنىشتى كۇيگە جەتكىزەتىنى بەينەلەنگەن روليكتەر، زەرتتەۋ ناتيجەلەرى ينتەرنەتتە جەتەرلىك.

اقش-تىڭ بەركليدەگى لورەنس اتىنداعى ۇلتتىق زەرتحاناسىنىڭ ماماندارى وسى ەلەكتروندى سيگارەتالاردى شەگۋ كەزىندە ادام بويىنا 31 ءقاۋىپتى زات داريتىنىن اشكەرەلەدى. بۋ تۋدىرۋ ءۇشىن قۇرىلعىنىڭ اككۋمۋلياتورىن قىزدىرعان كەزدە اتى جامان اۋرۋعا سوقتىراتىن كونسەروگەندىك زاتتاردىڭ شوعىرلانۋى ايتارلىقتاي ارتادى.