Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın búgin «Rossıa-24» telearnasynda halyq suraqtaryna tikeleı efırde jaýap berdi. Prezıdentke qoıylǵan suraqtardyń ishinde Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqtyń ortaq valútasynyń bolashaǵy týraly suraq ta boldy.

«EAEO ortaq valútasyn engizý – úlken másele. Biraq, bolashaqta, uıym músheleri ekonomıkasynyń damý deńgeıi teńelgende biz oǵan kelemiz. Bizge Eýropalyq odaqtyń qateligin qaıtalaýǵa bolmaıdy. Olar múshe elderdiń ekonomıkalary bir-birinen alshaqtyǵyna qaramastan ortaq valúta engizdi. Sondyqtan olarda Grekıaǵa qatysty qıyndyqtar týýda. Sondyqtan, biz óz odaǵymyzda osy máselelerdi eskerip, kezeń-kezeńmen qozǵalýymyz qajet. Bul – erikti másele. Bul jerde bizde konsensýs bolýy qajet, ortaq valútaǵa kóshý úshin ony barlyǵymyz birdeı qalaýymyz kerek», - dedi V. Pýtın.

Pýtınniń bul málimdemesi reseılik saıasatkerlerdiń buǵan deıin aıtyp kelgenderinen edáýir alshaqtaý boldy, árıne. Olaı deıtinimiz, ótken jyly reseılik ekonomıser ortaq valútaǵa kóshý qarjylyq daǵdarystan shyǵýdyń birden-bir joly dep jar salǵan. Tipti, engiziletin ol ortaq valútaǵa «Altyn» dep at qoıyp, aıdar taqqan da edi reseılik ekonomıs Aleksandr Razývaev.

Al, EAEO Eýrazıalyq ekonomıkalyq komısıasynyń tóraǵasy Vıktor Hrıstenko ótken jyly qazan aıynda ortaq valúta engizý 2025 jyldan keıin engizilýi múmkin ekenin aıtqan edi.

Ortaq valútaǵa, tipti, rúblge kóshý týraly bastama qazaqstandyq ekonomıser tarapynan da aıtylǵanyn este ustaý kerek. Qazaqstan kásipkerleriniń táýelsiz qaýymdastyǵy uıymynyń Talǵat Akýov byltyr jeltoqsan aıynda EAEO-ǵa múshe elder qarjy naryǵyndaǵy qıyndyqtardan qutylý úshin biraýyzdan rúblge kóshýi kerek dep bir-aq qaıyrǵan.

Al, kúni keshe Qyrǵyzstan vıse-premeri Aaly Qarashev EAEO-nyń birińǵaı valútasyna kóshý máselesin jedeldetýge shaqyrǵan edi.

«Bizge óte shuǵyl túrde valútalyq retteý máselelerin qarastyrý qajet. Atap aıtqanda, uıym ishindegi birlesken saýda men kedendik retteýlerdi júzege asyrý úshin EAEO-nyń ortaq valútasyn engizý týraly máseleni qaraýymyz kerek», - degen bolatyn A. Qarashev.

Qazaqstan, Reseı, Armenıa, Belarýsıa, Qyrǵyzstan múshe bolyp otyrǵan ekonomıkalyq odaqta ortaq valútaǵa qatysty ortaq sheshim aıtyldy deı almaımyz. Resmı Astana bul taqyrypty aınalyp ótýge tyrysatyn sıaqty.

Birińǵaı valúta týraly sóz bolǵanda eń kóp aıtylatyny onyń eń aldymen Reseıge ǵana tıimdi ekendigi. Olaı bolsa, RF basshysynyń ortaq valúta engizýge asyǵystyq tanytpaý kerek degenge saıatyn bul aıtqandaryn ne dep jorımyz? Álde, túrli saıası tetikterdi paıdalaný arqyly ortaq aqshany nasıhattaý mindetin Kreml odaqqa múshe basqa elderdiń birine júktep otyr ma?

Jomart Abdollauly