OŃ BAǴYTQA – ON QADAM

/uploads/thumbnail/20180522141400785_small.jpg

«Nur Otan» partıasynyń nátıjeli jobalaryna sholý

 

Búginde elimizde saılaý naýqandarynda ǵana boı kórsetip qalyp, basqa kezderi bar-joǵy belgisiz bolyp júrgen pármensiz partıa kóp. Árıne, biz olardy taqyryp boıynsha tuqyrtyp, jalǵyz «Nur Otan» partıasynyń ǵana abyroıyn asqaqtatý ustanymynan aýlaqpyz. Aıtpaǵymyz – sol «Nur Otannyń» shyn mánindegi halyqtyq partıa retinde qalyń buqaraǵa jıi dáleldenip júrgendigi. Bul sózimizge mysal etip onyń qurylǵan kúninen bastap, partıa basshylyǵynyń adam, qoǵam... jalpy, memlekettiń damýyna jasalatyn jaǵdaıdy jaqsartý maqsatynda ekonomıka hám saıasat boıynsha aýqymdy reformalardy turaqty túrde júzege asyryp kele jatqanyn alsaq ta jetkilikti. Sebebi, «Nur Otan» partıasy – qoǵamdy uıystyratyn jáne Elbasynyń memlekettik baǵytyn júzege asyrýdy qamtamasyz etetin basymdyǵy bar birden-bir áleýetti kúsh. Onyń Saıası doktrınasynyń basty qundylyqtary – Adam, Bostandyq, Zańnyń ústemdigi, Ádilettilik, Yntymaqshyldyq, Bolashaqqa umtylys, Otbasy jáne Dástúr. Osy basymdyqqa qarap-aq, sanada «ózge saıası uıymdardyń enshisine atqaratuǵyn eshteńe qalmaǵan-aý» degen pándáýı oıdyń qylań beretini ras.

Jalpy, Saıası doktrına 2013 jylǵy tamyzda qoǵamdyq jáne partıaishilik talqylaýǵa usynylǵan bolatyn. Sol sátte partıanyń aımaqtyq fılıaldarynan, qoǵamdyq jáne saıası uıymdardan, Parlament depýtattarynan, zıaly qaýym ókilderinen, sarapshylardan jáne ınternet paıdalanýshylardan 300-den astam usynys kelip túsken. Al barlyq usynystar men eskertýlerdi esepke alǵan qorytyndy qujat pysyqtalyp, sol jyldyń 18 qazanynda partıanyń XV Sezinde qabyldanǵany málim. Soǵan sáıkes, «Nur Otan» partıasynyń basshy-qosshy ókilderi kóptegen jobalardy júzege asyrdy. Solardyń ishinen biz halyq úshin eń mańyzdy degen negizgi on jobany iriktep alyp, árqaısysyna jeke-jeke toqtalyp ótýdi jón kórdik. Álqıssa...

 

1-qadam: «ULY DALA ELİ»

Elbasy, «Nur Otan» partıasynyń Tóraǵasy Nursultan Nazarbaevtyń syndarly saıasatynyń mańyzdy baǵytynyń biri – ulttyq qundylyqtardy, ǵasyrlar boıy qalyptasqan mádenı muralardy kózdiń qarashyǵyndaı saqtap, keleshek urpaqqa amanat etý. Osyǵan oraı, partıanyń Saıası doktrınasynda ulttyq mádenıet pen dástúrdi damytý – strategıalyq basymdyq retinde belgilengen. Sonyń aıasyndaǵy «Uly dala eli» jobasy ulttyq qundylyqtardy kópshilikke tanytýǵa jáne táýelsizdik ıdeıasyn, eldegi halyqtar dostyǵyn, bereke-birlik pen saıası turaqtylyqty nasıhattaýǵa, sol arqyly jas urpaqty adamgershilik, otansúıgishtik qasıetterge tárbıeleýge arnaldy.

Uly dala eli

Jobanyń jalpy mindeti – elimizde jáne shetelderde Qazaqstannyń «Uly dala eli» retindegi ımıjin qalyptastyrý boıynsha jumystardy úılestirý; Eýrazıalyq keńistiktegi kóshpeli mádenıet murageri retinde qazaq mádenıetiniń ulttyq brendin qalyptastyrý jáne ony halyqaralyq deńgeıde ilgeriletý; ulttyq qundylyqtardy saqtap, odan ári damytý úshin qolaıly jaǵdaı jasaý; ulttyq qundylyqtardy dáripteýge baǵyttalǵan is-sharalarǵa memlekettik organdardy jáne bıznes qaýymdastyqtaryn tartý; jastardy otansúıgishtik rýhynda, joǵary áleýmettik-mádenı jáne moraldy-adamgershilik qasıetterdi qalyptastyrý baǵytynda tárbıeleý.

Eske sala ketsek, Elbasy Nursultan Nazarbaev Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan saltanatty jıynda sóılegen sózinde sol sátten bastap Qazaqstan – Uly dala eli ekenin jarıalaǵan edi.

– Biz tarıhymyzdyń jańa shamyn jaqtyq. Sondyqtan búginnen bastap máńgilik Qazaqstanymyz – Uly jańǵyrǵan dala eli, bizdiń Otanymyzdyń kóp etnıkalyq halqynyń besigi. Súıikti Otanymyzdyń halyqtyq ataýy osy «Uly dala eli» bolsyn! Bul ataý bizdiń Otanymyzdyń ótkeni men búgingisin, bolashaǵyn aıshyqtap tur. Odan bizdiń ulttyq minezimiz ben onyń negizgi erekshelikteri – ashyqtyq, rýhanı baılyq, júrekterimizdiń jylýy, qonaqjaılylyq, beıbitshilikti súıý, danalyq pen eńbeksúıgishtik syndy qasıetteri kórinis tapqan. Bizdiń jańa Qazaqstannyń osyndaı sıpaty ár qazaqstandyqtyń oı-sanasynda óz ornyn taýyp, búkil álemde moıyndalatynyna senimdimin, – dedi Nursultan Ábishuly.

Mine, «Nur Otan» partıasy sol «aq túıeniń qarny jarylǵan kúnnen» bastap, ıaǵnı 2016 jyly «Uly dala eli» jobasyn qolǵa aldy. Bul týraly sol sátte Mádenıet pen ónerdi damytý máseleleri jónindegi «Mıras» qoǵamdyq keńesiniń keńeıtilgen otyrysynda «Nur Otan» partıasy Astana qalalyq fılıaly tóraǵasynyń orynbasary Sapar Ahmetov málimdegen bolatyn. Tujyrymdamasy ortalyq apparatta daıyndalyp, onyń aıasyndaǵy ulttyq óner, salt-dástúr, sport, t.b. respýblıkalyq is-sharalar jospary jasaldy jáne ol sátti júzege asty.

 

2-qadam: «SYBAILAS JEMQORLYQ JOQ EL – ÓRKENDEÝSHİ EL»

Búginde bul joba óte ózekti bolyp tur. Negizgi atqarar mısıasy – halyq arasynda jemqorlyq kórinisterine «múldem tózbeýshilik» qaǵıdasyn qalyptastyrý, qoǵamda sybaılas jemqorlyqqa qarsy ımýnıtetti týdyrý jáne halyqty bıliktiń sybaılas jemqorlyqqa qarsy qabyldaǵan sharalary turǵysynan aqparattandyrý. Al onyń basty ıdeologıalyq aspektilerine mamandandyrylǵan úkimettik emes uıymdar men jastar qoǵamdyq birlestikterin tartý arqyly partıanyń sybaılas jemqorlyqqa qarsy ıdeologıasyn ilgeriletý, spıkerlerdiń sóıleıtin sózderine jemqorlyqqa qarsy partıa baǵdarlamasynyń qaǵıdalaryn paıdalaný, jobanyń maqsatty toptary arasynda memlekettik búdjet qarjysyn talan-tarajǵa salýǵa qarsy kózqarasyn qalyptastyrý boıynsha is-sharalar keshenin júzege asyrý jatady. Osy turǵyda:

– Men qurǵan komısıa qarjynyń tıimdi jumsalýyn qatań qadaǵalap, jeke ózime baıandap otyratyn bolady. Ár teńge úshin qatań suraý bolmaq. Barlyq ákimderge aıryqsha jaýapkershilik júkteledi. «Nur Otan» osy jumysqa belsendi aralasyp, barlyq deńgeılerde qatań partıalyq baqylaý ornatýy tıis, – degen edi Nursultan Nazarbaev.

Jemqorlyq

Elbasy tapsyrmasy boıynsha, partıa dereý 2015-2025 jyldarǵa arnalǵan Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl baǵdarlamasyn ázirledi. Ol baǵdarlama boıynsha halyq arasynda jeń ushynan jalǵasqan qylmysqa qarsy mádenıetti, bilim berý men tárbıeleýdi qalyptastyrý kózdelgen. Al onyń jobasy qoǵamdyq talqylaýǵa 2014 jyldyń shildesinen bastap usynyldy. Sol sátte bastaýysh partıa uıymdary, óńirlik fılıaldar, Parlament depýtattary, sarapshylar men qoǵamdyq uıymdardan oǵan qatysty 800-den astam usynys kelip túsken. Osylaısha, joba memlekettik organdarmen kelisilip, partıanyń Parlament Májilisindegi fraksıasy men barlyq óńirlerdegi keńesterinde biraýyzdan qoldaý tapty. Árıne, atalmysh qujat usynystar men tolyqtyrýlardy eskere otyryp, aıtarlyqtaı jetildirildi de, 2014 jyldyń 11 qarashasynda «Nur Otan» partıasy Saıası keńesiniń keńeıtilgen otyrysynda bir-aq qabyldanǵan.

Osy oraıda basa eskerer bir jaıt, «Qazaqstan – 2050» Strategıasynyń maqsattaryna sybaılas jemqorlyqpen ymyrasyz kúres júrgizý arqyly ǵana qol jetkizýge bolady. Al Qazaqstan – 1998 jyly TMD elderiniń ishinde eń alǵash «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres týraly» jáne 1999 jyly «Memlekettik qyzmet týraly» zańdardy qabyldap, sybaılas jemqorlyqpen kúres jónindegi arnaıy memlekettik organ qurǵan el. Sondyqtan da «Nur Otan» partıasy óziniń qurylǵan kezinen bastap qoǵamnyń sybaılas jemqorlyqqa degen jırenish sezimin tabandy túrde qalyptastyra otyryp, onymen maqsatty kúres júrgizip keledi. Sol shartpen qurylǵan «Sybaılas jemqorlyq joq el – órkendeýshi el» atty partıalyq baǵdarlamany belsendi júzege asyrýda. Jalpy, osy baǵdarlama aıasynda sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl men azamattardyń quqyqtaryn qorǵaýdyń qoǵamdyq ınfraqurylymyn qurýdyń, azamattardy laýazymyna qaramastan jaýapqa tartýdyń, jemqorlyqqa qatysty túıtkildi máselelerdi ashyq talqylaýdyń negizgi mindetteri óz sheshimin tapty, sondaı-aq, ol aldaǵy ýaqyttarda da toqtap qalmaq emes.

 

3-qadam: «AÝYL TURǴYNDARYN JUMYSPEN QAMTÝ»

Elbasy, partıa Tóraǵasy Nursultan Nazarbaevtyń 2014 jylǵy 11 qarashadaǵy «Nurly jol – bolashaqqa bastar jol» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynda: «Ekonomıka damýynyń jańa syrtqy qaýipterin eskere otyryp, iskerlik belsendilikti jáne jumyspen qamtýdy yntalandyrý úshin jańa bastamalar kerek», – degeni málim. Sol úshin el ınfraqurylymyn damytý jospary da jarıalanǵan bolatyn. Bul rette, jumyspen qamtý saıasatynyń negizgi maqsat-mindeti – halqymyzdyń 43 paıyzy turyp jatqan aýyldyq jerlerde jańa jumys oryndaryn ashý. Sondaı-aq, jeke qosalqy sharýashylyq negizinde usaq taýarlyq óndiristi damytý da kózdelgen. Osy maqsatta aýyl turǵyndary úshin nesıe qarajatynyń qol jetimdiligin arttyrý men mal sharýashylyǵy ónimderin damytýǵa yqpal etý jáne jobany iske asyrý sheńberinde qarajattyń tıimdi qoldanylýy boıynsha partıalyq baqylaý júrgizý qajettigi týyndady. Sóıtip, «Nur Otan» partıasynyń bastamasymen aýyl turǵyndary úshin aıryqsha joba júzege asty. Eki jyl boıy Ońtústik Qazaqstan oblysynda pılottyq joba retinde júrgizilgen aýyl turǵyndaryna tómen paıyzben nesıe berý isi Elbasynyń «100 naqty qadam» josparymen tikeleı úndestik tapty. Joǵary nátıje kórsetken sol erekshe bastama odan keıin partıanyń qoldaýymen 2016 jyly 5 oblysta iske asty. Mine, osy sátterdi paıdalanyp, «Nur Otan» partıasy tóraǵasynyń sol kezdegi birinshi orynbasary Asqar Myrzahmetov pen Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenova birlesken túrde «Aýyl turǵyndaryn jumyspen qamtý» dep atalatyn jobany iske asyrý jónindegi Memorandýmǵa qol qoıǵan edi.

jumyspen qamtý

Atalǵan Memorandýmdy júzege asyrý aıasyndaǵy yntymaqtastyqtyń basty maqsaty – turaqty jumys oryndaryn ashý men shaǵyn kásipkerlikti damytý. Onyń ishinde jeke qosalqy sharýashylyq negizinde usaq taýarlyq óndiriske «Jumyspen qamtý – 2020 jol kartasy» baǵdarlamasynyń sheńberinde jeńildikpen shaǵyn nesıe berý de bar.

– Elbasy Úkimet aldyna álemdik ekonomıkadaǵy búgingi jaǵdaıǵa sáıkes, halyqty barynsha jumyspen qamtý mindetin qoıyp otyr. Partıa kóptegen máselelerdi jiti zerttep, zerdeleı kele, usynylyp otyrǵan joba barlyq talaptarǵa jaýap beredi degen toqtamǵa keldi. Bul joba aıasynda aýyl turǵyndaryna 6 mıllıon teńgege deıin 5 jyl merzimge tómendetilgen mólsherlememen shaǵyn nesıe berý múmkindigi qarastyrylǵan. Pılottyq joba retinde 5 aımaq – Aqtóbe, Almaty, Jambyl, Qyzylorda jáne Ońtústik Qazaqstan oblystary enip otyr, – degen edi qol qoıý rásiminde sóılegen Asqar Myrzahmetov.

Árıne, «Aýyl turǵyndaryn jumyspen qamtý» bastamasy sátti túrde júzege asyp, shalǵaıdaǵy jurtshylyqty ájeptáýir qýanyshqa keneltkeni sózsiz. Óıtkeni, 2014 jyly ony Ońtústik Qazaqstan aımaǵyna engizgende, oblysta 26,4 myń tonna et, 13,2 myń tonna sút óndirilip, 11 myńǵa jýyq jumys orny ashylǵan. Sonda 30 myń 682 adam sút ótkizýden turaqty túrde tabys tabatyn bolypty. Jalpylaı alǵanda, úsh jyldyń kóleminde baǵdarlama aıasyndaǵy qosymsha ónim 87,3 mıllıard teńgeni, ıaǵnı, jalpy aýyl sharýshalyǵy óndirisi kóleminiń 10 paıyzǵa jýyǵyn nemese oblystyń mal sharýashylyǵy óniminiń 20 paıyzyn quraǵan eken.

Jalpy, partıanyń osy baǵdarlamasy óte paıdaly boldy. Atap aıtqanda, qazaqstandyqtardyń 43 paıyzy aýyldyq jerlerge qonystanǵandyqtan, olardy jumyspen qamtý jaǵy biraz qıyndyq týdyryp turǵan edi. Al Elbasy Nursultan Nazarbaev bıik laýazym ıelerine uzaqqa sozylǵan daǵdarys tusynda halyqty jumyssyz jáne tabyssyz qaldyrmaýdy shegelep turyp tapsyrǵan-dy. Demek, álgi atalǵan 6 mıllıondyq shaǵyn nesıe eldimekenderde kez kelgen janǵa otbasylyq kásip qalyptastyrýǵa molynan jetedi.

Negizinen partıa usynǵan «Aýyl turǵyndaryn jumyspen qamtý» jobasynda eshqandaı kedergiler joq. Kerisinshe, ol – jalpyǵa birdeı qoljetimdi. Naqty aıtqanda, nurotandyqtardyń ıdeıasyna sáıkes, shaǵyn nesıeniń aıasynda aýyldyq tutyný kooperatıvin ashyp, atalǵan qajetti tehnıkanyń barlyǵyn bir jerge rásimdeýge bolady. Sondaı-aq, kúnine saýatyn 10 lıtr sút pen aptasyna soıatyn bir qoıdyń nemese qara maldyń etin satý úshin kólik jaldap, qalaǵa shapqylaý kóp shyǵynǵa túseri anyq. Odan da «Aýyl turǵyndaryn jumyspen qamtý» jobasy arqasynda arzan nesıe alǵan sharýa óziniń daıyndaǵan ónimin jaraqtandyrylǵan ári úıiniń irgesindegi kooperatıvke ótkizip, kelesi malyn alyp, semirtýge kirise berse bolǵany. Sonda bir joba aıasynda aýyl sharýashylyǵy kooperatıviniń de, jumyssyzdyqtyń da máselesin sheshýdiń joly kózge kórinip tur. Aýyldy aıaqtan turǵyzýǵa budan artyq qandaı amal kerek?! Máselen, aýyl turǵyny jobaǵa qyzyǵýshylyq tanytsa, aldymen onyń yntasy men qabileti jáne aýyl ákiminiń usynys-pikiri eskeriledi. Sodan keıin ol qolyndaǵy bar múlikti kepildikke usyna alady. Al «Aýyl turǵyndaryn jumyspen qamtý» jobasy júzege asqan alǵashqy eki jylda nesıe alýshylardyń 98 paıyzy qaryzǵa batpaı, onysyn ýaqytyly qaıtara bastaǵan. Bul – banktik ólshemmen alǵanda, óte joǵary kórsetkish.

Aıta ketsek, «Jumyspen qamtý – 2020 jol kartasy» baǵdarlamasy sheńberinde jeńildikpen shaǵyn nesıe berý jaǵy «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qoryna» júktelgen. Nesıe stavkasy 6 paıyzdan aspaıdy desek, alǵashqy aılarda onyń jeńildetilgen tóleý tártibi de qarastyrylǵan-dy. Qazir de daǵdarystan damýǵa umtylǵan aýyl sharýalary eńbekpen eńsesin tikteýine septesetin sol erekshe jobanyń jalǵasqanyn qalaıdy.

 

4-qadam: «AIQYN TARIF»

«Nur Otan» partıasynyń Saıası doktrınasynda jalpy múddeler máselesin sheshý úshin birikken azamattardyń belsendiligi el damýynyń eń mańyzdy sharttary bolyp tabylatyndyǵy aıqyndalǵan. Osy oraıda, partıanyń adam ıgiligi men zańdy múddelerin, onyń mártebesi men quqyqtaryn qoldaıtyndyǵyn eskergen jón. Sondyqtan da nurotandyqtar azamattyq bastamalardy damytý jáne qoǵamdyq birlestikter arasynda keń dıalog ornatyp, qoǵamdyq baqylaýdy nyǵaıtý boıynsha barlyq jaǵdaıdy jasaýǵa tyrysýda. Osy maqsatta qolǵa alynǵan «Aıqyn tarıf» jobasynda aldymen tutynýshylarǵa tabıǵı monopolıalar sýbektileri tarıfteriniń ósý sebepteri men negizdiligi, sondaı-aq, PIK qyzmeti týraly habarlaý jaǵy qarastyrylǵan bolatyn.

Aıqyn tarıf

Joba qolǵa alynǵan 2014 jyly «Nur Otan» partıasynyń komýnaldyq qyzmet sapasyn arttyrýǵa da yqpal etkeni anyq. Nurotandyqtardyń ekonomıkalyq saıasat jónindegi keńesi otyrysynda, partıanyń qoǵamdyq qabyldaýyna kelip túsken 192 myń aryzdyń 37 paıyzy osy komýnaldyq qyzmettiń sapasyna qatysty ekeni aıtyldy. Turǵyndar tarıftiń ósýine qarsy shaǵymdanǵan. Sol sebepti, partıa belsendileri men úkimettik emes uıym ókilderi birlesip, «Aıqyn tarıf» jobasy aıasynda monopolıs kásiporyndardyń ınvestısıalyq baǵdarlamalardy iske asyrýyn jáne olardyń qarjyny ıgerýin jiti qadaǵalaýǵa kiristi.

Eske sala ketsek, «Aıqyn tarıf» jobasy anaý-mynaý emes, Astanada Parlament Májilisindegi «Nur Otan» partıasynyń fraksıasy janyndaǵy ekonomıkalyq saıasat jónindegi keńestiń jáne partıanyń Saılaýaldy tuǵyrnamasynyń «Inovasıalyq ekonomıka» baǵytyndaǵy sarapshylar toby bas qosqan otyrysta resmı túrde bastaý alǵan bolatyn. Sonda joba aıasynda toqsan saıyn qoǵamdyq keńes ótkizip otyrý josparlanyp, komýnaldyq kásiporyndardyń basshylary, tabıǵı monopolıalardy retteý departamentiniń ókilderi jáne Parlament depýtattary halyqqa túsindirý jumystaryn júrgizýge kelisken.

«Aıqyn tarıf» jobasynyń tıimdiligine arqa súıep qalǵan buqara endi odan qol úzip qalǵylary kelmeı, nurotandyq janashyrlary tarapynan osy bastamanyń júzege asa bergenin kútetini aıqyn.

 

5-qadam: «ARDAGERLERDİ ARDAQTAIYQ»

Taǵy da partıanyń Saıası doktrınasyna toqtala ketsek, onda: «Áleýmettik saıasat árbir azamattyń áleýetin júzege asyrýǵa teńdeı múmkindikter jasaýǵa baǵyttalýy tıis. Azamattardyń barlyǵy ómirdiń joǵary úlgi-qalyptaryna saı keletin áleýmettik qyzmetterge teń qol jetkize alatyn bolýy kerek. Buǵan memlekettiń, jumys berýshiler men azamattardyń yntymaqshyl jaýapkershiligi arqasynda qol jetkizilýi qajet. Ataýly áleýmettik kómek halyqtyń álsiz toptaryna ǵana kórsetilýi kerek. Memlekettik qoldaý eń aldymen azamattardy tolyqqandy áleýmettik jáne ekonomıkalyq ómirge belsendi aralastyrýǵa baǵyttalýy tıis» delingen. Osy ustanymdy negizge ala otyryp, qoldanysqa engizilgen «Ardagerlerdi ardaqtaıyq» jobasynyń basty maqsaty – urpaqtar sabaqtastyǵy men dıalog alańyn qamtamasyz etý, qoǵamda yntymaq, patrıotızm, qarttarǵa jáne dástúrge degen qurmetti kúsheıtý. Sonymen qatar, aǵa urpaqqa medısınalyq jáne turmystyq qyzmet kórsetýdiń mobıldik túrleriniń damýyna yqpal etý; olardy áleýmettik qoldaýǵa baǵyttalǵan mańyzdy bastamalar men baǵdarlamalardy anyqtaý, dáripteý jáne júzege asyrý; qarttarǵa qamqorlyq tanytatyn eriktiler qozǵalysyna qoldaý kórsetý; qoǵam sanasynda Uly Otan soǵysy men tyl ardagerleriniń jaýyngerlik jáne eńbek erlikterin maqtan tutý sezimderin qalyptastyrý mindetteri de qarastyrylǵan.

Ardagerlerdi ardaqtaıyq

«Ardagerlerdi ardaqtaıyq!». Jaqsy uran. Osy uranmen «Nur Otan» partıasynyń ókilderi qarttar kúnine oraı áleýmettik qaırymdylyq jobasyn ótkizip turady. Olar elimizdegi 2 myńnan astam qarttardyń halin surap, zeınetkerlerge zeıin bólý boryshyn da ózgelerge úlgi etip keledi. Osy oraıda, partıa belsendileri qan maıdan jyldarynda aıanbaı eńbek etken birneshe ardagerdiń shańyraqtaryna baryp, olardyń úı sharýasyna jıi kómektesip turady. Árıne, bundaı sharalardyń tek kóz aldaý úshin Astana men Almatyda ǵana ótkizilmegeni anyq. Elimizdiń barlyq aımaqtarynda uıymdastyrylǵan arnaıy aksıaǵa belsene qatysýdy árbir azamat ózine borysh sanady. Eń basty maqsat – qarttarǵa kómek kórsetý bolǵandyqtan, aǵash otyrǵyzý, baý-baqshany retteý, aýlany tazalaý ıgiliginen eshkim arlana qoımas. Ata-babalarymyzdyń «Qarǵys alma, alǵys al!» degen qanatty sózin eskersek, «Nur Otan» partıasy men «Atameken» ulttyq kásipkerler palatasynyń memlekettik organdarmen ortaq memorandýmǵa qol qoıyp, kóńil men kómekke muqtaj qarttarǵa qol ushyn sozýdy oılaǵan «Ardagerlerdi ardaqtaıyq» jobasynyń saýaby mol ekeni daýsyz.

Urpaqqa ulaǵat bolar sharalarǵa bastamashy bılik partıasynyń osy taǵylymǵa toly jobasy sheńberinde «Qazaqstandyq qaharmandar» atty 100 beınerolık te shyqty. Onyń alǵashqysy dańqty batyr, daryndy qolbasshy Baýyrjan Momyshulyna arnalǵan. Sonymen qatar, «Nur Otan» partıasy Jeńistiń 70 jyldyǵyna tartý retinde kaharman.kz saıtyn iske qosty da, Keńes odaǵynyń 531 batyry men 124 «Dańq» ordeni kavalerleri týraly málimetterdi qalpyna keltirip, qazaqstandyq batyrlar týraly «Jańa 100 derek» ensıklopedıasyn qaıta basyp shyǵardy. Oǵan qosa, bizdiń qaharmandarǵa arnalǵan taǵy 70 derekti fılmdi túsirýdi qolǵa alǵanyn aıta ketken jón.

Eske sala ketsek, sonaý surapylda jaý oǵynan elge aman oralǵan 225 myń maıdangerdiń qazir aramyzda 4 myńnan astamy ǵana qalǵan. «Ardagerlerdi ardaqtaıyq» jobasy aıasynda partıa arnaıy saýalnama júrgizip, sol soǵys ardagerleriniń búgingi tirligin zerttep, zerdelegen bolatyn. Nátıjesinde, 10 myńnan astam ózekti másele anyqtalyp, olardyń 9 myńy óz sheshimin tapqan. Eń bastysy, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń tapsyrmasymen ardagerlerdi Jeńistiń 70 jyldyǵy qarsańynda turǵyn úımen túgel qamtý úshin respýblıkalyq búdjetten 5 mıllıard 105 mıllıon teńge bólindi. Sondaı-aq, olarǵa birjolǵy járdemaqy tólenip, Máskeýdegi áskerı sherýge qatysýǵa da jol shyǵyndary qarastyrylǵan. Ári búginde «Nur Otan» partıasynyń qatań qadaǵalaýy arqasynda, maıdangerlerge medısınalyq kómek kórsetýdiń sapasy da jaqsaryp otyr.

 

6-qadam: «BAQYTTY OTBASY – BAQYTTY BALALYQ SHAQ»

«Nur Otan» partıasy negizinen otbasynyń qoǵam qundylyqtaryn saqtaýdyń mańyzdy ınstıtýty ekendigin basa eskergen. Sebebi, memlekettiligimizdi damytý sharttarynyń biri – sol otbasyn nyǵaıtý jáne dástúrlerdi saqtaý bolyp tabylady. Sondyqtan da «Baqytty otbasy – baqytty balalyq shaq» jobasynda otbasylyq tárbıeniń mańyzdylyǵy týraly qoǵamdyq pikir men azamattardyń óz balalarynan bas tartý áreketterin qoǵamnyń qabyldamaýyn qalyptastyrý barysy nazarǵa alynǵan. Bul turǵyda memlekettik organdar men azamattyq qoǵamnyń balalar úıleriniń tárbıelenýshileri men túlekterine, sondaı-aq, kámelettik jasqa tolmaǵan balalary bar az qamsyzdandyrylǵan otbasylaryna kómek kórsetýge baǵyttalǵan kúsh-jigerlerin shoǵyrlandyrý kózdelip otyr.

Baqytty otbasy

Resmı málimetke súıensek, jyl saıyn Qazaqstanda jaǵdaıy tómen otbasylardyń sany 12 myńnan asady desek, olarda 18 myńǵa jýyq bala bar. Al Statısıka komıteti búginde Qazaqstandaǵy ajyrasý faktileriniń sany 7 jyl qatarynan ósip otyrǵanyn alǵa tartýda. Sonyń saldarynan 400-den astam jalǵyz basty ana, 60 myńnan astam jalǵyz basty áke paıda bolsa, tolyq emes otbasynda turatyn 1 mıllıonnan astam balalalardyń 700 myńnan astamy – tek qana sheshesiniń qasynda. Al 300 myńnan astamy – tek qana ákelerimen turatyn balalar. Sol sebepti, otbasy ınstıtýtyn nyǵaıtý, otbasylyq qundylyqtardy saqtaý, óskeleń urpaqtyń qamyn oılaý memlekettik saıasattyń negizgi mindetteriniń biri bolyp otyr. Osy oraıda, qazir elimizde otbasylyq qatynastardy, moraldyq-etıkalyq jáne rýhanı-adamgershilik qundylyqtardy nyǵaıtýdyń 2015-2020 jyldarǵa arnalǵan jalpyulttyq is-sharalar jospary iske asyrylýda. Oǵan qosa, otbasyn, ult densaýlyǵyn nyǵaıtý, óskeleń urpaqqa bilim berý máseleleri Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń halyqqa arnaǵan Joldaýlarynda jyl saıyn kóteriledi. Máselen, «Qazaqstan-2050» Strategıasy – qalyptasqan memlekettiń jańa saıası baǵyty» Joldaýynda Elbasy jańa áleýmettik saıasattyń jańa ustanymdaryn anyqtap, balany qorǵaýdy aldaǵy jyldarǵa eń mańyzdy basymdylyqtardyń biri retinde belgiledi. Óıtkeni, bizdegi memlekettik áleýmettik saıasat el Konstıtýsıasynyń normalary men halyqaralyq mindettemelerine sáıkes, balanyń tolyqqandy fızıkalyq, ıntellektýaldy, áleýmettik damýyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan. Sondyqtan da Elbasynyń tapsyrmasyna sáıkes, ýákiletti memlekettik organdar joǵaryda atalǵan máselelerdi sheshýge baǵyttalǵan júıeli jumystar júrgizýde.

Mine, osyndaı syn saǵattarda «Nur Otan» partıasynyń «Baqytty otbasy – baqytty balalyq shaq» atty biregeı jobany júzege asyrýy asa mańyzdy edi. Parıa basshylyǵy ol úshin aldymen balalar úılerindegi tamaqtaný jáne materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtaýdyń sapasyn qadaǵalady. Sondaı-aq, ýákiletti memlekettik organdarmen birlese otyryp, balalar úılerin ustaýǵa memlekettik búdjetten bólinetin jáne demeýshilerden túsetin qarjy-qarajatty tıimdi paıdalanýǵa monıtorıń júrgizýdi bastady. Odan ári balalar úılerine iri kásiporyndar men mekemeler negizinde qurylǵan partıalyq bastaýysh uıymdardy bekitýdi qolǵa aldy da, sosyn baspa jáne elektrondyq BAQ jáne áleýmettik jeliler arqyly otbasylyq qundylyqtardy nasıhattaý jumysyn uıymdastyrýǵa kiristi. Osylaısha, balalar úıleriniń 100 paıyzy partıalyq qamqorlyqqa ıe bolyp shyǵa keldi.

Aıta ketsek, «Baqytty otbasy – baqytty balalyq shaq» jobasyna bastaýysh partıa uıymynyń músheleri, maslıhat depýtattary, ókiletti memlekettik organdar ókilderinen turatyn jumys toptary belsene atsalysyp, olar ortaq múddege bıznes qaýymdastyǵy men azamattyq sektor resýrstaryn da tarta otyryp, respýblıkalyq deńgeıde «Nur Otan» – balalarǵa», «Balalardy mektepke jınaımyz» syndy qaıyrymdylyq sharalar ótkizýdi dástúrge aınaldyrdy. Sóıtip, jaqsy jobany júzege asyrý kezeńinde 2017 jyly 60 paıyzdan, al 2018 jyly 70 paıyzdan astam otbasylar men balalar praktıkalyq kómek alǵan.

 

7-qadam: «KEDERGİSİZ KELESHEK»

Jalpy, áleýmettik qyzmetterge, ómirdiń tıisti joǵarǵy standarttaryna barlyq azamattardyń qol jetimdiligi teń bolýy tıis. Al bul degenińiz memlekettiń, jumys berýshiler men azamattardyń ortaq jaýapkershiligi arqyly qamtamasyz etilýi kerek. Osy maqsatta «Nur Otan» partıasynyń «Kedergisiz keleshek» jobasy aıasynda múmkindigi shekteýli jandardyń ómir sapasyn arttyrý bastamasy qolǵa alynǵan. Jobada beıindi memlekettik jáne salalyq baǵdarlamalardyń tıimdi oryndalýyna qoǵamdyq baqylaýdy uıymdastyrý, múmkindigi shekteýli jandardyń máselelerin sheshýge memlekettik organdardy, azamattyq qoǵamdy, bıznesti jumyldyrý, múgedekterge qamqorlyq kórsetý qajettiligi týraly qoǵamdyq pikir qalyptastyryp, olardy belsendi áleýmettik jáne ekonomıkalyq ómirge tartý is-sharalary mindettelgen.

Kedergisiz keleshek

Basynan bastasaq, 2014 jyly osy «Kedergisiz keleshek» jobasy aıasynda memlekettik organdar men partıanyń, azamattyq qoǵamnyń kúsh salýymen 3 myńnan astam múmkindigi shekteýli jan jumysqa ornalastyrylǵan. Sondaı-aq, elimiz boıynsha jyl sońyna deıin 440 bos jumys oryndarynyń jármeńkesi ótti. Sol sáttegi josparda 6 myńǵa jýyq múgedek jandy jumyspen qamtý qarastyrylǵan. Osylaısha, «Kedergisiz keleshek» jobasyn 4 baǵyt boıynsha júzege asyrý kózdeldi. Atap aıtqanda, olar – múgedekterdi turaqty eńbek ornyna jumysqa turǵyzý, múmkindigi shekteýli adamdarǵa kedergisi joq jaǵdaı jasaý, qoǵam men bıznestiń nazaryn múgedekterdiń máselesine aýdarýǵa baǵyttalǵan turǵyndardy aqparattandyrý jumysyn kúsheıtý jáne múgedekterdiń quqyǵyn tıimdi júzege asyratyn quqyqtyq alań qurý.

Al bıyl «Nur Otan» partıasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Máýlen Áshimbaev pen partıa hatshysy Tamara Dúısenova «Kedergisiz keleshek» jobasy aıasyndaǵy jumystaryn Astana qalasyndaǵy birqatar áleýmettik nysandardy aralaýdan bastady. «Nurly júrek» múgedek balalarǵa áleýmettik qyzmet kórsetý ortalyǵy men «Qasıetti jol» ońaltý ortalyǵyna arnaıy barǵan olar, atalǵan mekemelerdiń jumys barysymen tanysyp, osy baǵyttaǵy ıgi bastamalardyń jaı-kúıine nazar aýdardy. Eske sala ketsek, qazir «Nurly júrek» áleýmettik qyzmet kórsetý ortalyǵynda 3-18 jas aralyǵyndaǵy 260 bala men jasóspirim áleýmettik beıimdelý jáne ońaltý baǵytynda em-dom qabyldaýda. Olarmen bilikti mamandar jumys isteıdi. Mekeme basshysy Serik Bópejanovtyń aıtýynsha, munda qajetti medısınalyq terapeıa men korreksıa qyzmetteri joǵary deńgeıde kórsetiledi. Sondaı-aq, bul jerde túrli taqyrypqa arnalǵan úıirmelerdiń jumysy da júıeli jolǵa qoıylǵan. Ortalyq tárbıelenýshileri qaladaǵy teatr, kórme, konsertter syndy mádenı is-sharalarǵa jıi baryp turady eken. Al «Qasıetti jol» ońaltý ortalyǵynda 2-15 jas aralyǵyndaǵy múgedek balalar men jasóspirimderdiń tegin ońaltý kýrsynan ótýine barlyq jaǵdaı jasalǵan. «Qasıetti jol» qoǵamdyq qaıyrymdylyq qorynyń prezıdenti Gúlmıra Ábildınovanyń sózine qaraǵanda, ázirge elimiz boıynsha osyndaı úsh ońaltý ortalyǵy bar. Onyń ekeýi – Astanada, bireýi Shymkentte ornalasqan. Endigi maqsat – elimizdiń ár óńirinde osyndaı ortalyqtar ashyp, balalarǵa barynsha kómek qolyn sozý.

Áleýmettik nysandardyń eńbek ujymymen jáne ondaǵy tárbıelenýshilerdiń ata-analarymen kezdesken Máýlen Áshimbaev partıa qyzmetin jańǵyrtý aıasynda «Kedergisiz keleshek» jobasynyń jumysy odan ári jandanyp, ádis-tásilderi jetile túsetinin aıtty. Onyń sózine qaraǵanda, búginde elimizde múmkindigi shekteýli jandardyń 30 paıyzy ǵana jumys istep, aqsha tabý múmkindigine ıe. Sondyqtan bul ózekti máseleni sheshý úshin jumys berýshilermen birlesip, júıeli jumys júrgizý qajettigine basa mán berilip otyr. Sondaı-aq, múmkindigi shekteýli jandarǵa arnalǵan ınfraqurylymnyń qoljetimsizdigi de ózekti máselelerdiń qatarynda. Máselen, búginde 31 myńnan astam pasporttalǵan ınfraqurylym nysandarynyń 3 myńǵa jýyǵy múmkindigi shekteýli jandar úshin qoljetimsiz jáne elimizde ınklúzıvti bilim berý isi de laıyqty deńgeıde damymaı otyr. Ázirge otandyq mektepterdiń tek 30 paıyzynda ǵana múmkindigi shekteýli balalardy oqytýǵa qajetti jaǵdaı jasalǵan.

– Partıa tóraǵasynyń tapsyrmasy boıynsha biz aldaǵy ýaqytta bul máselelerdi basty nazarda ustaıtyn bolamyz. Keleshekte osy úsh baǵyt boıynsha júıeli jumys isteımiz. Jańǵyrtylǵan jobanyń basty maqsaty – múmkindigi shekteýli jandardyń ómir sapasyn jaqsartyp, olarǵa partıa tarapynan naqty kómek kórsetý, – dedi Máýlen Áshimbaev.

Iá, qazir «Kedergisiz keleshek» jobasy boıynsha da aýyz toltyryp aıtarlyqtaı kóp jumys jasalýda. Partıa tóraǵasynyń orynbasary aldaǵy ýaqytta álde de memlekettik organdarmen jáne úkimettik emes uıymdarmen birlese jumys istep, olarmen ózara yntymaqtastyqty kúsheıte túsetindikterin aıtty.

– Atap aıtqanda, biz partıa janynan úkimettik emes uıymdarmen jumys isteıtin arnaıy Keńes quramyz. Olardyń partıanyń portaly arqyly bizge óz jobalaryn usynýlary úshin jaǵdaı jasaımyz. Sol jobalardy saraptap, áleýmettik mańyzy bar degenderine qoldaý kórsetý úshin jumys isteımiz, – dedi Máýlen Áshimbaev.

 

8-qadam: «JASTAR – OTANǴA!»

Bul joba «Nur Otan» partıasynyń «Myqty ult degenimiz – memlekettiń damýy men órkendeýine úles qosýǵa daıyn turatyn jaýapty azamattar. Jastardy otanshyldyqtyń arqaýyna aınalatyn osynaý qundylyqtardy qasterleıtindeı etip tárbıeleý árqashanda Qazaqstannyń tabysqa jetýi men órkendeýiniń kepili bolmaq» dep atap kórsetilgen Saıası doktrınasyna sáıkes júzege asyrylýda. Sondaı-aq, Elbasynyń «Nurly jol – bolashaqqa bastar jol» atty Joldaýynda «jańa qazaqstandyq patrıotızmniń jalpyulttyq ortalyǵy bolýy tıis» degen qaǵıdasy da osy jobanyń negizine aınaldy. Al jastar arasynda rýhanı-adamgershilik qundylyqtardy túsindirý men ulyqtaýdy maqsat tutqan jobanyń basty baǵyty – jastardy qoǵamdyq qyzmetke tartý jáne eriktiler ınstıtýtyn qoldaý, sondaı-aq, ózin-ózi jumyspen qamtýshy jastarǵa ataýly kómek kórsetý.

Jastar - Otanǵa

Eske sala ketsek, «Jastar – Otanǵa!» jobasy 2009 jyldan beri júzege asyrylyp keledi. Onyń aıasynda «Keńes ortalyǵy» konsaltıń ortalyqtary, «Jastar – Otanǵa!» jastar saıası lageri, «Eriktiler mektebi», «Qazaqstanym – taza mekenim» jáne «Áskerdegi bir kún», t.b. kóptegen aksıalar uıymdastyryldy. «Nur Otan» partıasynyń 165 myńnan astam múshesi bar «Jas Otan» jastar qanaty elimizdiń eń iri jastar uıymy bolǵandyqtan, 2016 jyly «Jastar – Otanǵa!» jobasy aıasynda ózge jastar uıymdarymen birlesken josparǵa qol qoıdy.

– Joba sheńberinde oblys ortalyqtarynda jáne Almaty men Astana qalalaryndaǵy bazar mańdarynan «Keńes ortalyqtary» ashylǵan. Olar jumyssyz júrgen jastardy memleket tarapynan jasalyp jatqan áleýmettik baǵdarlamalar, sonymen qatar, basqa da jaǵdaılar týraly aqparattandyryp otyrady. 2015 jyly osyndaı konsaltıń ortalyqtarynda 27 myńnan astam adamǵa jumys, baspana jáne elimizde júzege asyrylyp jatqan baǵdarlamalarǵa qatysty keńester berildi. Al 2016 jyly bul jumys óziniń jalǵasyn tapty. Atalǵan ortalyqtardyń negizgi maqsaty – aýyldyq jastardy aqparattandyrýǵa, zań máseleleri boıynsha jeke konsýltatıvti jáne psıhologıalyq kómek kórsetý, – dep atap ótti «Jas Otan» JQ hatshylyǵynyń basshysy Aıan Sakoshev. Onyń sózinshe, 2015 jyly «Jastar – Otanǵa!» aımaqtyq jastar saıası lagerine 560 adam qatysqan. Al 2016 jyly lager respýblıkalyq deńgeıde uıymdastyrylǵandyqtan, oǵan qosymsha respýblıkalyq deńgeıdegi 300-ge jýyq adam tartylypty. Sondaı-aq, 2015 jyly «Eriktiler mektebi» sheńberinde elimizde 600-den astam Uly Otan soǵysy men tyl ardagerlerine jáne kómekke muqtaj egde adamdarǵa kómek kórsetilgen. Osylaısha, bul joba óz mısıasyn júz paıyzǵa atqara aldy deýge bolady.

 

9-qadam: «NUR ARMAN»

Bul arnaıy partıalyq joba óz jumysyn Elbasy, «Nur Otan» partıasynyń tóraǵasy Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen 2016 jyly bastady. Sheteldik joǵary oqý oryndarynda bakalavrıat baǵdarlamasy boıynsha oqý úshin qaıyrymdylyq bilim granttaryn taǵaıyndaý arqyly áleýmettik kómekke muqtaj daryndy jáne keleshegi zor jastardy qoldaýǵa arnalǵan. Ol boıynsha grantqa sheteldik joǵary oqý oryndaryna óz betinshe túsken jetimder, múgedekter, az qamtylǵan jáne tolyq emes otbasynan shyqqan balalar, asyraýshysynan aıyrylý boıynsha járdemaqy alatyn, múgedek ata-anasy bar, sondaı-aq, kóp balaly otbasynan shyqqan 21 jasqa deıingi jastar úmitker bola alady. Al uıymdastyrý jumysyn partıanyń Saıası menedjment mektebi «Nur Otan» partıasy tóraǵasy birinshi orynbasarynyń 2016 jylǵy №164 buıryǵymen bekitilgen «Nur Otan» partıasynyń qaıyrymdylyq bilim berý granttary týraly» Erejesine sáıkes júrgizedi. Maqsatty toptan úmitkerlerdi bastapqy irikteý aımaqtyq deńgeıde ótedi. Bul rette, partıanyń aımaqtyq fılıalynyń usynymyn alǵan úmitkerler psıhologıalyq testileý jáne konkýrstyq komısıa múshelerimen áńgimelesý kezeńderinen ótip, sodan keıin komısıa granttar taǵaıyndaý týraly sheshim qabyldaıdy.

Nur Arman

Eske sala ketsek, joba jumysy bastalǵan 2016 jyly granttar Reseıdiń, QHR, Ulybrıtanıa jáne Malaızıanyń joǵary oqý oryndaryna óz erkimen túsken orta mekteptiń 9 túlegine berildi. Al 2017 jyly joba aıasyndaǵy aqparattyq jumystarǵa oblystyq bilim basqarmalarynyń basshylary, mektep jáne balabaqsha dırektorlary tartylyp, baıqaýǵa Qazaqstannyń 11 oblysynan 22 úmitkerdiń qujattary joldanǵan. Aldaǵy ýaqyttarda da konkýrsqa qatysýǵa nıet bildiretinder úshin qajetti aqparat «Nur Otan» partıasy Saıası menedjment mektebiniń http://spm.nurotan.kz saıtyndaǵy «Nur Arman» jobasy bólimine ornalastyrylǵan.

Sonymen, «Nur Otan» partıasy áleýmettik qorǵaýǵa alynǵan talantty balalardyń sheteldiń jetekshi joǵary oqý oryndarynda bilim alýlaryna qoldaý kórsetýdi álde de jalǵastyra bermek. Osyǵan oraı, partıanyń bilim grantyn ıelengender RF Syrtqy ister mınıstrligi janyndaǵy Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýty, Novosibir memlekettik medısınalyq ýnıversıteti, Omby memlekettik tehnıkalyq ýnıversıteti, Chehıanyń Karlov ýnıversıteti jáne Qytaıdyń Nınbo ýnıversıtetinen bilim alady. Osylaısha, Elbasy atap ótkendeı, partıa ishinde de «Qazaqstannyń daryndy jastaryna arnalǵan «áleýmettik lıft» qurylǵan». Endi aldaǵy 4 jyl ishinde jyl saıyn bakalavrıat jáne «Foundation» daıarlyq baǵdarlamasy boıynsha jetekshi joǵary oký oryndarynda maqsatty toptardan shyqqan jastardy oqytý úshin 20 grantqa deıin bólý josparlanyp otyr. Jobany qarjylandyrý jaǵy partıanyń arnaıy shotynyń karajaty esebinen júzege asyrylady. Bul rette, shamamen 4 jylǵa eseptelgen grant quny oqytý qunyn, aı saıynǵy stıpendıany, medısınalyq saqtandyrýdy, kólik shyǵystaryn jáne vızalyq qoldaýdy qamtıdy.

 

10-qadam: «SÁTTİ QADAM»

Biz sar

Qatysty Maqalalar