شىڭجاڭنان قاشقان ۇيعىر ۇلتىنىڭ وكىلى تايلاندتا قايتىس بولدى. وقيعا رەزونانس تۋدىرىپ جاتىر

/image/2023/02/21/crop-330_67_282x501_075026910000.webp

تايلاندتان پانا ىزدەگەن 49 جاستاعى ۇيعىر ۇلتىنىڭ وكىلى ابۋ ابدۋللانىڭ قازاسى ەلدەگى قۇقىققورعاۋ ۇيىمدارىن 9 جىلدان بەرى قاماۋدا وتىرعان 50 شاقتى ۇيعىردىڭ ماسەلەسىن گۋماندى جولمەن شەشۋگە يتەرمەلەپ جاتىر، دەپ حابارلادى ۆۆس.

ابۋ ابدۋللا 2013 جىلى شىڭجاڭنان قاشىپ، تايلاندتا ۇستالعان 350 ۇيعىر ەتنوسى وكىلدەرىنىڭ ءبىرى بولعان. ول شىڭجاڭنىڭ وڭتۇستىك-باتىسىنداعى شەتكەرى اۋداندا فەرمەر رەتىندە جۇمىس ىستەپ، جۇكتى ايەلى، باۋىرى جانە جەتى بالامەن 2013 جىلدىڭ سوڭىندا تايلاندقا قاشىپ كەلگەن. ونىڭ توبى تايلاندتىڭ وڭتۇستىگى ارقىلى مالايزياعا، سودان كەيىن تۇركياعا جەتۋگە تىرىسقان. ول كەزدە ۇيعىرلاردىڭ كوپشىلىگى قىتايعا ورالماۋ ءۇشىن تۇرىكپىن دەپ مالىمدەپ، تۇركيا ولاردىڭ كەيبىرىنە ازاماتتىق بەرگەن. 2015 جىلدىڭ شىلدە ايىندا تايلاند بيلىگى ولاردىڭ 173ء-ىن، سونىڭ ىشىندە ازيز ابدۋللانىڭ ايەلى مەن بالالارىن تۇركياعا الىپ كەتۋگە رۇقسات بەرگەن.

الايدا جۇڭگو بۇعان ۇزىلدى-كەسىلدى قارسىلىق تانىتىپ، تۇركيانى ەكىجاقتى ماسەلەگە ارالاستى جانە "زاڭسىز يمميگراسيالىق ارەكەتتەردى قولدادى" دەپ ايىپتادى.

كەيىننەن تايلاند ۇكىمەتى ۇيعىر ازاماتتارىنىڭ كوپشىلىگىن كۇشتەپ قىتايعا تاپسىرعان. وتكەن جىلعا دەيىن قالعان 50-گە جۋىق ۇيعىر تۇتقىنى تايلاندتىڭ ءارتۇرلى بولىكتەرىندەگى ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورلارىندا بولعان. ولاردىڭ ۇشەۋى قاشىپ ۇلگەرگەن سوڭ، قالعاندارىن بانگكوكتاعى ورتالىققا اۋىستىرعان. قازىرگى تاڭدا ولاردىڭ جاعدايى وتە ناشار.

يمميگراسيالىق تەرگەۋ يزولياتورىندا ۇستالعاندارمەن بايلانىستا بولعان بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، ابۋ ابدۋللا ءۇش اپتادان استام ۋاقىت بويى سىرقاتتانسا دا، تايلاند بيلىگى ونى ەسىنەن تانىپ قالعانشا اۋرۋحاناعا جىبەرمەگەن. اقىرى ول يزولياتوردا قايتىس بولىپ، ونىڭ ولىمىنەن كەيىن داۋ-داماي باستالدى. بۇل جاعداي تايلاند ۇكىمەتىن قالعان تۇتقىنداردىڭ ماسەلەسىن گۋماندى جولمەن شەشۋگە يتەرمەلەپ وتىر.

باتىس ەلدەرى قىتايدى ۇيعىر، قازاق سىندى مۇسىلمان ۇلتتارعا قارسى ادامزاتقا قارسى قىلمىس جاسادى دەپ ايىپتايدى. جۇڭگو باتىسىنداعى شىڭجاڭ ولكەسىندە سوڭعى جىلدارى ميلليونعا جۋىق ادامدى لاگەرگە قاماعان. رەسمي پەكين ونداي ورىنداردى "قايتا تاربيەلەۋ لاگەرلەرى" دەپ اتايدى. ول جەردە تۇتقىندارعا قاتىگەزدىكتىڭ نەبىرى كورسەتىلەتىنى تۋرالى اقپارات كوپ. الايدا جۇڭگو بيلىگى لاگەرلەردە ادام قۇقىعى ورەسكەل تاپتالىپ جاتقانىن جوققا شىعارادى.

ساراپشىلار تايلاند تۇتقىنداردى قىتايعا بەرمەي، شەكاراسىنان وزگە ەلدەرگە وتكىزىپ جىبەرەيىن دەسە، پەكيندى رەنجىتىپ الۋدان سەسكەنەدى. بۇۇ-نى ءوتىنىپ سۇراعانىنا قاراماستان تايلاند 2015 جىلى 109 ۇيعىر ازاماتىن كىسەندەپ، باسىنا جاۋىپ، ۇشاقپەن قىتايعا كەرى قايتارعان.

ۋيگۋرى بەگۋت ۆ كيتاي پوسلە رەپاترياسيي يز تايلاندا

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار