Orys Prezıdenti Pýtınniń "qazaqta buryn memleket bolmaǵan" degen málimdemesin endi qyrǵyz tarıhshylary talqylady. Bul týraly Qamshy.kz  portaly habarlaıdy.

Keshe BBC-diń qyrǵyz qyzmetine bergen suhbatynda qyrǵyz tarıhshysy Kyıas Moldokasymov Qazaq handyǵynyń qurylýy týraly oı bólisti. Atalǵan suhbatty yqshamdap usynyp otyrmyz.

 "Shyndyǵynda Qazaq Prezıdenti Nazarbaev jyl basynda Qazaq memleketiniń 550 jyldyǵyna baılnysty   tarıhshylarǵa, qoǵam qaıratkerlerine t.b. osy aıtýly datany memlekettik deńgeıde atap ótý týraly óziniń jarlyǵyn shyǵarǵan edi. Keıbir saıasatkerlerdiń "Qazaqta buryn memleket bolmaǵan" degen málimdemesine Prezıdent Nazarbaev "Bıyl biz Qazaq memleketiniń  550 jyldyǵyn toılaımyz. Biz osydan 550 jyl buryn óz memleketimizdi qurǵanbyz", -degen bolatyn.

- Osyǵan oraı, Qazaq handyǵy osydan 550 jl buryn qurylǵan degen derekterdi qazaq tarıhshylary ár taraptan taldaýǵa alyp, zerttep jatyr. 27 aqpanda Almaty qalasynda  úlken ǵylymı jıyn ótti. Bul jıynǵa tek qazaq tarıhshylary emes, alys-jaqyn shetelderden túrkologtar, tarıhshylar kelip qatysty. Shyndyǵynda Qazaq handyǵynyń tarıhy sonaý tereńde jatqany málim.  Sonaý, Deshti Qypshaq, Qypshaq dalasy dep atalǵan jerde qypshaq tekti, tili bizdiń qyrǵyzdyń tiline jaqyn bolǵan kóshpendi elderdiń birneshe memleketteri bolǵandyǵy ras. Biraq, ol memleketer Shyńǵys han áskeriniń tabanyna taptalyp, mońǵol taıpalaryna sińisip ketken. Shyńǵys hannyń úlken uly Joshynyń  saıasynda Altyn Ordany qurǵanda sol qypshaq tektes, túrki elderi . Sol Altyn Ordanyń shyǵys jaǵy Aq orda bolyp, bul jerde de qypshaq taıpalarynyń ústemdik etkenin aıtý kerek. Al Qazaq handyǵynyń bastalý kezeńi dál osy Aq ordamen baılanysty keledi. Osy oraıda derekter qazaq handyǵynyń qurylǵanyna 550-560 jyl bolatynyn kórsetedi.  Qazaq handyǵynyń alǵashqy irgetasyn qalaǵan Kereı han men onyń oń qoly bolǵan Jánibek sultandar týraly aıta ketý kerek.  Qazaq tarıhshylary 1465 jyly osy Kereı han men Jánibek sultannyń memleket qurý jolyndaǵy kúresi qazaq handyǵynyń negizin qalady degen pikirdi aıtady jáne qazaq oqymystylary orys patshaıymynyń hatyn dáıek retinde keltiredi. Olardyń aıtýynsha sol hatta "qazaq handyǵy" degen jazý bolǵan deıdi. Biraq, bul naqty derek emes. Ábilqaıyr hanǵa qarsy shyǵyp, Aq ordanyń aınalasyndaǵy bytyrańqy elderdiń basyn biriktirip, Kereı men Jánibek handar qazaqtyń alǵashqy memleketin qurady dep málimdeme jasaýy Reseı dýmasynyń Jırınovskıı sekildi saıasatkerlerine bergen jaýaby ǵana.

Bul jerde tek qazaq tarıhshylary ǵana emes, qyrǵyz tarıhshylary da osy retti bir tujyrymǵa kelýi kerek. Sebebi, Altyn ordanyń aımaǵydaǵy qyrǵyz rýlary da bolǵanyn aıta ketýimiz kerek. Endi, patsha ókimeti kezinde qazaqtardy nege qyrǵyzdar dep ataǵan degen suraq týady. Altyn ordanyń aınalasyna shoǵyrlanǵan qyrǵyz rýlary men Kereı han óte jaqyn baılanysta bolǵan. Tipti, aıaǵyna endi turyp kele jatqan Qazaq memleketi sol kezdiń ózinde qyrǵyzdardan kómek surap,  Temirtaýdaǵy qyrǵyzdarmen ásker biriktirip,  bergi sheti ózbekterge, arǵy sheti mońǵoldarǵa qarsy, oırattarǵa qarsy shabýylǵa shyǵyp otyrǵan.  Munyń bári qazaq pen qyrǵyzdyń tarıhynyń jaqyn ekenin bildirip turady. Reseı saıasatkerleriniń qazaqta memleket bolmaǵan degen málimdemesi óte jańsaq aıtylǵan. Qazaqtarda  memleket bolǵan jáne qyrǵyz tarıhymen etene baılanysty  keledi. Alǵashqy hany-Jánibek han, odan keıin otyz jyl boıy Kereıdiń uly Buryndyq bılegen kezderde de qazaq pen qyrǵyz arasyndaǵy baılanys  úzilmegen".