ەلىمىزگە تانىمال ەكونوميست، «قازاقستاندى وزگەرتكەن ءسوز» كەڭبەگىنىڭ اۆتورى ەۆگەنيي كوچەتوۆ قازاقستاننىڭ وتكەن جىلعى قارجىلىق-ەكونوميكالىق احۋالىن ساراپتاي كەلە، وتانداستارىنا وسىنداي كەڭەس بەردى.

«2016 جىل دا ەشكىمگە وڭايعا سوقپايدى. ۇلتتىق بانك ەكونوميكالىق ءوسىم مەن ينفلياسياعا قارسى كۇرەس اراسىندا ارپالىسقا تۇسەتىن بولادى. وعان تەڭگەنىڭ قۇلدىراۋىنىڭ جالعاسۋىن قوسىڭىز» دەيدى ەكونوميست.

ونىڭ ايتۋىنشا، وتكەن جىل حالىقتىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاعا دەگەن سەنىمىن ءبىرجولاتا جوعالتتى. سونىڭ سالدارىنان، ەل جيعان تەرگەنىن شەتەل ۆاليۋتاسىنا اۋىستىرا باستادى. شەتەل ۆاليۋتاسىنداعى اقشا ماسساسىنىڭ ۇشتەن ءبىرىن دەپوزيتتەردەگى اقشا قۇراپ وتىر. بۇل كورسەتكىش ءبىر جىل ىشىندە ءبىر جارىم ەسەگە ارتقان. ءقازىر جەكە تۇلعالاردىڭ دەپوزيتتەرىنىڭ 80 پايىزى شەتەل ۆاليۋتاسىمەن ساقتالعان.

تەڭگەنىڭ مۇنشا قۇلدىراۋىن ەكونوميست ۇلتتىق بانكتىڭ تەڭگە «ەركىن ءجۇزىپ جۇرگەن» تەڭىز تەرەڭدىگىن انىقتاۋعا جۇرەكسىنۋىمەن تۇسىندىرەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە، وتكەن جىلى ءتول ۆاليۋتا 65 پايىزعا قۇنسىزدانعان.

ەكونوميست ەلىمىزدە باس بانكيردىڭ اۋىسۋىن ورتالىق بانككە دەگەن كۇدىكتى ودان ءارى قويۋلاندىرعان وقيعا دەپ باعالاپ وتىر.

«ۇلتتىق بانك باسشىسىن اۋىستىرۋ كەرەك دەگەن اڭگىمە قىركۇيەك ايىندا باستالدى. 2 قاراشا كۇنى ول اۋىستى. كەلىمبەتوۆتىڭ ورنىنا بۇرىنعى باسشىلاردىڭ ىشىندەگى ەڭ جاس جانە وسى سالادا ۇزاق جىلدىق تاجىريبەسى بار اقىشيەۆ كەلدى. رەسەيدە دە وسىنداي تاعايىنداۋ بولدى. وندا ورتالىق بانك ەلۆيرا نابيۋلليناعا سەنىپ تاپسىرىلدى. ەكى ەلدە دە حالىق جاڭا باسشىدان نە كۇتەرىن بىلمەدى. اقىرى ءوزىمىز كورگەندەي، تەڭگەنىڭ قۇلدىراۋى توقتامادى. ونىڭ ۇستىنە، باس بانكتىڭ جاڭا باسشىسى اشىق ساياسات جۇرگىزبەي وتىر جانە ونىڭ كەيبىر مالىمدەمەلەرى دە قارجىلىق نارىق قاتىسۋشىلارىنا «قىزىق  كورىندى» دەگەن ەۆگەنيي كوچەتوۆ د. اقىشيەۆتىڭ قارجى نارىعىنىڭ ويىنشىلارىمەن، حالىقپەن ءتىل تابىسا الماعانىن جەتكىزدى.

«وتكەن جىلى دوللارسىزدانۋ دەگەن تەرمين ءجيى قولدانىستا بولدى. رەسمي مالىمدەمەلەر جاسالىپ، باعانى تەك ۇلتتىق ۆاليۋتامەن بەلگىلەۋ، تەك تەڭگەمەن ساۋدا جاساۋ تۋرالى ۇسىنىستار تاستالدى. قۇرىلىس، اۆتوكولىك نارىعىندا تەڭگەمەن باعا بەلگىلەۋگە كوشۋگە ارەكەت جاسالدى. ءبىراق، اقشانى تەڭگەمەن جيناۋ ەشكىمگە پايدا اكەلمەدى. ۇلتتىق ۆاليۋتامەن ساقتالعان دەپوزيتتەردىڭ مولشەرلەمەسى ينفلياسيا دەڭگەيىنەن دە تومەن بولدى. ديەۆالۆاسيادان شوشىنعان حالىق تا تەڭگەمەن دەپوزيت اشۋعا جۇرەكسىندى» دەگەن پىكىر يەسى ينفلياسيا دەڭگەيىنىڭ 2016 جىلى دا تومەندەۋىن كۇتپەۋدى ەسكەرتتى.

«2016 جىلى ينفلياسيا دەگەندى ۇمىتامىز دەپ ويلاۋ – قاتە. ءقازىر باعا ءوسىمى وسىمەن توقتامايدى. ويتكەنى، شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرىنىڭ قويمالارىندا ەسكى باعاممەن الىنعان تاۋارلار ساقتالىپ كەلدى. كەشەگى جاڭا جىلدىق جاپپاي ساتىلىمداردا ونىڭ دا ءتۇبى كورىندى. ياعني، جاڭا جىلدىڭ العاشقى ايىنندا-اق، يفنلياسيا دەڭگەيىنىڭ ارتۋى عاجاپ ەمەس» دەگەن ءقاۋىپتى جەتكىزگەن ساراپشى ۇلتتىق بانككە بارلىق جۇمىسىن اشىق جۇرگىزۋگە كەڭەس بەرەدى.

«تەك اشىق قارجىلىق ساياسات قانا ءتول ۆاليۋتا مەن ۇلتتىق بانكتىڭ جوعالتقان سەنىمىن قايتارا الادى» دەيدى ە. كوچەتوۆ.

حالىق پەن ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى اراسىنداعى تۇسىنىستىك ماسەلەسىندە ەكونوميست  اقش-تىڭ فەدەرالدى رەزەرۆتىك جۇيەسىن باسقارعان الان گريسپەننىڭ ءسوزىن مىسالعا كەلتىرەدى.

«ونىڭ (ا. گرينسپەن-رەد.): «ەگەر ءسىز مەن بارلىعىن تۇسىنىكتى جەتكىزدىم دەپ ويلاساڭىز، وندا ءسىز ەشتەڭە تۇسىنبەدىڭىز» دەگەن ءسوزى بار. بۇل ءسوز بىزگە دە جات ەمەس. «ۇلتتىق بانك وكىلىنىڭ ايتقانىن تىڭدا دا، بارلىعىن كەرىسىنشە ىستە» دەگەن قاعيدا قازاقستاندا دا مىقتاپ ورنادى» دەدى وتكەن جىلدىڭ قارجىلىق تىنىسىنا شولۋ جاساعان ەكونوميست.