شىعىس قازاقستان وبلىسى گلۋبوكوە اۋدانىندا «اياۋلى جاس كەلىن» IX ءداستۇرلى وبلىستىق بايقاۋى ءوتتى. قاتىسۋشىلار قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرىن، ادەت-عۇرىپتارىن جانە تاعامدارىن بىلۋدەن سايىسقا ءتۇسىپ، شىعارماشىلىق جانە زياتكەرلىك قابىلەتتەرىن دە كورسەتتى.

قازاق حالقىندا «جاقسى قىز بولۋ - باقىت، جاقسى ۇل بولۋ - ودان دا ۇلكەن باقىت، ال جاقسى كەلىن بولۋ - ناعىز باقىت» دەگەن ماقال بار. بۇگىن گلۋبوكوە مادەنيەت ءۇيىنىڭ الدى كىشىگىرىم اۋىلعا اينالىپ، ءار كيىز ءۇيدىڭ جانىندا شاي قايناتىپ، قازاندا جاس كەلىندەر باۋىرساق ءپىسىرىپ، جارىستىڭ كوركىن قىزدىردى.

وبلىستىق بايقاۋعا العاشقى رەت قاتىسىپ وتىرعان انجەليكا قازاقتىڭ ءسالت-داستۇرى، ادەپ-عۇرپى تاڭسىق ەمەس ەكەنىن جەتكىزدى. ول ەكى جىل بۇرىن قازاق وتبسىنىڭ كەلىنى اتانىپتى.

«ەكى جىل بۇرىن تۇرمىس قۇردىم. باسىندا ءبارى تاڭسىق بولدى. ۋاقىت وتە كەلە كوپ دۇنيەنى ۇيرەندىم. قامىر يلەپ، نان جايىپ، باۋىرساق، شەلپەك ءپىسىرۋ مەن ءۇشىن ۇيرەنشىكتى. اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ «ءۇش باقىتىم» اتتى ولەڭىن قازىلار القاسى الدىندا وقىپ بەردىم. بۇگىن مەنىڭ قاسىمنان جان جولداسىم، 10 ايلىق قىزىم قولداپ كەلىپ وتىر» دەيدى وسكەمەن قالاسىنان كەلگەن قاتىسۋشى انجەليكا شابدانبەكوۆا.

بايقاۋعا وبلىستىڭ ءار اۋداندارىنان كەلگەن 16 كەلىن قاتىستى. بايقاۋدىڭ «جاس كەلىننىڭ ءبىر كۇنى» اتتى العاشقى بولىمىندە كەلىندەر ءبىر كۇندىك تىنىس-تىرشىلىگىن كورسەتەتىن بەينە روليك ۇسىندى. ودان كەيىن «اس ادامنىڭ ارقاۋى» كەزەڭدە ۇلتتىق تاعامداردان اس ازىرلەپ، بۇگىندە ۇمىتىلىپ بارا جاتقان اس تۇرلەرىن ۇسىنىپ، دايىندالۋ جولدارىن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى.

ينتەللەكتۋالدىق سايىستا قاتىسۋشىلار قازاق حالقىنىڭ ءسالت-داستۇرى، ادەت-عۇرىپتارى جايلى ءتۇرلى تاقىرىپتاعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، ال شىعارماشىلىق سايىستا ءوز ونەرلەرىن ورتاعا سالدى. ءبىرى ءان ايتتى، ءبىرى بي بيلەدى، ءبىرى مانەرلەپ ولەڭ وقىدى، تاعى ءبىرى پەسادان ءۇزىندى كورسەتتى. ەڭ سوڭعى «اق ورامال» بولىمىندە ءار ۇلت وكىلىنىڭ قاتىسۋشىسى كەلىننىڭ باسىنا بايلايتىن ورامالدىڭ شىعۋ تاريحى، ەرەكشەلىگى، ورامالدىڭ تاعۋ مادەنيەتى جايلى جينالعان كورەمەندەرمەن ءادىل قازىلار القاسىنا ەگجەي-تەكجەيلى ايتىپ بەردى.

وسى وبلىستىق بايقاۋعا ءۇرجار اۋدانىنان كەلگەن قاتىسۋشى ايدانا تۇرسىنقوجانوۆا سايىستىڭ تاربيەلىك ءمانى زور ەكەنىن، جاس كەلىندەرگە بەرەرى مول ەكەنىن جەتكىزدى.

«كەلىن اتانىپ، وتباسى قۇرعانىما 6 جىل بولدى. بۇگىندە ءۇش بالام بار. قازاق قىزى ءۇشىن ءۇي شارۋاسى، باۋىرساق ءپىسىرىپ، قامىر يلەۋ، قوناق كۇتۋ تاڭسىق ەمەس. مەنى ەرتە جاستان باستاپ انام قولىنان كەلگەنشە بارلىعىن ۇيرەتتى. كەيىن كەلىن اتانعانىمنان كەيىن ەنەم دە بىلمەگىنىمدى تولىقتىردى. ەندى وسى بايقاۋعا قاتىسقانىم ءۇشىن ولارعا العىس ايتىپ، باسقا جاس كەلىندەرگە ءوز تاجىريبەممەن بولىسسەم دەيمىنبارلىق قاتىسۋشىلارعا تابىس، جەڭىس تىلەيمىن» دەدى ايدانا تۇرسىنقوجانوۆا.

ايماقتاعى قالالار مەن اۋدانداردان كەلگەن 16 قاتىسۋشى «ۇزدىك كەلىن» اتالمىنىنا كىمنىڭ لايىق ەكەندىگىن بارىنشا پاش ەتۋگە تىرىستى.

ايتا كەتەيىك بۇرىمدىلار اراسىنداعى مۇنداي سايىس وڭىردە ءبىرىنشى رەت وتكىزىلىپ تۇرعان جوق. بيىل ءداستۇرلى بايقاۋ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالىپ وتىر. سايىستىڭ نەگىزىن قالاۋشى ارايلىم ەسىمبەكوۆا حانىم جىل سايىن قاتىسۋشىلارعا قويىلاتىن تالاپتار كۇشەيتىلىپ، جاس كەلىندەردىڭ وزدەرىن جاقسى قىرلارىنان تانىتىپ كەلەدى دەگەن وي ءبىلدىردى.

«بۇگىن IX ءداستۇرلى ءوتىپ كەلە جاتقان وبلىستىق «اياۋلى جاس كەلىن» بايقاۋى گلۋبوكوە اۋدانىندا وتە جوعارى دەڭگەيدە وتۋدە. ءوڭىرىمىزدىڭ ءار جەرىنەن كەلگەن 16 كەلىن باقتارىن سىناۋدا. وسى جىلى بايقاۋ ەرەكشە ءارى قىزىقتى ءوتۋىنىڭ ءبىر سەبەبى شقو-دا اشىلعان قازاقستانداعى العاشقى دوستىق ءۇيىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي ءار جىلدارى تەك قازاق ۇلتىنىڭ قىزدارى قاتىسىپ كەلە جاتقان بايقاۋدىڭ اۋقىمى كەڭەيىپ، باس ۇلت وكىلدەرىدە قاتىسۋعا نيەت ءبىلدىرىپ، وزدەرىڭىز كورگەندەي ەرەكشە دايىندالىپ كەلگەندەرىن پاش ەتۋدە. دەمەك ەندى ءبىز باسقا ەتنوستاردىڭ سالت-داستۇرلەرىمەن جانە ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك الدىق. بۇل شارا وتباسىلىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەپ، قوعامداعى انالاردىڭ مارتەبسىنىڭ ارتۋىنا سەپ بولادى دەپ ويلايمىن» دەيدى قازىلار القاسىنىڭ مۇشەسى، «اياۋلى جاس كەلىن» بايقاۋىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى ارايلىم ەسىمبەكوۆا حانىم.

وسىلايشا، قازاق كەلىنىنىڭ اقىلى مەن پاراساتى سىنعا تۇسكەن بايقاۋ دا ءوز مارەسىنە جەتتى. قازىلار القاسى ءۇشىن «مىڭنان تۇلپار، جۇزدەن جۇيرىكتەردى» انىقتاۋدىڭ قيىن بولعانى راس.

ناتيجەسىندە «اياۋلى جاس كەلىن» بايقاۋىندا ءۇشىنشى ورىندى وسكەمەن قالاسىنان كەلگەن قاتىسۋشى انجەليكا شابدانبەكوۆا يەلەنسە، ەكىنشى ورىن گلۋبوكيي اۋدانىنان اجار تولەۋقانوۆا مەن ريددەرلىك ارداق مالتايەۆاعا بۇيىردى. باس جۇلدە اباي اۋدانىنان كەلگەن ايدانا بايتۋسوۆا جەڭىپ الدى.

بايقاۋعا قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى العىس حاتتارمەن، جۇلدەگەرلەر باعالى سىيلىقتارمەن ماراپاتتالدى. شىعىس قازاقستاندا باستالعان "اياۋلى جاس كەلىن" بايقاۋى جاقىن ارادا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيگە شىعارۋ جوسپارلانۋدا.