Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń uıymdastyrýymen ótken kóshpeli baspasóz-konferensıasynda Aqmola oblysy, Ereımentaý aýdany, Novomarkovka aýdanynda ornalasqan «Manat» sharýa qojalyǵynyń basshysyna asyl tuqymdy İQM mal satyp alý úshin alǵashqy nesıelik chek tapsyryldy. Fermer 23 390 000 teńge kóleminde alǵan nesıege otarly jaıylymǵa mal jáne jem daıyndaıtyn tehnıka satyp alýdy josparlaýda.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi 2018-2027 jyldarǵa arnalǵan etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa salalyq baǵdarlamasyna sáıkes «Sybaǵa» jáne «Altyn asyq» nesıe berý baǵdarlamalary sheńberinde aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshilerin qoljetimdi nesıemen qamtamasyz etýde.
Sońǵy qaryz alýshy úshin sýbsıdıany eskere otyryp qaryz boıynsha nesıe mólsherlemesi 4% quraıdy, qarjylandyrý merzimi – 15 jyl. Osylaısha, qarjy uıymdary (QU), mıkroqarjy uıymdary (MQU) jáne óńirlik ınvestısıalyq ortalyqtar (ÓIO) arqyly nemese tikeleı «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory» AQ fılıaldary arqyly iri qara maldyń analyq basy men qoıdy satyp alýǵa jeńildetilgen nesıe alady.
Etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa baǵdarlamasy boıynsha fermerler óndiris úlgisiniń negizgi modeli bolyp tabylady. Olar ótkizý, oqytý jáne veterınarlyq qyzmetterde biriktiriledi. Jer jáne nesıe berý eń úzdik fermerler arasynda tańdalyp alynady.
Asyl tuqymdy maldardyń genetıkasyn paıdalaný jáne mal sharýashylyǵyndaǵy tuqymdardy jaqsartý negizgi shart bolyp tabylady. Sýarmaly jerlerdegi jemshóp óndirisi bordaqylaý alańdaryna shoǵyrlanatyn bolady. Budan basqa, buqany tikeleı bordaqylaý alańdaryna tapsyrǵan jaǵdaıda fermerge 1 kg tiri salmaǵyna 200 teńge mólsherinde memleketten qosymsha aqy tólenedi.
Nesıe fermerlerge tek iri qara mal men qoıdyń asyl tuqymyn satyp alýǵa ǵana emes, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy men qural-jabdyqtaryn satyp alýǵa jáne aınalym kapıtalyn tolyqtyrýǵa múmkindik beredi.
Jańa baǵdarlamada qaryz alýshyǵa kepildikti qamtamasyz etý úshin loıaldy rejımmen jumys jasaıdy, kepildi qamtamasyz etýdiń quny tómen bolǵan jaǵdaıda, qaryz alýshy «QazAgroGarant» AQ kepildigin qaryz somasynan 85% mólsherinde paıdalana alady.
Etti mal sharýashylyǵyn damytýdyń jańa baǵdarlamasynda tujyrymdalǵan basymdyqtar men mehanızmder Memleket basshysynyń otandyq aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerdiń eksporttyq áleýetin arttyrý, birinshi kezekte agroónerkásiptik keshendegi eńbek ónimdiligin jáne eksporttyq óńdelgen aýyl sharýashylyǵy ónimderin keminde 2,5 ese arttyrý jónindegi mindetterin tikeleı júzege asyrý bolyp tabylady.
Búginde Qazaqstan jaıylym aýmaǵy boıynsha álemde besinshi orynda, onyń aýmaǵynyń tek 30 paıyzy ǵana qoldanylady. 2007 jylmen salystyrǵanda, 2017 jyly elimizde sıyr etin tutyný 7% -ǵa artty, óndiris 17% -ǵa deıin ósti. Sonymen birge qoı etine de uqsas jaǵdaı: qoı etine suranys 22% -ǵa artyp, óndiris 24% -ǵa deıin ósti. Sıfrlarǵa súıensek, Qazaqstan sıyr eti men qoı eti boıynsha ózin-ózi qamtamasyz ete bastady, maldyń sanyn kóbeıtý arqyly et túrleriniń eksporttyq áleýetin arttyrýǵa umtylady.
