35 jastaǵy Dıanara Muqatova Atyraýdaǵy APEC PetroTechnic joǵarǵy kolejiniń 1-kýrsynda oqıdy. Oǵan qatysty qylmystyq is tergeýi naýryzdyń 5-cinen beri júrip jatyr. Atyraý oblystyq İshki ister departamenti (İİD) tergeý bóliminiń bastyǵy polısıa kapıtany Dáýren Aıdosynov qabyldaǵan Dıanara Muqatovany kúdikti dep taný týraly qaýlyda qylmystyq is qozǵaýǵa negiz retinde Atyraý turǵyny A.Ýrýsovanyń «Muqatovanyń Facebook-tegi jazbalarynyń ulttyq alaýyzdyq týdyratyny týraly» túsirgen shaǵymy sebep bolǵany kórsetilgen.
Polısıa kapıtany Dáýren Aıdosynovtyń ózi bul másele jaıly komentarı berýden bas tartty.
— Men bul is jaıly eshteńe aıta almaımyn. Tergeý amalynyń júrý ýaqyty zańǵa sáıkes eki aı, eger qandaı da bir tolyqtyrýlar qajet dep tabylsa taǵy uzarýy múmkin, - dedi ol.
Muqatovanyń ústinen qozǵalǵan qylmystyq is barysynda «polısıa qysymyna ushyraǵany» týraly málimdemeleri boıynsha Atyraý oblystyq İİD-ne jazbasha saýal da joldandy. Sáýirdiń 5-inde İİD Memlekettik til jáne aqparat bóliminiń basshysy N.Qaısaǵalıeva qol qoıǵan resmı jaýapta:
«Atalǵan iske qatysty QR Qylmystyq Kodeksiniń 174-baby 1-bólimi boıynsha sotqa deıingi tergeý-tekserý amaldary júrgizilýde. Ózge aqparat QR Qylmystyq-prosessýaldyq Kodeksiniń 201-babyna sáıkes jarıalaýǵa jatpaıdy», — dep jazylǵan.
Atyraý oblystyq prokýratýrasy Dıanara Muqatovaǵa qatysty qylmystyq is týraly tek jazbasha jaýap beretinderin aıtty.
TİNTÝ JÁNE MOIYNDAÝ
Dıanara Muqatova naýryzdyń 6-synan beri quqyq qorǵaý organdary tarapynan qýdalaýǵa ushyrap jatqanyn aıtady. Onyń sózinshe, sol kúni ózi oqıtyn qalanyń shet jaǵyndaǵy «Nursaıa» shaǵyn aýdanyndaǵy ARES kolejiniń ǵımaratyna kelgen polıseıler aldymen ony kúshtep alyp ketýge tyrysqan. Polısıa qyzmetkerleri qoldaryndaǵy sot qaýlysyn kórsetip, bólmesin tintken. Biraq ol advokatsyz barýdan bas tartyp, keshki saǵat 17.00-ge deıin ýaqyt berýdi suraǵanyn aıtady.
— Olar men oqyp jatqan jataqhana bólmesin ǵana emes, Geolog poselkesindegi ata-anamnyń úıin de baryp tintken. Noýtbýgymdy jáne qolymdaǵy telefonymdy saraptama jasaımyz dep alyp ketti, - deıdi ol.
Dıanara Muqatova naýryzdyń 7-sinde taǵy da shaqyrý qaǵazyn ákelgen soń Atyraý oblystyq İİD ǵımaratyna kelgenin aıtady.
— Men kelgenimde tergeýshi Aıdosynov bolmady. Bólmede ózin tanystyrmaǵan qarapaıym kıingen jigit otyrdy. Ol maǵan dóreki sóılep, «Qandaı psıhologıalyq kitaptar oqısyń? Sen meni qylqyndyrǵyń kelip tur ma?» dep aıqaılaı bastady. Onyń meni psıhologıalyq aýytqýshylyǵy bar adam retinde kórsetkisi kelip otyrǵanyn túsine qoıdym. «Men bul saýaldaryńyzǵa jaýap bermeımin» dedim, - deıdi Dıanara Muqatova.
Dıanara óziniń bul jerden ońaılyqpen shyǵa almasyn bilmeıtinin túsingenin aıtady. Ol ózine jasalǵan «eger sen bizge [kináńdi] vıdeoǵa moıyndasań, biz seni oqýyńda qaldyramyz jáne týystaryńa tıispeımiz» degen usynysty qabyldaýǵa májbúr bolǵanyn aıtady. Qolyna berilgen mátinde «Facebook-tegi postaryn ózin tanymal qylý úshin jazǵany, buryn QDT (Qazaqstanda ekstremıstik uıym retinde tyıym salynǵan «Qazaqstannyń demokratıalyq tańdaýy» qozǵalysy – red.) belsendisi bolǵany, endi qoldamaıtyny týraly baıandalǵan» deıdi.
- Vıdeoǵa: «Qymbatty áıelder, analar, qurbylar! Barlyqtaryńyzdy 8 naýryz merekecimen quttyqtaımyn! Men buryn QDT belsendisi edim, endi ony qoldamaımyn, senderge sondaı keńes beremin» dep aıttym. Meni bosatty. Qatty depressıaǵa tap boldym, - deıdi ol.
Dıanara Muqatova osymen bári aıaqtaldy dep oılaǵanymen naýryzdyń 15-si kúni ózin alyp ketýge polıseılerdiń taǵy kelgenin aıtady.
Men advokatymmen birge Atyraý oblystyq İshki ister departmentine kelsem, ózin «oblys prokýrory orynbasary» dep tanystyrǵan jas jigit meniń atyma jazylǵan eskertý qaǵazyn berdi. Onda [Astana qalasy] Esil aýdandyq sotynyń sheshimimen QDT qozǵalysynyń ekstremıstik dep tanylǵany týraly jazylǵan eken. Men tanysýdan bas tarttym. Prokýror meniń ústimnen qaǵaz toltyratynyn aıtty, - dedi ol.
Dıanara Muqatova sodan beri quqyqqorǵaý oryndarynyń ózin oqýdan da, jataqhanadan shyǵartýǵa tyrysyp jatqandaryn aıtady.
— Men ózime bireý jala jaba ma dep qaýiptenemin. Sondyqtan qaltalarymnyń bárin tigip tastadym. Al sabaǵymdy oqyp, jataqhana tártibin saqtap júrgendikten meni shyǵarýǵa sebep joq, - deıdi ol óziniń qazirgi jaǵdaıy týraly.
Muqatova Atyraý munaı jáne gaz ýnıversıtetin bitirgen. Ol áleýmettik jelide Qazaqstan soty keıinirek ekstremıstik uıym dep tanyǵan QDT qozǵalysynyń materıaldaryn belsendi túrde bólisip, laık basqan, qoǵamdaǵy keıbir jaǵdaılarǵa óz pikirin ótkir bildirip kelgen.
— Biraq eshqashan bireýdiń pikirimen bóliskenim úshin, ne óz oıymdy bildirgenim úshin isti bolamyn dep oılamappyn, - deıdi ol.
«DIANARA DA AR-UJDAN TUTQYNY»
Qazaqstandaǵy adam quqyqtary jónindegi búronyń Atyraýdaǵy fılıalynyń jetekshisi quqyq qorǵaýshy Ásel Nurǵazıeva Muqatovaǵa qatysty istiń arnasyn qalaı qaraý burý tergeý oryny men sottyń qolynda tur dep oılaıdy.
— QDT qozǵalysynyń «ekstremıst» dep tanylatyny týraly Dıanara da, eshkim de bilgen joq. Ol óziniń quqyǵyn paıdalanyp, oı-pikirlerin aıtyp, unaǵan postylarmen bólisip júrdi. Al onyń telefonyn, kompúterin naýryzdyń 6-synda alyp ketken. QDT «ekstremıstik uıym» dep naýryzdyń 13-inde tanylǵan. Eger Dıanaraǵa ekstremızmdi [aıyp retinde] tańsa, bul endi adam quqyqtaryn, zań buzýdyń naqty shyńy bolyp shyǵady, — dep sanaıdy ol.
