Jolaıryqta jolyqtyq, jol ekige bólindi.
Ózińizsiz ómirim tym kóńilsiz kórindi.
Keziktińiz nelikten júregimniń soryna?
Shyǵa almadym, shyrmalyp sezimimniń toryna.
Saǵynyshym túnderde jóneledi hat bolyp,
Júdetedi janymdy ketkenińiz jat bolyp.
Saýsaqtarym súıedi telefonnyń pernesin,
Qaıda júrsiz, qaı jerde, endi oralyp kelmesim?
Armandarym alysta, juldyzdan da joǵary,
Belgisizdeý baqyttyń qaıta aınalyp soǵary.
Balaýyzyn úmittiń kóz jasymmen sóndirdim,
Hat jazbaýǵa ózimdi áreń-áreń kóndirdim.
***
Kóz jasymnan dymqyl tartqan kúz demi,
Halimizden habarsyz-aý bizdegi.
Sen kelerdeı terezege qadalyp,
Qarashyǵym nege seni izdedi?
Ómir nege bizdi osylaı synaıdy?
Bólmede men, dalada kúz jylaıdy.
Úmitimdeı júregimnen úzilgen,
Jandy aýyrtyp, japyraqtar qulaıdy.
Janarymda dirdekteıdi dana kúz,
Jetim kóńil, joq sıaqty panamyz.
Adasatyn bir-birinen jel tursa,
Biz ekeýmiz japyraqtar ǵanamyz.
Kúz
1
Qabaǵy túsken sary kúz,
Halińiz qalaı, halińiz?
Jaıymdy nesin suraısyz,
Janshylyp jatyr janymyz.
Taǵdyrdyń tıip salqyny
Tumaýratqanbyz bárimiz.
Dertimdi meniń emdeýge
Tabylar ma eken dárińiz?
Ózimnen ózim úrkidim,
Aýyrlap ketti kirpigim.
Dármenim jetpeı, júrektiń
Jamaı almadym jyrtyǵyn.
Tumanda qalǵan qalpymnyń
İshinde daýyl, syrty – kún.
Sap-sary muńdy qaıyń bop
Sanadan keldi silkigim.
Saǵynysh jutqan sary kúz,
Halimiz osy, halimiz.
2
Aıaldańyzshy, toqtańyz.
«Jaz ótken» – deısiz, – «joq tamyz».
Japyraqtardy jel jutqan,
Menimen birge joqtańyz.
Muńyma ortaq munar kúz,
Toqtasańyzshy, toqtańyz.
Kóńili kúnniń túspeıdi,
Ushsa da ketip qus meıli.
Qańtardyń erteń aıazy
Júrekti kelip tisteıdi.
Tońdyryp alyp, sodan soń
«Taǵdyr degeniń – tús» deıdi.
Keledi bárin túzegim,
Aıta alasyz ba siz emin?
Sizbenen jany týystas,
Sarǵaıyp júrgen qyz edim.
Sensiz
Qara tún qushaǵy,
Qamyǵyp taǵy da jalǵyzdyq jastadym.
Kelgen ed jańa ómir bastaǵym.
Jylytsań dep edim janymdy,
Kúıdirip tastadyń.
Órt shalǵan qanatym ushýǵa jaramaı,
Qansha ret quladym bıikten.
Jyladym,
Júregim shyryldap kúıikten.
Qosh dedim qıa almaı,
qasyńda qalý muń.
Dál bulaı órtenip súıip pe em.
Aq boran, adasyp qaldym ba elsizde?
Bilmeımin, bul dertim emsiz be?
Reńsiz kúnderim... súre alar emespin
Senimen birge de... sensiz de.
***
Saýmal túnnen appaq arman saýamyn,
Qara jerge aq qar bolyp jaýamyn.
Ketsem deımin aspan jaqqa, jyraqqa,
Men bilmeımin sebebin,
Sen bilmeısiń jaýabyn.
Suramashy, jerden, senen jerisem,
Názik qar bop qoldaryńda erisem
Dep edim ǵoı...
Nelikten muz qyp qoıdyń meni sen?
Sýyq álem, qyzýymdy tonadyń.
Qaljyrap kep, alaqanyńa qonamyn.
Jylytam dep, kúıdiresiń, sodan soń
Dir-dir etip tońamyn.
Mundaı sezim ańsaǵan da joq edim,
Muzdaı jasty janarymnan tógemin.
Qajydym ǵoı.
Qashyp ketkim keledi,
Suramashy sebebin.
Otyz birinshi kóktem
Jylymyq sáttiń beınesin qarashyǵyma qamaıyn,
Sońǵy qar bolyp qalyqtap, tamshy bop álde tamaıyn.
Qanatymen jyldardyń taǵy keldi bir kóktem
Býsandyryp álemdi, jibitip jerdiń samaıyn.
Alǵashqy kúni naýryzdyń, úmit pen arman búrleıdi.
Aqshýlan aspan esinep, jyp-jyly jelin úrleıdi.
Qolymdy sozsam ǵaryshqa qıalyma aldanyp,
«Baqyt degen kókte emes, jer betinde júr» deıdi.
Umytylyp azabym, tarqasa ǵoı ókpe-muń,
Erip ketse qar bolyp ókinishti ótkenim.
Ne kútedi aldymda, eshteńe de bilmeımin,
Qandaı taǵdyr syılaısyń, otyz birinshi kóktemim?
| *** |
Qıalymda júrem endi terbetip,
Júrek jatyr aq jaýynyn seldetip.
Aspannyń da túnerip tur qabaǵy,
Astana da sýyq tartty sen ketip.
Kúńgirt meken, kóńil bordaı úgilip,
Súrindim be?
Sezim qaldy jyǵylyp.
Jylý tappaı qańyraǵan qaladan,
Amalsyzdan óz-ózime tyǵylyp:
"Quralaıdyń salqyny" dep aldadym,
Sur tumandaı bulyńǵyrlaý aldaǵym.
Ózińsiz kún, kesh te, tún de meńireý.
Seniń jaıyń qalaı eken, ardaǵym?
***
Tabylmaı janymnyń turaǵy,
Taýsylmaı taǵdyrdyń suraǵy,
Jyp-jyly sátterdi qıa almaı,
Kózime ystyq jas tunady.
Men únsiz kúrsindim.
Kóleńkem
«Ketpe» dep jolyńa qulady.
Jata qap jylady ıegi kemseńdep,
Myń márte oqtaldy ózińe ersem dep.
Aıaqqa jyǵylyp, jalyndy sodan soń
«Qaıtadan aınalyp kelseń» dep.
Kórsem dep taǵy da...
Ózgerdi mekeniń.
Qaı kezde, qaı kúni, qalaısha jetemin?
Ketkeli kúı osy...
Sezdiń be,
Qulaǵan kóleńkem jylaǵan júregim ekenin?
***
Kirpikke taǵy da qonar muń,
Nege men kúlýdi doǵardym?
Ózimnen adasyp… izdedim…
Qaı jerde, qaı kúni joǵaldym?
Qaıdamyn? Eshkim de kórmedi,
Jylasam, uǵady el neni?
Kúreń kúz kóńilsiz án salyp,
Jetektep keledi jel meni.
***
Jaýradym-aý tyńdap kúzdiń ánin kóp,
«Jylyt» dep em, nege órtediń jalyn bop?
Qanatymnyń qaýyrsynyn órt shalǵan,
Qoshtasar em, qoshtasýǵa álim joq.
Halim osy. Óń men tústiń arasy.
Júregimniń ulǵaıypty jarasy,
Ertegige senip qalar balasha
Jymıýǵa jeter emes shamasy.
Sary-sary japyraqtaı solǵanym.
Basqan izim, barar jerim, jol da muń.
Tátti edi ǵoı, jaqsy edi ǵoı, qaıteıin,
Qýanyshym, kúıinishim bolǵanyń.
***
Armanym da adyra qap, kúıregen,
Úmitimniń qaýyrsyny sıregen.
Japyraq qoı qoshtasarda, men emes,
Jylap turyp, sońǵy bıin bılegen.
Qalyqtap kep, qara jerge qulaǵan,
Máńgi umytyp kúzin sosyn unaǵan.
Taǵy aldaımyn, kóz jasymdy jasyryp,
«Ol men emes, aspan ǵoı, – dep, – jylaǵan».
Kúnder óter, aýyr bultqa ilinip,
Júrek qalǵan ár jerinen tilinip.
Qańyraǵan sýyq qala jaýratty,
Seniń joǵyń bilinip.
***
Bir aýyz hat jazsańyzshy, qurysa...
Degen edim qar kóńilim jylysa.
Qaıdan pana taba alady júregim,
İshte daýyl, syrtta boran ulysa?
Sezimimdi búrkep jandy terbegen,
Arpalystym azynaǵan jelmenen.
Qanat bitip ushar edim qazir-aq,
Daýysyńyz estilse eger "kel" degen.
***
Aıta almaı eń muńly ánimdi,
Ashshy óksik tyǵylyp kómeıge.
Kemseńdep otyrǵan janymdy
Jubatyp, "saǵyndym" demeı me?
Unatyp qalǵanym... beker me,
Armanda aıalap beınesin?
Bul ómir osylaı óte me,
Qulatyp sezimniń kúımesin?
Kútýmen taldyrdym kózimdi,
Umytyp ketti me shynymen?
Kún uzaq taýysyp tózimdi,
Túsimde kóremin túnimen.
***
«Júrektiń mynaý jyrtyǵyn, – dep em, – jamashy»...
Aýysty aıdyń, aınaldy kúnniń jańasy.
Habarsyz júrsiz kóńildi nege qıratyp,
Umytqansyz-aý shamasy.
Aq tańda kúnde úmitti qushyp turdym da,
Qur súlder boldym, qıalym qulap qurdymǵa.
Janymnyń móldir tamshylarymen jazylǵan
Quny da joq qoı jyrdyń da.
İshimde boran, dalada bári muz deıdi...
Jaýraǵan sezim siz jaqtan jylý izdeıdi.
...Dál mendeı adam kóp shyǵar jerdiń betinde,
Taba almaspyn-aý sizdeıdi...
***
Kúreń kúnder, túnder taǵy aýysyp,
Júrgenim-aı tek túsimde qaýyshyp.
"Kelem" degen bir sózińiz, qaıteıin,
Tózimimdi odan saıyn taýysyp
Bara jatyr,
Sabyr kemip, kúshim de.
Uıytqıdy ala boran ishimde.
Bul kúıimnen arylǵym da kelmeıdi,
Sizdi sheksiz unatqanym úshin de.
***
Bola almady dala, qala, úı meken,
Bári ózgeshe, kóńildegi kúı bóten.
Kútip júrsem kirpigime muz qatyp,
"Myna aıazda... essiz shyǵar" deı me eken?
Aqyl aýyp, tózimimdi taýysyp,
Aı jańardy, taǵy da bir aýysyp.
Eleńdemeı júrer me edim, qaıter em,
Estilmese "kelem" degen daýysy.
Túsiniksiz otyrysym, turysym,
Solym qaısy, qaısy ońym – durysym?
Eshteńe de kerek emes, tek qana
Panalasam júreginiń buryshyn,
Jaı tabar em...
***
Janaryma jas tunady, álde muń,
Eshteńege jubana almas haldemin.
Órtenbeı-aq kún kesher em, biraq ta
Jeter emes dármenim.
Jylýyńyz qaıda jandy jibitken?
Aýyr oılar jigerimdi úgitken.
Túneremin, tilim-tilim júrekti
Jamaı almaı úzik-úzik úmitpen.
Kóńil synyq, synyq tartyp jamalym,
Sharasyzbyn, taýsyldy ǵoı amalym.
Maza bermes sezimimniń al sizge
Qajeti de shamaly...
***
Janym júdeý, júz synyq, ishim nala,
Nege ushady áýede qusym dara?
Aldanǵanym armanǵa beker eken,
Sizdi kórgen sátterim – túsim ǵana.
Óń emesin endi uqtym, óń emesin,
Bul shyndyqqa júrek pen kóne me esim?
Jolyǵyp qap degen em, qoltyǵymnan
Sizden ózge eshkim de dememesin.
Tarqady ma kóńildiń sherýi shyn,
Nelikten qushaǵym muń, sher ýysym?
Qaı qıyrdy betke alyp ketsem eken,
Tátti tústi taǵy da kórý úshin?
***
Saǵynysh tyrnaǵyn batyrdy...
Eshteńe qalmady tatymdy.
Esimnen shyǵaryp baryńdy,
Umytyp qalsam ǵoı atyńdy.
Kútpesem aldanyp bekerge,
Daýysym sen jaqqa jeter me?
Kúıdirip barady, bul sezim
Bal da emes eken ǵoı, sheker de.
Kermek dám keledi tańdaıǵa,
Osy ma jazylǵan mańdaıǵa?..
Quralaı Omar
