Kúnderdiń kúninde otarsyzdandyrý júrgizilgen Qazaqstanda memlekettik merekeler tizimi ózgereri anyq. Aqordaǵa qarap, Reseıge jaltaqtap «toılanyp» júrgen birqatar merekelerimiz tarıh sahnasynan ketedi. Solardyń biri – 9-Mamyr merekesi. İİ jahan soǵysyna qatysqan sońǵy maıdanger dúnıeden ozǵan soń ol merekeniń mánisi qalmaıdy.
Keshegi keńes tarıhshylary jasap bergen «Uly Otan soǵysy» dep atalyp júrgen mártebesi bizdiń elimizde túbegeıli joıylady. Budan nebary júz jyl ǵana buryn bolǵan İ jahan soǵysynyń mańyzdy datalaryn búginde eshkim esine almaıtyny tárizdi İİ jahan soǵysynyń jeńisti datalarynyń qadiri qalmaıdy. Búgingi Otan qorǵaýshylar kúninde ótkizilgen áskerı paradtyń Jeńis kúnimen de baılanystyrylýy maǵan ıgi ózgeristerdiń basy sıaqty kórindi.
Tarıhqa kóz jibersek, Abylaı zamanynan beri elimizdiń azattyǵy men bostandyǵy jolynda qaza tapqan kúlli qaharmandar umyt qalyp júr. Jońǵar-qalmaq soǵystaryndaǵy jeńisterimiz múlde eske alynbaıdy. Qazaq jurty quddy bir «Uly Otan soǵysynan» basqa soǵysty kórmegen tárizdi. Aqıqatynda Qazaq Qarýly Kúshteri qurylǵanyna 25 jyl emes – úsh ǵasyr! Qazaqtyń áskerı óneriniń tarıhy odan da tym áride jatyr.
Ýaqyt jaǵynan bizge alys-jaqynyna qaramastan Otan úshin qan tókken erlerimizdiń bári qymbat. Sondyqtan taıaý jyldarda 9-mamyr merekesi 7-mamyrǵa ıaǵnı Jeńis kúni tolyqtaı Otan qorǵaýshylar kúni aıasyna kóshirilgeni durys. Jańasha toılanatyn Otan qorǵaýshylar kúni búgingi sardarlar men sarbazdardy áspetteýmen birge fashıserge qarsy soǵysty qosyp alǵanda qazaq halqynyń sońǵy úsh ǵasyrlyq tarıhyndaǵy qaharmandarymyzdy túgeldeı eske alýǵa múmkindik berer edi.
Úsh Júzdiń birikken qolyn qurý týraly sheshim qabyldanǵan 1710 jylǵy Qaraqum Quryltaıyn Qazaq Qarýly Kúshteriniń qurylǵan merzimi retinde atap ótýge ábden laıyq. Keı derekterde Qaraqum quryltaıy da mamyr aıynda ótkendigi aıtylady. Sol turǵydan qarasaq, Qazaq Qarýly Kúshteriniń qurylǵanyna bıyl 307 jyl bolady eken. Sol jıynda Tabyn Qarauly Bokenbaı batyr: «Talanǵan kóshtiń, tutqyndalǵan bala-shaǵanyń, beıshara baqylaýshysy bolyp otyrman. Jaýdan kek alamyz, ólsek, qarý ustap ólemiz! Qypshaq dalasynyń sarbazdarynyń jaltarǵan kezi boldy ma?.. Jaýdyń zulymdyǵyna shydap otyra alman!? Jaýǵa miner tulpar quryp pa?! Sur jebe toly qoramsaq qańyrap bos qalyp pa?!», –depti órshelenip.
Sóıtip tuńǵysh ret Úsh Júzdiń birikken qolyn bastaǵan, dushpanǵa toıtarys berip, 1712 jyly 50 myń áskermen jońǵar jerine basyp kirgen Bókenbaı batyrdy Qazaq halqynyń tuńǵysh marshaly dese bolady. Sondyqtan Elbasy aıtpaqshy, ulttyq sanamyzdy jańǵyrta otyryp, 25 jylmen óz adymymyzdy ózimiz tusamaı, Qazaq Qarýly Kúshteriniń 310 jyldyǵyn laıyqty atap ótetin kúnge jeteıik!
Pikir qaldyrý