ساياسات
ەكونوميكا
الەۋمەت
سۇحبات
سپورت
بارلىق ايماقتار
الماتى وبلىسى
اتىراۋ وبلىسى
اقمولا وبلىسى
اقتوبە وبلىسى
باتىس قازاقستان وبلىسى
جامبىل وبلىسى
ماڭعىستاۋ وبلىسى
تۇركىستان وبلىسى
پاۆلودار وبلىسى
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى
شىعىس قازاقستان وبلىسى
قاراعاندى وبلىسى
قوستاناي وبلىسى
قىزىلوردا وبلىسى
استانا
الماتى
تولىعىراق
قۇقىق
بيزنەس-جاڭالىقتار
اسكەري جۋرناليستيكا
سايلاۋ 2021
ديپلومات ميسسياسى
اكىمدەردىڭ رەيتينگى
كوروناۆيرۋس
تازا قازاقستان
ەل
مادەنيەت
مەديا
مىنبەر
ءداستۇرلى ءان
ەسترادا
كۇي
سايلاۋ 2021
ءداستۇرلى ءان
NEWS
شوۋ-بيزنەس
وقيعالار
IT
ۇلت بولمىسى
ءعىلىم-بىلىم
ان-كۇي
قامشىگەر
ونەر
دەنساۋلىق
كاسىپكەر
شارۋاشىلىق
فوتو-بايان
سوزدىك
قازاق داۋىسى
بيزنەس
نۋرلى جول
ايتتى-ەي، باۋىرىڭ!
ناۋكا ي IT
زاڭ
ءومىر
قازاق داۋىسى (2 كەزەڭ)
قازاق داۋىسى (3 كەزەڭ)
قازاق داۋىسى (شەشۋشى كەزەڭ)
مەملەكەتتىك باعدارلامالار
قوعام
الەم
تاريح
سەگىز ءورىم
Kazakhstan
International
Music
Special reports
The Digital Kazakhstan
100 Concrete Steps
Today's paper
Elections
Entertainment
Car News
ساياحات
فيلوسوفيا
دەتەكتيۆ
تىلسىم
تاعايىنداۋ
ۇكىمەت
ارنايى جوبالار
ءتالىم مەن تاربيە
ءدىن
وزگەرىس
قازاق داۋىسى (1-كەزەڭ)
ادەبيەت
22:35، 18 قاڭتار 2025
USD
533
EUR
549
RUB
5
تۇنگى رەجيم
كۇندىزگى رەجيم
جاڭالىق ۇسىنۋ
جوبا تۋرالى
22:35، 18 قاڭتار 2025
USD
533
EUR
549
RUB
5
تۇنگى رەجيم
كۇندىزگى رەجيم
جاڭالىق ۇسىنۋ
قازاقشا
Қазақша
Русский
English
Qazaqsha
قازاقشا
ساياسات
ەكونوميكا
الەۋمەت
سۇحبات
سپورت
تولىعىراق
قارجى
قۇقىق
بيزنەس-جاڭالىقتار
اسكەري جۋرناليستيكا
سايلاۋ 2021
ديپلومات ميسسياسى
اكىمدەردىڭ رەيتينگى
كوروناۆيرۋس
تازا قازاقستان
ەل
مادەنيەت
مەديا
مىنبەر
ءداستۇرلى ءان
ەسترادا
كۇي
سايلاۋ 2021
ءداستۇرلى ءان
NEWS
شوۋ-بيزنەس
وقيعالار
IT
ۇلت بولمىسى
ءعىلىم-بىلىم
ان-كۇي
قامشىگەر
ونەر
دەنساۋلىق
كاسىپكەر
شارۋاشىلىق
فوتو-بايان
سوزدىك
قازاق داۋىسى
بيزنەس
نۋرلى جول
ايتتى-ەي، باۋىرىڭ!
بارلىق ايماقتار
الماتى وبلىسى
اتىراۋ وبلىسى
اقمولا وبلىسى
اقتوبە وبلىسى
باتىس قازاقستان وبلىسى
جامبىل وبلىسى
ماڭعىستاۋ وبلىسى
تۇركىستان وبلىسى
پاۆلودار وبلىسى
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى
شىعىس قازاقستان وبلىسى
قاراعاندى وبلىسى
قوستاناي وبلىسى
قىزىلوردا وبلىسى
استانا
الماتى
جوبا تۋرالى
قاز
Қаз
Рус
Eng
Qaz
قاز
باستى بەت
NEWS
"جىعا" ءسوزىنىڭ ماعىناسىن بىلەسىز بە؟
بيفات ەلتايەۆا
11:32، 04 ماۋسىم 2024
باسىپ شىعارۋ :
346
ءبولىسۋ:
ءبىر جاس قىز ءتىلشى:
- "جىعا" دەگەن نە؟ ونىڭ قانداي ماعىناسى بار؟ ىرىمدىق ءمانى نە؟ جىعانى ەرلەر عانا كيە مە؟ ايەلدەر كيسە نە بولادى؟ ايتىپ بەرىڭىزشى، - دەپ سۇراق جولداپتى.
"جىعا" ءسوزى - قازاق مادەنيەتىندە ماڭىزدى ماعىناعا يە جانە بىرنەشە كونتەكستە (ۇعىمدا) قولدانىلادى. ەڭ ءتۇپ ماعىنالارىنىڭ ءبىرى - بۇل ءداستۇرلى قازاقتىڭ باس كيىمى، ياعني "تاقيا" نەمەسە ەرلەردىڭ كورىكتى باس كيىمىن - “ جىعا” دەپ اتاعان.
جىعا كوبىنە ارنايى سالتاناتتى شارالاردا نەمەسە ءداستۇرلى كيىم كەشەنىنىڭ قۇرامىندا كيىلەدى. ونىڭ ەرەكشەلىگى - ساندىك ەلەمەنتتەرى جانە كيىزدەن، تەرىدەن نەمەسە باسقا ماتەريالداردان جاسالادى.
جىعانىڭ تاعى ءبىر ماعىناسى - جىعا ادام نەمەسە جانۋاردىڭ موينىنداعى ءجۇننىڭ شۇبارلاۋ جەرى. بۇل ءسوز كەيبىر ديالەكتىلەردە جانە جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتەردە قولدانىلۋى مۇمكىن.
وسى ەكى نەگىزگى ماعىنالارى ارقىلى "جىعا" ءسوزى قازاقتىڭ مادەنيەتى مەن داستۇرلەرىندە ايتارلىقتاي ورىن الادى.
قازاق تىلىندەگى "جىعا" ءسوزى كوپتەگەن سالت-داستۇرلەر مەن راسىمدەردە كەزدەسەدى. جىعانىڭ داستۇرلىك ماعىناسىن اشىپ كورسەتۋ ءۇشىن ونىڭ بىرنەشە داستۇرلىك ۇعىمدارىن ايتايىن.
1. باس كيىم رەتىندەگى جىعا:
- جىعا - بۇل ءداستۇرلى قازاقتىڭ باس كيىمى. ەر ادامداردىڭ باس كيىمدەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ءجيى قولدانىلعان. جىعا ءساندى باس كيىم بولعاندىقتان كوبىنە ارنايى راسىمدەردە كيىلەدى. بۇل باس كيىم ءارتۇرلى اشەكەيلەرمەن بەزەندىرىلگەن جانە كيىزدەن، تەرىدەن، اسىل تازا ماتەريالداردان كورىكتى ەتىپ ءپىشىپ تىگىلەدى.
2. تۇلپاردىڭ جىعاسى:
- جىعا ءسوزى قازاق ەپوسىندا جانە باتىرلار جىرىندا ءجيى قولدانىلادى. مۇندا جىعا تۇلپاردىڭ (جىلقىنىڭ) جالى نەمەسە موينىنا تاعىلاتىن ساندىك ەلەمەنتتى بىلدىرەدى. باتىرلاردىڭ تۇلپارلارىنىڭ جىعالارى التىنمەن، كۇمىسپەن، اسىل تاستارمەن بەزەندىرىلگەن، بۇل ولاردىڭ مارتەبەسىن كورسەتكەن.
3. رۋحاني جانە سيمۆوليكالىق ماعىناسى:
- جىعا ءداستۇرلى قازاق قوعامىندا تەك ساندىك ەلەمەنت ەمەس، سونىمەن قاتار بەلگىلى ءبىر سيمۆوليكالىق ماعىناعا دا يە. جىعا كيۋ نەمەسە تۇلپاردىڭ جىعاسىن تاعۋ ادامنىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن، باتىرلىعىن، ەرلىگىن نەمەسە ەرەكشە قاسيەتتەرىن كورسەتۋگە باعىتتالعان.
4. جىعا سالۋ ءداستۇرى:
- كەيبىر ءداستۇرلى راسىمدەردە جىعا سالۋ نەمەسە جىعا بەرۋ ەرەكشە ورىن الادى. بۇل راسىمدەردە جىعا كيۋ ارقىلى نەمەسە جىعا تاعۋ ارقىلى ادامدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى نىعايتۋ، قۇرمەت كورسەتۋ جانە ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ كوزدەلەدى.
5. ەرلەردىڭ جىعاسى:
- ەر ادامدار جىعانى سالتاناتتى شارالاردا، جورىقتاردا جانە مەرەكەلىك كيىمنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە كيگەن. جىعا ەر ادامنىڭ مارتەبەسىن، باتىرلىعىن جانە الەۋمەتتىك دارەجەسىن كورسەتۋ ءۇشىن قولدانىلعان. باتىرلار، بيلەر جانە باسقا دا قۇرمەتتى ادامدار جىعانى ءجيى قولدانعان.
6. ايەلدەردىڭ ساندىك ەلەمەنتتەرى:
- ايەلدەردىڭ كيىمدەرىندە دە ولارعا ءتان ساندىك ەلەمەنتتەر بولعان. مىسالى، ساۋكەلە، كيمەشەك، ورامال سياقتى باس كيىمدەردە اشەكەيلەر، مونشاقتار، جىپتەرمەن ورنەكتەلگەن ەلەمەنتتەر بولعان. بۇل ەلەمەنتتەر كەيدە جىعاعا ۇقساس بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ولاردى "جىعا" دەپ اتاۋ دۇرىس ەمەس.
7. ىرىمدىق ءمانى:
- جىعا كيۋدىڭ جانە قولدانۋدىڭ ىرىمدىق ءمانى دە بار. ەر ادامداردىڭ جىعاسى ولاردىڭ باتىرلىعىن، كۇشىن جانە ەرلىگىن بىلدىرگەن. سونىمەن قاتار جىعانىڭ التىن، كۇمىس جانە اسىل تاستارمەن بەزەندىرىلۋى ونىڭ يەسىنىڭ بايلىعى مەن مارتەبەسىن دە كورسەتكەن.
قورىتا ايتقاندا، جىعا نەگىزىنەن ەر ادامداردىڭ كيىمى رەتىندە بەلگىلى، ءبىراق ايەلدەردىڭ دە ساندىك ەلەمەنتتەرى بار. جىعا كيۋدىڭ وزىنە ءتان ىرىمدىق ءمانى مەن سالت-داستۇرلەرگە نەگىزدەلگەن سيمۆوليكالىق ماعىناسى بار. وسىلايشا، جىعا قازاقتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىندە تەك باس كيىم نەمەسە ساندىك ەلەمەنت قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە رۋحاني جانە سيمۆوليكالىق ماعىناعا دا يە كيەلى زات.
بەرگەن جاۋابىم قاجەتىڭە جاراپ جاتسا قۋانامىن!!
قاتىستى تەگتەر :
جىعا
ەتنوگراف
تۇركىستان وبلىسىنىڭ تۇلەگى ۇبت-دان ەڭ جوعارى بالل جيناعان
الدىڭعى
جامبىل وبلىسىندا ءورت شىقتى
كەلەسى
پىكىر قالدىرۋ
اتىڭىز
*
E-پوشتا
*
پىكىر
*
ساقتاۋ
قاتىستى ماقالالار
الماتى ءمايىتحاناسىنداعى جانتۇرشىگەرلىك وقيعا: كۇزەتشىگە قاتىستى ۇكىم شىقتى
13:30، 17 قاڭتار 2025
جەتىسۋ وبلىسىنداعى سارباز ءولىمى: قۇرلىق اسكەرلەرى قولباسشىلىعى جاعدايعا پىكىر ءبىلدىردى
12:33، 17 قاڭتار 2025
اۋرۋحانالار مەن مەكتەپتەردە بەرىلەتەن تاماق ءتۇرى وزگەرەتىن بولدى
12:13، 17 قاڭتار 2025
قىزىلوردا اكىمدىگى ۇشاقتا ادام ءومىرىن قۇتقارعان ستۋدەنتتىڭ وقۋىن تولەپ بەرمەك
12:09، 17 قاڭتار 2025
شقو ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولىپ ەرنۇر بۋراحان تاعايىندالدى
00:02، 17 قاڭتار 2025
سوڭعى جاڭالىقتار
ەڭ كوپ وقىلعان
الماتى ءمايىتحاناسىنداعى جانتۇرشىگەرلىك وقيعا: كۇزەتشىگە قاتىستى ۇكىم شىقتى
13:30، 17 قاڭتار 2025
جەتىسۋ وبلىسىنداعى سارباز ءولىمى: قۇرلىق اسكەرلەرى قولباسشىلىعى جاعدايعا پىكىر ءبىلدىردى
12:33، 17 قاڭتار 2025
اۋرۋحانالار مەن مەكتەپتەردە بەرىلەتەن تاماق ءتۇرى وزگەرەتىن بولدى
12:13، 17 قاڭتار 2025
قىزىلوردا اكىمدىگى ۇشاقتا ادام ءومىرىن قۇتقارعان ستۋدەنتتىڭ وقۋىن تولەپ بەرمەك
12:09، 17 قاڭتار 2025
شقو ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولىپ ەرنۇر بۋراحان تاعايىندالدى
00:02، 17 قاڭتار 2025
مۇحتار ءماعاۋيننىڭ رۋحىنا ارناپ اس بەرىلدى
18:12، 16 قاڭتار 2025
"ۇكىمەت حالىقتى ايامايدى" دەپ مالىمدەگەن دەپۋتات پارلامەنتتەن كەتتى
12:58، 16 قاڭتار 2025
الماتىدا ەرمەك سەركەبايەۆتىڭ ەسكەرتكىشى اشىلدى
12:38، 16 قاڭتار 2025
يزرايل مەن حاماس اتىستى ۋاقىتشا توقتاتۋعا كەلىستى
11:52، 16 قاڭتار 2025
ءجىتىقاراداعى ورتتە 5 بالاسى ورتەنىپ كەتكەن انا 5 جىلعا سوتتالدى
11:45، 16 قاڭتار 2025
كورشىلەرى ۇستاپ بەرگەن: كولىگىن 5 مينۋتتان ارتىق قىزدىرعان العاشقى قازاقستاندىققا ايىپپۇل سالىندى
16:58، 15 قاڭتار 2025
«تايلاندتان كەلگەن سالەمدەمە»: استانادا ستۋدەنت 8 جىلعا سوتتالدى
16:54، 15 قاڭتار 2025
توقايەۆ نيگەريا پرەزيدەنتىن قازاقستانعا شاقىردى
15:04، 15 قاڭتار 2025
قازاقستاننىڭ قىلمىستىق كودەكسىندە جاڭا باپ پايدا بولماق
13:33، 15 قاڭتار 2025
شەرزات پولاتتىڭ اپكەسى باقىت رەيموۆا دەپورتاسيالانباي قازاقستاندا قالاتىن بولدى
10:00، 15 قاڭتار 2025
ۇكىمەت 2025-2027 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى قابىلدادى
14:53، 14 قاڭتار 2025
الداعى وليمپياداعا دا ساپالى دايىندىق جۇرگىزۋ قاجەت - ولجاس بەكتەنوۆ
14:16، 14 قاڭتار 2025
ايەلدى قورعاۋعا تىرىسقان: الماتىدا ولتىرىلگەن پوليسەي تۋرالى نە بەلگىلى؟
12:30، 14 قاڭتار 2025
ءبىرقاتار وڭىردە ءدىني راديكالدار ۇستالدى
12:14، 14 قاڭتار 2025
مەكەمتاس مىرزاحمەت ۇلى ماڭگى ءتىرى
16:59، 13 قاڭتار 2025
ەلىمىزدە كولىكتى تەحنيكالىق بايقاۋدان وتكىزۋ تالابى كۇشەيتىلەدى
15:05، 13 قاڭتار 2025
مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلىن اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالدى
13:11، 13 قاڭتار 2025
مەتاپنيەۆموۆيرۋسقا بايلانىستى پاندەميا بولۋى مۇمكىن بە؟ ددسۇ باسشىسىنىڭ جاۋابى
13:05، 13 قاڭتار 2025
استانا تۇرعىنى ايىپپۇل تولەمەگەنى ءۇشىن 7 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى
12:55، 13 قاڭتار 2025
"ماڭعىستاۋمۇنايگاز" كومپانياسىنا 32 ميلليارد تەڭگە ايىپپۇل سالىندى
12:22، 13 قاڭتار 2025
ۇرپاق تاربيەسى – ۇلت بولاشاعى
11:06، 06 جەلتوقسان 2024
"اكە – اسقار تاۋ" ەكەندىگىن ەسىڭىزدەن شىعارماڭىز!
09:25، 19 قاراشا 2024
قازاقستاندىقتار تۇزدى كوپ تۇتىنادى – دارىگەرلەر دابىل قاقتى
07:09، 06 جەلتوقسان 2024
“قامشىنى” بەرگەنىڭ، ىرقىنا كونگەنىڭ”…
14:41، 15 جەلتوقسان 2024
قاڭتار وقيعاسى كەزىندە ازاپتالعان قىرعىزستان ءانشىسى 61 ملن وتەماقى تالاپ ەتتى
15:35، 15 جەلتوقسان 2024
اباي وبلىسىندا «تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى تۇرۋ: ماسەلەلەر مەن شەشىمدەر» كونفەرەنسياسى ءوتتى
07:28، 06 جەلتوقسان 2024
اتىشۋلى ترانسگەندەر اميلاي قاماۋعا الىندى
15:13، 12 جەلتوقسان 2024
2034 جىلعى فۋتبولدان الەم چەمپيوناتى ساۋد ارابياسىندا وتەتىن بولدى
15:25، 15 جەلتوقسان 2024
ماڭعىستاۋدا ەكولوگيالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ
09:14، 08 قاراشا 2024
قامشى اتاۋىنىڭ ەتيمولوگيالىق ءمانى
14:30، 11 جەلتوقسان 2024
قازاقستانداعى وڭىرلەردە قانداي ينۆەستيسيالىق جوبالار ىسكە اسىرىلادى؟(3ء-بولىم)
12:17، 14 قاراشا 2024
پرەزيدەنت قازاقستاننىڭ جاپونياداعى جاڭا ەلشىسىن تاعايىندادى
09:38، 12 جەلتوقسان 2024
ماجىلىسمەن ارداق نازاروۆ تالعارداعى جاعداي تۋرالى ءوز پىكىرىن ايتتى.
16:13، 11 جەلتوقسان 2024
اباي وبلىسىنىڭ ورتالىعىندا جاڭا ستاديون قۇرىلىسىنىڭ كاپسۋلاسى سالىندى
14:38، 24 قازان 2024
اباي وبلىسى كوكپەكتى اۋدانىندا تۇرعىندارعا پاتەر كىلتتەرى تابىس ەتىلدى
09:48، 24 قازان 2024
قوعام قايراتكەرى سەرىكبولسىن ءابدىلدين تۋرالى دەرەكتى فيلم جارىق كوردى (ۆيدەو)
13:17، 13 جەلتوقسان 2024
قازاقستان رەكوردتىق دەڭگەيدە استىق جينادى
12:54، 16 قاراشا 2024
ۇلتتىق كيىم: "حان شاتىر" حالىقتان كەشىرىم سۇرادى
11:39، 17 جەلتوقسان 2024
قارىزدى بيۋدجەتتىڭ تەسىگىن جابۋعا پايدالانىپ وتىرمىز — دەپۋتات
13:50، 19 جەلتوقسان 2024
قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى: 2024 جىلعى رەفورمالار جانە ەكسپورتتىق الەۋەت
12:46، 16 قاراشا 2024
قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگياسىنا تاريفتەر قايتادان كوتەرىلەدى
12:34، 16 قاراشا 2024
بالانىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى بويىنشا «111» جەدەل جەلى ءنومىرى جۇمىس ىستەيدى
09:21، 11 قازان 2024
قازاقستاننان سوڭعى 9 ايدا 10 مىڭنان اسا ادام كوشىپ كەتكەن
14:22، 19 جەلتوقسان 2024
16-17 جەلتوقساندا قازاقستان-قىتاي شەكاراسىنداعى بەكەتتەر ۋاقىتشا جابىلادى
11:42، 13 جەلتوقسان 2024
قازاق تىلىندە سويلەيتىن جاپون بلوگەرى يۋدزي ناتسۋما "ق ر ءتۋريزمى ەلشىسى" اتاندى.
12:30، 13 جەلتوقسان 2024
پىكىر قالدىرۋ