Búgin Májiliste Palata Spıkeri Qabıbolla Jaqypovtyń tóraǵalyǵymen ótken jalpy otyrysta depýtat Jambyl Ahmetbekov Qazaqstan Respýblıkasynyń İshki ister mınıstri Q.Qasymovqa depýtattyq saýal joldady.

«Qazaq halqynyń úshten biri Qazaqstannan tys jerlerde, ıaǵnı ózderiniń tarıhı Otanynan jyraqta turady. Qazaqstan óz táýelsizdigin jarıalaǵannan keıin shet elderde turatyn ulty qazaq azamattardyń óz Otanyna, ata mekenine oralýyna memlekettik dárejede qamqorlyq jasady, baǵdarlamalar qabyldandy, barlyq jaǵdaı jasaldy. Sonyń nátıjesinde qazirge deıin Qazaqstanǵa bir mıllıonǵa jaqyn qazaqtar oralyp, olardyń elimizdiń saıası jáne ekonomıkalyq damýyna zor paıdasy tıdi. Alaıda, 2012 jyldan bastap shet elderden keletin oralmandarǵa beriletin kvota Úkimettiń erekshe sheshimine deıin toqtatyldy», — dedi Jambyl Ahmetbekov.

Onyń málimetinshe, 2008 jyldan beri kvota toqtatylǵanǵa deıin oralmandarǵa 40 mlrd. teńgege jaqyn qarjy berildi. Bul olardyń ornyǵyp ketýi úshin úlken qoldaý boldy. Alaıda, kvota toqtatylǵanymen ulty qazaq azamattar báribir ózderiniń Otanyna burǵan kóshin áli toqtatqan joq. Endi olardyń elge sińisip, ornyǵyp ketýi úshin jańa kedergiler paıda boldy dep otyr Májilis depýtaty.

«Ol kóship kelýshi oralmandardyń óz sózderimen aıtatyn bolsaq, kóshi-qon organdaryndaǵy qaǵazbastylyq pen búrokratızm. Qytaı Halyq Respýblıkasynan kelgen oralman Aýyt Muqıbektiń aryzyna qaraǵanda bizdiń Kóshi-qon organdarymyz olardan negizsiz eki anyqtama talap etedi: ol anyqtamalar: «Kelgen eliniń ruqsat qaǵazy (kelý qaǵazy) nemese QR-na turǵylyqty kelýi jaıly ruqsat qaǵaz» (5) jáne «Talap qaǵaz sottalǵany jaıly jáne ákimshilik jaýapkershilikke tartylǵandyǵy jaıly (16)» anyqtamalar. Bul anyqtamalardy Qytaıdyń quzyrly organdary bermeıdi, óıtkeni azamattarǵa Tólqujat berer aldynda osy anyqtamalar jınaqtalyp, eskeriledi jáne Tólqujat tek shetelge shyǵatyn azamattarǵa ǵana, belgilengen tártippen beriledi. Ol Tártipti 2007 jylǵy 29 sáýirde QHR-diń Búkil memlekettik Halyq Quryltaıy bekitken. «Qazaqstanǵa kóshpekshi edim, maǵan jáne meniń otbasy múshelerime osy eki anyqtamany ber deseńiz, Qytaıdyń quzyrly organdary óz zańdarynyń tarmaqtaryn kórsetip, kózińizge shuqıdy, qazaq bıliginiń saýatsyzdyǵyn betińe basyp, mazaq qylady» — dep jazady oralman aǵaıyndar. Iaǵnı, osy Tártipke sáıkes QHR-nyń Tólqujatyn alǵan azamattardan bul anyqtamalardy talap etý artyq dep esepteıdi», — dep atap ótti Jambyl Ahmetbekov.

Depýtat taǵy bir máselege toqtady: «Ekinshi másele, buryn Qazaqstanǵa joǵary oqý oryndaryna kelip túsken qazaq jastary, sol oqý ornynyń jataqhanasynda turaqty tirkeýde turyp, Qazaqstannyń azamattyǵyn alatyn edi. Sol jeńildik te birazdan beri alyp tastalǵan. Oqýyn bitirgen soń jastar Qazaqstannyń azamaty bolmaǵandyqtan kelgen eline keri qaıtýyna májbúr bolady», — deıdi.

J.Ahmetbekov İshki ister mınıstrinen osy máselelerdi zerdeleýdi, atap aıtqanda kóshi-qon organdary tarapynan atalǵan eki anyqtamany talap etýdi toqtatýdy jáne Qazaqstanǵa oqýǵa kelgen qazaq jastarynyń jataqhanalarda turaqty tirkeýge turyp, jeńildikpen azamattyq alýy máselelerin qarastyrýdy surady.

Mıras YRYSALDIN

qaznews.kz