الماتىداعى ۇلتتىق كىتاپحانادا زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن «قازاق» گازەتىنىڭ جارىققا شىققانىنا 110 جىل تولۋىنا وراي كونفەرەنسيا ءوتتى.

جيىندى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيسە-مينيسترى قانات ىسقاقوۆ اشتى. قانات ىسقاقوۆ مينيستر دارحان ءقىدىرالىنىڭ ارنايى جولداعان قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ، گازەتتىڭ كەشەسى مەن بۇگىنى تۋرالى وي قوزعادى. 1913 جىلعى 2 اقپاندا گازەتتىڭ العاشقى سانىندا ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ايگىلى «گازەت – حالىقتىڭ كوزى، قۇلاعى ءھام ءتىلى» دەگەن ءسوزى ايتىلعانىن ەسكە الدى. «قازاق» گازەتى باسىلىم اۋقىمىنان شىعىپ، حالىقتىڭ ءۇنى بولعانىن، ەلدىڭ ماقسات-مۇراتىن توعىستىرىپ، ۇلتتىق سانانىڭ ويانۋىنا ىقپال ەتكەن قوزعاۋشى كۇش بيىگىنە كوتەرىلگەنىن جەتكىزدى. «قازاق» گازەتى بۇگىندە كەيبىر رەسپۋبليكالىق گازەتتەر ەڭسەرە الماي وتىرعان 6000 دانا تيراجبەن تاراعانىن، ەل ىقىلاستانا وقىعانىن ايتتى. قانات ىسقاقوۆ گازەت ءقازىر دە اقپارات ايدىنىندا وزىندىك ورنى بار، الاشتىقتاردىڭ جولىن جالعاعان ىرگەلى باسىلىم ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، ۇكىمەت باسىلىمدى ءاردايىم قولدايتىنىن مالىمدەدى.

مۇنان سوڭ ءسوز العان بەلگىلى تاريحشى، اكادەميك مامبەت قويگەلدى «قازاق» گازەتىنىڭ شىعۋ تاريحىنان سىر شەرتىپ، باسىلىم قازاق رۋحانياتىنداعى ورنى جايلى ءسوز قوزعادى.

– «قازاق» گازەتى قازاق ءومىرىن تۋرا ءتۇسىنىپ، قورىتۋ، سول ارقىلى ۇلتتىڭ ەندىگى مىندەتتەرىن انىقتاۋ جانە بەلگىلەۋ ءىسىن قولعا الىپ، ماسەلەنى ىرگەلى، فۋندامەندالدى، كونسەپتۋالدى دەڭگەيگە كوتەرگەن باسىلىم. «قازاقتى» تەك گازەت دەپ تۇسىنسەك، قاتەلەسەمىز. ونىڭ اۋقىمى كەڭ. «قازاق» گازەتى قازاققا ۇستاز، جول كورسەتۋشى، ەتەك-جەڭىن جيعىزعان باتىل بولدى. مەملەكەتتىك ورگان، مەملەكەتتىك ۇيىمدار ىستەي المايتىن جۇمىستى «قازاق» اتقاردى. از جىل ىشىندە «قازاق» گازەتى، ونى شىعارۋشىلار قازاق قوعامىن قانداي ساپاعا كوتەرگەنىن ەسكە الساق، ونداي ونەگە-ۇلگىنى الەمنەن تابۋ قيىن، – دەدى تاريحشى.

قازاقستان جۋرناليستيكاسى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى ساعىمباي قوزىبايەۆ «قازاق» گازەتىن تولىقتاي مەملەكەت قامقورلىعىنا الۋ كەرەكتىگى تۋرالى باستاما كوتەرسە، تاريحشى، اكادەميك حانگەلدى ءابجانوۆ «قازاق» گازەتىن قايتادان ۇلتتىق باسىلىمعا اينالدىرۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتتى. سونداي-اق تاريحشى گازەتتىڭ تولىق نۇسقاسىن كىتاپ ەتىپ شىعارۋ باستاماسىن كوتەردى.

جيىن ارى قاراي فيلولوگ عالىمدار مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ باياندامالارىمەن جالعاستى.

ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ كونفەرەنس-زالىندا گازەت تىگىندىلەرىنەن كورمە مەن باسىلىم تاريحىنان حابار بەرەتىن كىتاپتار قويىلعان.

«قازاق» گازەتى 1913-1918 جىلدار ارالىعىندا ورىنبوردان شىققان. 15 جىلعا جۋىق ۋاقىتتا باسىلىمنىڭ 265 سانى جارىق كورىپ، كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ قىسىمىمەن جابىلعان. جۋرناليست قوعاباي سارسەكەيەۆ باسىلىم عۇمىرىن قايتا جالعاپ، 2006 جىلى 22 ناۋرىزدا الماتىدا 266-سانىن شىعارعان.

بۇگىن، 2 اقپان كۇنى گازەتتىڭ جالپى ەسەپتەگەندە 1161-سانى، وسى جىلداعى التىنشى – ارنايى سانى وقىرمانعا جول تارتىپ وتىر. ول جەردەن گازەتتىڭ العاشقى سانىندا باسىلعان رەاكسيانىڭ وقىرمانعا ۇندەۋىن، گازەتتىڭ تۇڭعىش باس رەداكتورى بولعان احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «قازاقتىڭ باس اقىنى» ماقالاسىن وقۋعا بولادى. سونداي-اق ورىنبوردا احمەت بايتۇرسىن ۇلى وتباسىمەن تۇرىپ، گازەت رەداكسياسى بولعان ءۇي، گازەت قىزمەتكەرلەرى عاينيجامال دۋلاتوۆا، اققاعاز دوسجانوۆا، گۇلايىم بالعىنبايەۆانىڭ، 1913-1918 جىلدارى گازەتتىڭ رەسمي يەسى بولعان مۇستافا احمەت ۇلى ورازايەۆتىڭ، گازەتتىڭ شىعۋىنا قارجىلاي دەمەۋشىلىك تانىتقان احمەت يشان ورازاي ۇلىنىڭ سۋرەتتەرىن كورۋگە بولادى.

بۇگىندە «قازاق» گازەتىنىڭ قۇرىلتايشىسى – ماحمۇت نالىبايەۆ، باس رەداكتورى – جاسۇلان ماۋلەن ۇلى.

اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى دارحان ءقىدىرالى الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا مەرەيتويعا بايلانىستى جازبا جاريالاپ، باسىلىم تۋرالى دەرەكتەردى ورتاعا سالدى. ءسوزىنىڭ سوڭىندا «قازاق» گازەتىنىڭ 110 جىلدىعى لايىقتى اتاپ وتىلەتىنىن، مەرەيتوي قارساڭىندا كوپشىلىككە عىلىمي ساراپتامالار، ارحيۆتەن الىناتىن تىڭ ماتەريالدار مەن ءتۇرلى تەليەۆيزيالىق تۇسىرىلىمدەر جول تارتاتىنىن جەتكىزدى.