وتكەن جىلى قازاقستاندا تابيعي جانە تەحنوگەندىك سيپاتتاعى 13 مىڭ توتەنشە جاعداي تىركەلدى. جاقىندا ق ر تجم باسپا ءسوز قىزمەتى وسىنداي ستاتيستيكانى جاريالادى. سونىمەن قاتار، توتەنشەلىكتەر 12 مىڭنان استام ادامدى قۇتقارىپ، 13 مىڭنان استام ازاماتتى ءقاۋىپتى جەرلەردەن ەۆاكۋاسيالاعان. ادامدارعا ءقاۋىپ تۋرالى نەعۇرلىم ەرتەرەك ەسكەرتىلسە، ۋاقىتىندا كومەك الۋى سوعۇرلىم جوعارى بولادى. مۇنى كەز كەلگەن تاجىريبەلى قۇتقارۋشى راستايدى. سەبەبى ۇنەمدەلگەن مينۋتتار دۇنيە-مۇلىكتى عانا ەمەس، ونداعان، ءتىپتى جۇزدەگەن ادامنىڭ ءومىرىن قۇتقارادى. ال وسى قۇتقارۋشىلارعا "ماياك-Broadcast" ماماندارى ۇزاق جىلدار بويى كومەكتەسىپ كەلەدى.
كومپانيانىڭ كوپسالالى ينجينيرينگتىك توبى – قازاقستان نارىعىنداعى حابارلاندىرۋ جۇيەلەرىنىڭ ىشىندە كوشباسشى. 13 جىل ىشىندە ولار 20-دان استام تابىستى جوبالاردى ىسكە قوستى. كومپانيا ينجەنەرلەرى بەلگىلەگەن قۇلاقتاندىرۋ جۇيەلەرى الماتى، اقتوبە، جامبىل، تۇركىستان، قاراعاندى وبلىستارىندا ۇزاق ۋاقىتتان بەرى تابىستى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ەڭ الدىمەن، بۇل ءىرى قالا تۇرعىندارىنا تانىس سيرەن-سويلەۋ قۇرىلعىسى (ەلگە تانىس "نازار اۋدارىڭىز!" دەپ قازاقستاندىقتاردى وقۋ-جاتتىعۋ كەزىندە ەۆاكۋاسيالاۋعا شاقىراتىن دابىلدى ايتۋعا بولادى). جانە ءقاۋىپ تونگەن جاعدايدا شۇعىل بايلانىس ءۇشىن قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار. ماماندار وزدەرىن قازاقستاندا عانا ەمەس، تمد ەلدەرىندە دە تانىتقان قۇرىلعىلاردى قولدانادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە "مارس-ارسەنال" قۇرىلعىسىنا نەگىزدەلگىپ ىستەيتىن ەسكەرتۋ جۇيەلەرىنىڭ ءوزى 10 مىڭنان اسادى.
2019 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا ارىس قالاسىندا بولعان تراگەديانى ەشكىم ۇمىتقان جوق. ءبىراق ارىستا جارىلىس بولعاندا "ماياك" كومپانيالار توبى ورناتقان دابىل جۇيەلەرى جۇزدەگەن ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا كومەكتەسكەنىن كوپ ادام بىلمەيدى. تراگەديا كەزىندە جۇيە ارقىلى ادامدارعا توتەنشە جاعداي كەزىندە نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ءسات سايىن حابارلاپ وتىردى. ۋاقىتىندا جۇمىس ىستەگەن سيرەنانىڭ ارقاسىندا، ادامدار جاعدايدان حاباردار بولىپ،زارداپ شەگۋدىڭ الدىن الدى. توتەنشە جاعداي كەزىندە بۇل قۇرىلعىلار ءۇمىتتى اقتاپ، كومەكتەستى دەۋگە بولادى.
ورتكە قارسى مونيتورينگ تە بار. "اقىلدى "ماياك-QORNAI" جۇيەسى – ۇلكەن پلاتفورما. ول ءورت ەندى باستالعاندا، ياعني، ءتۇتىن شىعا باستاعان كەزدە بىردەن بەلگى بەرىپ قانا قويماي، ءقاۋىپ تونگەن جەردىڭ كوورديناتتارىن دا انىقتاي الادى. ال جۇمىس ىستەپ تۇرعان ءورت ءسوندىرۋ بولىمدەرىنىڭ پلاتفورماسىن كارتامەن بايلانىستىرۋ ءورت سوندىرۋشىلەردى جىلدام ۇيلەستىرۋگە جانە ورتەنىپ جاتقان جەرگە ەڭ جاقىن تۇرعان مامانداردى تاۋىپ جىبەرۋگە كومەكتەسەدى. ءتىپتى جولداعى كەپتەلىستەر تۋرالى حابارلايدى! سونىمەن قاتار، جۇيە "112" قىزمەتىنە قوسىلعان. سونداي -اق، "ماياك-QORNAI" ءورتتى قاشىقتان انىقتاۋ ءۇشىن درونداردى قولدانا الادى جانە كوممۋنيكاسيالاردىڭ ىشكى جۇيەسى – چاتتار، قوڭىراۋلار، كونفەرەنسيالار جانە فايلداردى ءبولىسۋ فۋنكسيالارى بار. بۇل پلاتفورما ىستەپ وتىرعان جۇمىستاردىڭ ءبىر بولىگى عانا. جالپى، ءورت ديسپەچەرى ءۇشىن تاپتىرماس قۇرال ءارى كومەكشى. "ماياك-QORNAI-دى" تەك قالادا عانا ەمەس، بارلىق ايماقتاردا قولدانۋعا بولادى.
ارسەنالدا جانە بوگەتتەردە، كەز-كەلگەن سۋ تاسقىنى ءقاۋپى بار ايماقتا سۋ دەڭگەيىن باقىلايتىن وتە قاجەتتى جۇيەلەرى بار. مۇنداي قۇرىلعى تەك تج قىزمەتتەرىنە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سۋ قويمالارىنداعى سۋ دەڭگەيىن باقىلايتىن ەكولوگتارعا دا كومەكتەسەدى. مىسالى، قالالاردى تازا ۇستاۋعا كومەكتەسەتىن "اقىلدى" قوقىس جاشىكتەرى بار، ال قوقىستى ەكولوگياعا زيانسىز جويۋعا كومەكتەسەدى. ارنايى جارىقتاندىرىلعان "اقىلدى" جەر ءۇستى وتكەلدەرى جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن جۇرگىزۋشىلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى. وسى جوعارى تەحنولوگيالىق عاجايىپتاردىڭ بارلىعى Smart City شەشىمدەرىنىڭ از عانا بولىگى!
الماتى مەن وبلىس تۇرعىندارى ءۇشىن سەيسميكالىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزى جوعارى. ءىرى جەر سىلكىنىسى تۋرالى ەرتە ەسكەرتۋ جۇيەسىن مەگاپوليسكە بيىل شىلدە ايىندا ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا. سەبەبى بۇعان قاجەتتىلىك بار. جىل سايىن الماتىدا ورتا ەسەپپەن 200 رەت جەر سىلكىنەدى. ال ەكى جىل بۇرىن "ماياك-Broadcast" كومپانيالار توبىندا "مارس-ارسەنال" سيرەنا-سويلەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ وزىندىك قۇراستىرۋ جەلىسى ىسكە قوسىلدى. جەلى جىلىنا بەس مىڭعا دەيىن جابدىقپەن جۇمىس ىستەيدى. دەمەك، قازاقستان تۇرعىندارى وزدەرىنىڭ مىقتى قورعاۋدا ەكەنىنە سەنىمدى دەگەن ءسوز.
پىكىر قالدىرۋ