بيىل كوكتەمنىڭ ەرتە كەلۋىنە بايلانىستى، ديقاندار ەگىس ناۋقانىن ادەتتەگىدەن ەرتە باستاپ، بارلىق دالا جۇمىستارىن ويداعىداي اياقتادى. سەبىلگەن تۇقىمنىڭ بارلىعى ستاندارتقا ساي ساپالى بولىپ، قازىرگى ۋاقىتتا ەگىس القاپتارىندا تىڭايتۋ جۇمىستارى جالعاسىپ جاتىر
قازىرگى ۋاقىتتا ءوڭىردىڭ بارلىق اۋدان، قالالارىنداعى 1393 مىڭ گەكتار ەگىس القاپتارىندا كوكتەمگى سەبۋ جۇمىستارى تولىقتاي اياقتالعان. ونىڭ باسىم بولىگىنە، ياعني 1233 مىڭ گەكتارىنا جازدىق داقىلدار ەگىلسە، 25،7 مىڭ گەكتارىنا كۇزدىك داقىلدار وتىرعىزىلدى.
بۇدان بولەك، 137،5 مىڭ گەكتار اۋماققا كوپجىلدىق ءشوپ داقىلدارى وتىرعىزىلىپ، مال ازىعى ەگىلەتىن الاڭدار كولەمى وتكەن جىلعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا 14،6 مىڭ گەكتارعا ارتتى.
سونىمەن قاتار، بيىل جازدىق استىق داقىلدارى جالپى ەگىس الاڭىنىڭ 43 پايىزىنا ەگىلسە، كولەمى بويىنشا ەكىنشى ورىندى 35 پايىزدىق كورسەتكىشپەن مايلى داقىلدار الادى. ال، قالعان بولىگىنە مال ازىقتىق داقىلدار، كارتوپ پەن كوكونىستەر جانە باقشا داقىلدارى وتىرعىزىلدى.
كوكتەمگى دالا جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن تونناسى 212 مىڭ تەڭگە تۇراتىن 33 مىڭ توننا ديزەل وتىنى ءبولىندى. سونىمەن قاتار، توپىراق قاباتىنىڭ قۇنارلىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا وڭىردەگى شارۋاشىلىق قۇرىلىمدارى جالپى اۋماعى 300 مىڭ گەكتار ەگىس القابىنا 33 مىڭ توننا ءتۇرلى مينەرالدى تىڭايتقىشتار ساتىپ الىپ، شاشتى.
جالپى، سەبىلەتىن داقىل تۇقىمى بارلىق كورسەتكىشتەر بويىنشا تەكسەرۋدەن ءوتتى. كوكتەمگى ەگىس ناۋقانىنا 34 مىڭنان استام اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارى مەن قۇرىلعىلارى ازىرلەنىپ، جۇمىلدىرىلدى. بۇگىندە ەگىس القاپتارىن حيميالىق وڭدەۋ جۇمىستارى باستالىپ كەتكەن. بيىل 708،2 مىڭ گەكتار القاپتا گەربيسيدتى وڭدەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ جوسپارلانسا، 21 مىڭ گەكتار القاپتا ءتۇرلى اۋرۋلار مەن زيانكەستەرگە قارسى وڭدەۋ شارالارى ۇيىمداستىرىلماق.
اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى ارقىلى وبلىستاعى اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىن وندىرۋشىلەرگە كوكتەمگى دالا جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە 3،9 ملرد. تەڭگە بولىنسە، ونىڭ 2،9 ملرد. تەنگەدەن استامى «كەڭ دالا»، ال 947 ملن. تەنگەسى «اگروبيزنەس» باعدارلاماسى بويىنشا قاراستىرىلدى.
وعان قوسا، «قازاگروقارجى» اكسيونەرلىك قوعامى ارقىلى سوڭعى بەس اي ارالىعىندا ءوڭىر شارۋالارىنا جالپى سوماسى 4،8 ملرد. تەڭگەنى قۇرايتىن قاراجاتقا ءتۇرلى تەحنيكالار ساتىپ الىندى. سوڭعى ۋاقىتتا شارۋاشىلىقتاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن ليزينگكە الۋى جيىلەپ، اسىرەسە گلۋبوكوە، شەمونايحا، ءۇرجار، بەسقاراعاي، بورودۋليحا جانە اياگوز اۋداندارىندا اتالمىش كورسەتكىش وسكەن.
جالپى شيرەك عاسىرعا تاياۋ ۋاقىت ىشىندە شىعىسقازاقستاندىق شارۋالارعا 68 ميلليارد تەڭگەدەن استام قاراجاتقا تەحنيكالار تابىستالعان. ەگىس ناۋقانىن ويداعىداي جۇرگىزۋگە سەپتىگىن تيگىزەتىن سالالاردىڭ ءبىرى – سۋبسيديالاۋ. اتالمىش ءىستى ءبىرجاقتى ەتۋ ماقساتىندا بيىل وبلىستىق بيۋدجەتتەن 6،2 ملرد. تەڭگە مولشەرىندە قاراجات قاراستىرىلدى. بۇل كورسەتكىش وتكەن جىلعى مولشەرمەن سالىستىرعاندا 577 ملن. تەڭگەگە ارتىق. سۋبسيديالاۋ شاراسىن قۇرىلىمدىق دەڭگەيدە قارايتىن بولساق، بيىل تۇقىم شارۋاشىلىعىن قولداۋعا 223 ملن، مينەرالدى تىڭايتقىشتار قۇنىن ارزانداتۋعا 354 ملن، پەستيسيدتەر قۇنىن ارزانداتۋعا 28 ملن، سۋارمالى سۋ جەتكىزۋ قىزمەتىن سۋبسيديالاۋعا 3 ملن. تەڭگە ارتىق ءبولىندى.
كوكتەمگى دالا جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ماقساتىندا جوسپارلانعان جۇمىستار قاتاڭ باقىلاۋدا بولىپ، ۋاقىتىلى ءارى ساپالى دەڭگەيدە ورىندالدى.
نۇرگۇل التاي