ساياسات
ەكونوميكا
الەۋمەت
سۇحبات
سپورت
بارلىق ايماقتار
الماتى وبلىسى
اتىراۋ وبلىسى
اقمولا وبلىسى
اقتوبە وبلىسى
باتىس قازاقستان وبلىسى
جامبىل وبلىسى
ماڭعىستاۋ وبلىسى
تۇركىستان وبلىسى
پاۆلودار وبلىسى
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى
شىعىس قازاقستان وبلىسى
قاراعاندى وبلىسى
قوستاناي وبلىسى
قىزىلوردا وبلىسى
استانا
الماتى
تولىعىراق
قۇقىق
بيزنەس-جاڭالىقتار
اسكەري جۋرناليستيكا
سايلاۋ 2021
ديپلومات ميسسياسى
اكىمدەردىڭ رەيتينگى
كوروناۆيرۋس
تازا قازاقستان
ەل
مادەنيەت
مەديا
مىنبەر
ءداستۇرلى ءان
ەسترادا
كۇي
سايلاۋ 2021
ءداستۇرلى ءان
NEWS
شوۋ-بيزنەس
وقيعالار
IT
ۇلت بولمىسى
ءعىلىم-بىلىم
ان-كۇي
قامشىگەر
ونەر
دەنساۋلىق
كاسىپكەر
شارۋاشىلىق
فوتو-بايان
سوزدىك
قازاق داۋىسى
بيزنەس
نۋرلى جول
ايتتى-ەي، باۋىرىڭ!
ناۋكا ي IT
زاڭ
ءومىر
قازاق داۋىسى (2 كەزەڭ)
قازاق داۋىسى (3 كەزەڭ)
قازاق داۋىسى (شەشۋشى كەزەڭ)
مەملەكەتتىك باعدارلامالار
قوعام
الەم
تاريح
سەگىز ءورىم
Kazakhstan
International
Music
Special reports
The Digital Kazakhstan
100 Concrete Steps
Today's paper
Elections
Entertainment
Car News
ساياحات
فيلوسوفيا
دەتەكتيۆ
تىلسىم
تاعايىنداۋ
ۇكىمەت
ارنايى جوبالار
ءتالىم مەن تاربيە
ءدىن
وزگەرىس
قازاق داۋىسى (1-كەزەڭ)
ادەبيەت
18:01، 05 اقپان 2025
USD
519
EUR
542
RUB
5
تۇنگى رەجيم
كۇندىزگى رەجيم
جاڭالىق ۇسىنۋ
جوبا تۋرالى
18:01، 05 اقپان 2025
USD
519
EUR
542
RUB
5
تۇنگى رەجيم
كۇندىزگى رەجيم
جاڭالىق ۇسىنۋ
قازاقشا
Қазақша
Русский
English
Qazaqsha
قازاقشا
ساياسات
ەكونوميكا
الەۋمەت
سۇحبات
سپورت
تولىعىراق
قارجى
قۇقىق
بيزنەس-جاڭالىقتار
اسكەري جۋرناليستيكا
سايلاۋ 2021
ديپلومات ميسسياسى
اكىمدەردىڭ رەيتينگى
كوروناۆيرۋس
تازا قازاقستان
ەل
مادەنيەت
مەديا
مىنبەر
ءداستۇرلى ءان
ەسترادا
كۇي
سايلاۋ 2021
ءداستۇرلى ءان
NEWS
شوۋ-بيزنەس
وقيعالار
IT
ۇلت بولمىسى
ءعىلىم-بىلىم
ان-كۇي
قامشىگەر
ونەر
دەنساۋلىق
كاسىپكەر
شارۋاشىلىق
فوتو-بايان
سوزدىك
قازاق داۋىسى
بيزنەس
نۋرلى جول
ايتتى-ەي، باۋىرىڭ!
بارلىق ايماقتار
الماتى وبلىسى
اتىراۋ وبلىسى
اقمولا وبلىسى
اقتوبە وبلىسى
باتىس قازاقستان وبلىسى
جامبىل وبلىسى
ماڭعىستاۋ وبلىسى
تۇركىستان وبلىسى
پاۆلودار وبلىسى
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى
شىعىس قازاقستان وبلىسى
قاراعاندى وبلىسى
قوستاناي وبلىسى
قىزىلوردا وبلىسى
استانا
الماتى
جوبا تۋرالى
قاز
Қаз
Рус
Eng
Qaz
قاز
باستى بەت
NEWS
"جىعا" ءسوزىنىڭ ماعىناسىن بىلەسىز بە؟
بيفات ەلتايەۆا
11:32، 04 ماۋسىم 2024
باسىپ شىعارۋ :
407
ءبولىسۋ:
ءبىر جاس قىز ءتىلشى:
- "جىعا" دەگەن نە؟ ونىڭ قانداي ماعىناسى بار؟ ىرىمدىق ءمانى نە؟ جىعانى ەرلەر عانا كيە مە؟ ايەلدەر كيسە نە بولادى؟ ايتىپ بەرىڭىزشى، - دەپ سۇراق جولداپتى.
"جىعا" ءسوزى - قازاق مادەنيەتىندە ماڭىزدى ماعىناعا يە جانە بىرنەشە كونتەكستە (ۇعىمدا) قولدانىلادى. ەڭ ءتۇپ ماعىنالارىنىڭ ءبىرى - بۇل ءداستۇرلى قازاقتىڭ باس كيىمى، ياعني "تاقيا" نەمەسە ەرلەردىڭ كورىكتى باس كيىمىن - “ جىعا” دەپ اتاعان.
جىعا كوبىنە ارنايى سالتاناتتى شارالاردا نەمەسە ءداستۇرلى كيىم كەشەنىنىڭ قۇرامىندا كيىلەدى. ونىڭ ەرەكشەلىگى - ساندىك ەلەمەنتتەرى جانە كيىزدەن، تەرىدەن نەمەسە باسقا ماتەريالداردان جاسالادى.
جىعانىڭ تاعى ءبىر ماعىناسى - جىعا ادام نەمەسە جانۋاردىڭ موينىنداعى ءجۇننىڭ شۇبارلاۋ جەرى. بۇل ءسوز كەيبىر ديالەكتىلەردە جانە جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتەردە قولدانىلۋى مۇمكىن.
وسى ەكى نەگىزگى ماعىنالارى ارقىلى "جىعا" ءسوزى قازاقتىڭ مادەنيەتى مەن داستۇرلەرىندە ايتارلىقتاي ورىن الادى.
قازاق تىلىندەگى "جىعا" ءسوزى كوپتەگەن سالت-داستۇرلەر مەن راسىمدەردە كەزدەسەدى. جىعانىڭ داستۇرلىك ماعىناسىن اشىپ كورسەتۋ ءۇشىن ونىڭ بىرنەشە داستۇرلىك ۇعىمدارىن ايتايىن.
1. باس كيىم رەتىندەگى جىعا:
- جىعا - بۇل ءداستۇرلى قازاقتىڭ باس كيىمى. ەر ادامداردىڭ باس كيىمدەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ءجيى قولدانىلعان. جىعا ءساندى باس كيىم بولعاندىقتان كوبىنە ارنايى راسىمدەردە كيىلەدى. بۇل باس كيىم ءارتۇرلى اشەكەيلەرمەن بەزەندىرىلگەن جانە كيىزدەن، تەرىدەن، اسىل تازا ماتەريالداردان كورىكتى ەتىپ ءپىشىپ تىگىلەدى.
2. تۇلپاردىڭ جىعاسى:
- جىعا ءسوزى قازاق ەپوسىندا جانە باتىرلار جىرىندا ءجيى قولدانىلادى. مۇندا جىعا تۇلپاردىڭ (جىلقىنىڭ) جالى نەمەسە موينىنا تاعىلاتىن ساندىك ەلەمەنتتى بىلدىرەدى. باتىرلاردىڭ تۇلپارلارىنىڭ جىعالارى التىنمەن، كۇمىسپەن، اسىل تاستارمەن بەزەندىرىلگەن، بۇل ولاردىڭ مارتەبەسىن كورسەتكەن.
3. رۋحاني جانە سيمۆوليكالىق ماعىناسى:
- جىعا ءداستۇرلى قازاق قوعامىندا تەك ساندىك ەلەمەنت ەمەس، سونىمەن قاتار بەلگىلى ءبىر سيمۆوليكالىق ماعىناعا دا يە. جىعا كيۋ نەمەسە تۇلپاردىڭ جىعاسىن تاعۋ ادامنىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن، باتىرلىعىن، ەرلىگىن نەمەسە ەرەكشە قاسيەتتەرىن كورسەتۋگە باعىتتالعان.
4. جىعا سالۋ ءداستۇرى:
- كەيبىر ءداستۇرلى راسىمدەردە جىعا سالۋ نەمەسە جىعا بەرۋ ەرەكشە ورىن الادى. بۇل راسىمدەردە جىعا كيۋ ارقىلى نەمەسە جىعا تاعۋ ارقىلى ادامدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى نىعايتۋ، قۇرمەت كورسەتۋ جانە ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ كوزدەلەدى.
5. ەرلەردىڭ جىعاسى:
- ەر ادامدار جىعانى سالتاناتتى شارالاردا، جورىقتاردا جانە مەرەكەلىك كيىمنىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە كيگەن. جىعا ەر ادامنىڭ مارتەبەسىن، باتىرلىعىن جانە الەۋمەتتىك دارەجەسىن كورسەتۋ ءۇشىن قولدانىلعان. باتىرلار، بيلەر جانە باسقا دا قۇرمەتتى ادامدار جىعانى ءجيى قولدانعان.
6. ايەلدەردىڭ ساندىك ەلەمەنتتەرى:
- ايەلدەردىڭ كيىمدەرىندە دە ولارعا ءتان ساندىك ەلەمەنتتەر بولعان. مىسالى، ساۋكەلە، كيمەشەك، ورامال سياقتى باس كيىمدەردە اشەكەيلەر، مونشاقتار، جىپتەرمەن ورنەكتەلگەن ەلەمەنتتەر بولعان. بۇل ەلەمەنتتەر كەيدە جىعاعا ۇقساس بولۋى مۇمكىن، ءبىراق ولاردى "جىعا" دەپ اتاۋ دۇرىس ەمەس.
7. ىرىمدىق ءمانى:
- جىعا كيۋدىڭ جانە قولدانۋدىڭ ىرىمدىق ءمانى دە بار. ەر ادامداردىڭ جىعاسى ولاردىڭ باتىرلىعىن، كۇشىن جانە ەرلىگىن بىلدىرگەن. سونىمەن قاتار جىعانىڭ التىن، كۇمىس جانە اسىل تاستارمەن بەزەندىرىلۋى ونىڭ يەسىنىڭ بايلىعى مەن مارتەبەسىن دە كورسەتكەن.
قورىتا ايتقاندا، جىعا نەگىزىنەن ەر ادامداردىڭ كيىمى رەتىندە بەلگىلى، ءبىراق ايەلدەردىڭ دە ساندىك ەلەمەنتتەرى بار. جىعا كيۋدىڭ وزىنە ءتان ىرىمدىق ءمانى مەن سالت-داستۇرلەرگە نەگىزدەلگەن سيمۆوليكالىق ماعىناسى بار. وسىلايشا، جىعا قازاقتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىندە تەك باس كيىم نەمەسە ساندىك ەلەمەنت قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە رۋحاني جانە سيمۆوليكالىق ماعىناعا دا يە كيەلى زات.
بەرگەن جاۋابىم قاجەتىڭە جاراپ جاتسا قۋانامىن!!
قاتىستى تەگتەر :
جىعا
ەتنوگراف
تۇركىستان وبلىسىنىڭ تۇلەگى ۇبت-دان ەڭ جوعارى بالل جيناعان
الدىڭعى
جامبىل وبلىسىندا ءورت شىقتى
كەلەسى
پىكىر قالدىرۋ
اتىڭىز
*
E-پوشتا
*
پىكىر
*
ساقتاۋ
قاتىستى ماقالالار
“قازاقمىس“ نازاربايەۆقا ۇشاق ساتىپ العانى راس پا؟
16:16، 05 اقپان 2025
تجم باسشىسى الماتىدا جەر سىلكىنىسى بولعان جاعدايدا نەلىكتەن ءبىر عانا شاتىرلى قالاشىق بولاتىنىن ءتۇسىندىردى
16:04، 05 اقپان 2025
قازاقستاندا بەنزين مەن ديزەل وتىنىنا جاڭا اكسيز مولشەرلەمەسىن ەنگىزۋ ۇسىنىلدى
14:53، 05 اقپان 2025
تەمىر جول ماشينالارىن جاساۋ سالاسىندا الداعى ەكى جىلدا 3 مىڭنان استام جۇمىس ورنى اشىلادى
14:40، 05 اقپان 2025
ۆلاديمير زەلەنسكيي پۋتينمەن كەلىسسوز وتكىزۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەدى
12:41، 05 اقپان 2025
سوڭعى جاڭالىقتار
ەڭ كوپ وقىلعان
“قازاقمىس“ نازاربايەۆقا ۇشاق ساتىپ العانى راس پا؟
16:16، 05 اقپان 2025
تجم باسشىسى الماتىدا جەر سىلكىنىسى بولعان جاعدايدا نەلىكتەن ءبىر عانا شاتىرلى قالاشىق بولاتىنىن ءتۇسىندىردى
16:04، 05 اقپان 2025
قازاقستاندا بەنزين مەن ديزەل وتىنىنا جاڭا اكسيز مولشەرلەمەسىن ەنگىزۋ ۇسىنىلدى
14:53، 05 اقپان 2025
تەمىر جول ماشينالارىن جاساۋ سالاسىندا الداعى ەكى جىلدا 3 مىڭنان استام جۇمىس ورنى اشىلادى
14:40، 05 اقپان 2025
ۆلاديمير زەلەنسكيي پۋتينمەن كەلىسسوز وتكىزۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەدى
12:41، 05 اقپان 2025
قازاقستاندا ەندى ادام اڭدىعاندار قىلمىستىق جازاعا تارتىلادى
11:50، 05 اقپان 2025
گەندەرلىك تەڭدىك ماسەلەلەرى وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى – ايدا بالايەۆا
11:30، 05 اقپان 2025
ۇلىبريتانيادا جۇمىسقا ورنالاسۋعا ۋادە بەرىپ، 76 ادامدى الدادى
11:24، 05 اقپان 2025
جالاقى مەن زەينەتاقى: سالىق رەفورماسى حالىققا قالاي اسەر ەتەدى
18:29، 04 اقپان 2025
Made in Almaty: Almaty TV جاڭا جوبا ۇسىنادى
17:22، 04 اقپان 2025
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى تەگىن دارى-دارمەكتەر ءتىزىمىن قىسقارتپاق
15:46، 04 اقپان 2025
LRT قۇرىلىسىنا ۇلتتىق قوردان 50،4 ملرد تەڭگە ءبولىندى مە؟ - مينيستر جاۋاپ بەردى
14:15، 04 اقپان 2025
ترامپ اقش حالقارالىق دامۋ اگەنتتىگىن ۋاقىتشا جويدى ما؟
13:29، 04 اقپان 2025
2025 جىلى قازاقستاندا اقىلى جولدار ەكى ەسەگە ارتادى
12:40، 04 اقپان 2025
قىسقى ازيا ويىندارى: بۇگىن قانداي سپورت تۇرلەرىنەن جارىستار باستالادى؟
12:03، 04 اقپان 2025
الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ باسشىسى قىزمەتىنەن كەتتى
11:48، 04 اقپان 2025
قازاق ءتىلىن مەنسىنبەيتىن چەرچەسوۆتى جۇمىستان قۋۋ ءۇشىن 1 ميلليون ەۋرو تولەۋ قاجەت
17:09، 03 اقپان 2025
باعا، تاريف جانە جالاقى: 2025 جىلى نە قىمباتتادى؟
15:52، 03 اقپان 2025
«جايلى مەكتەپ» - ساپالى ءبىلىم بەرۋ مەن وقۋشىلاردىڭ ساۋلىعى ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى
15:45، 03 اقپان 2025
1 اقپاننان باستاپ ەلەكتر ەنەرگياسى قىمباتتايدى
12:14، 03 اقپان 2025
ەل وڭىرلەرىندە قازاق كينوسىنىڭ كۇندەرى باستالدى
12:02، 03 اقپان 2025
تازى مەن توبەت كۇنى: قازاقستاندا جاڭا مەرەكە پايدا بولادى
11:41، 03 اقپان 2025
مينيسترلىك ساتبايەۆ اتىنداعى كانالدىڭ كەشەندى جاڭعىرتۋ جۇمىسىن باستايدى
11:31، 03 اقپان 2025
"قاڭتار وقيعاسى" كەزىندە ۇرلانعان قارۋ-جاراقتار تابىلدى
11:19، 03 اقپان 2025
31 يانۆاريا 2025 گودا سوستويالوس پودپيسانيە مەموراندۋما و سوترۋدنيچەستۆە مەجدۋ مەجدۋنارودنىم اەروپورتوم الماتى ي وبششەستۆەننىم وبەدينەنيەم «كازاحستانسكايا فەدەراسيا ۆولەيبولا».
19:56، 31 قاڭتار 2025
ۇرپاق تاربيەسى – ۇلت بولاشاعى
11:06، 06 جەلتوقسان 2024
"اكە – اسقار تاۋ" ەكەندىگىن ەسىڭىزدەن شىعارماڭىز!
09:25، 19 قاراشا 2024
قازاقستاندىقتار تۇزدى كوپ تۇتىنادى – دارىگەرلەر دابىل قاقتى
07:09، 06 جەلتوقسان 2024
قاڭتار وقيعاسى كەزىندە ازاپتالعان قىرعىزستان ءانشىسى 61 ملن وتەماقى تالاپ ەتتى
15:35، 15 جەلتوقسان 2024
“قامشىنى” بەرگەنىڭ، ىرقىنا كونگەنىڭ”…
14:41، 15 جەلتوقسان 2024
2034 جىلعى فۋتبولدان الەم چەمپيوناتى ساۋد ارابياسىندا وتەتىن بولدى
15:25، 15 جەلتوقسان 2024
اباي وبلىسىندا «تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى تۇرۋ: ماسەلەلەر مەن شەشىمدەر» كونفەرەنسياسى ءوتتى
07:28، 06 جەلتوقسان 2024
اتىشۋلى ترانسگەندەر اميلاي قاماۋعا الىندى
15:13، 12 جەلتوقسان 2024
ماڭعىستاۋدا ەكولوگيالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ
09:14، 08 قاراشا 2024
قازاقستانداعى وڭىرلەردە قانداي ينۆەستيسيالىق جوبالار ىسكە اسىرىلادى؟(3ء-بولىم)
12:17، 14 قاراشا 2024
پرەزيدەنت قازاقستاننىڭ جاپونياداعى جاڭا ەلشىسىن تاعايىندادى
09:38، 12 جەلتوقسان 2024
قامشى اتاۋىنىڭ ەتيمولوگيالىق ءمانى
14:30، 11 جەلتوقسان 2024
ماجىلىسمەن ارداق نازاروۆ تالعارداعى جاعداي تۋرالى ءوز پىكىرىن ايتتى.
16:13، 11 جەلتوقسان 2024
قازاقستاننان سوڭعى 9 ايدا 10 مىڭنان اسا ادام كوشىپ كەتكەن
14:22، 19 جەلتوقسان 2024
قارىزدى بيۋدجەتتىڭ تەسىگىن جابۋعا پايدالانىپ وتىرمىز — دەپۋتات
13:50، 19 جەلتوقسان 2024
ۇلتتىق كيىم: "حان شاتىر" حالىقتان كەشىرىم سۇرادى
11:39، 17 جەلتوقسان 2024
قازاقستان رەكوردتىق دەڭگەيدە استىق جينادى
12:54، 16 قاراشا 2024
قازاقستاندا ەلەكتر ەنەرگياسىنا تاريفتەر قايتادان كوتەرىلەدى
12:34، 16 قاراشا 2024
قوعام قايراتكەرى سەرىكبولسىن ءابدىلدين تۋرالى دەرەكتى فيلم جارىق كوردى (ۆيدەو)
13:17، 13 جەلتوقسان 2024
قازاق تىلىندە سويلەيتىن جاپون بلوگەرى يۋدزي ناتسۋما "ق ر ءتۋريزمى ەلشىسى" اتاندى.
12:30، 13 جەلتوقسان 2024
قازاقستاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى: 2024 جىلعى رەفورمالار جانە ەكسپورتتىق الەۋەت
12:46، 16 قاراشا 2024
قامشى تۇرلەرى جانە سيپاتتاماسى
10:13، 06 جەلتوقسان 2024
16-17 جەلتوقساندا قازاقستان-قىتاي شەكاراسىنداعى بەكەتتەر ۋاقىتشا جابىلادى
11:42، 13 جەلتوقسان 2024
وزبەكستاندا 300-گە جۋىق شەنەۋنىك كەدەيشىلىكپەن كۇرەسكە سالعىرت قاراعانى ءۇشىن جۇمىستان بوساتىلدى
15:15، 17 جەلتوقسان 2024
وت يسكۋسستۆا دو سپورتا: ۆ استانە وپرەدەليلي پوبەديتەلەي ستۋدەنچەسكوگو فەستيۆاليا
09:20، 19 قاراشا 2024
پىكىر قالدىرۋ