الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى اسەت تىلەۋشيەۆ كولىك كەپتەلىستەرىن بولدىرماۋدىڭ توتە جولىن ۇسىنۋدا.  بۇعان دەيىن بىرنەشە پاتەنتكە يە بولعان ونەرتاپقىش "قامشى" پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا قالانىڭ ەكولوگياسىن جاقسارتۋدا ەكوپاركوماتتاردىڭ ءرولى زور دەيدى.

اسەت شايدۋللا ۇلىنىڭ يننوۆاسيالىق جوبالارمەن اينالىسقانىنا وتىز جىل بولىپتى.

"بارشاڭىزعا بەلگىلى، الماتى قالاسىندا ەنگىزىلگەن "وڭاي" باعدارلاماسى ساتسىزدىككە ۇشىرادى. كوپتەگەن اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ نارازىلىق تانىتقانى بەلگىلى. كەيبىر قوعامدىق كولىك جۇرگىزۋشىلەرى سالوندا جولاۋشىلاردىڭ كوزىنشە دورەكى ارەكەتتەرگە بارىپ، كەيدە توبەلەسىپ جاتادى. ۆاليداتوردى قيراتقان جۇرگىزۋشىلەر دە بولدى.

 باسقا وڭىردەن كەلگەن اۆتوكولىك يەلەرى قوعامدىق كولىككە مىنگىسى كەلمەيدى، كولىكتەرىن قالاعان جەرىنە قويادى.  تۇرعىندار دا قىزمەت ورنىنىڭ الدىنا، ۇيلەردىڭ جانىنا ماشينالارىن توقتاتىپ، پوليسەي مەن جەدەل جاردەم كولىكتەرىنىڭ اۋلاعا وتۋىنە كەدەرگى كەلتىرەتىن جاعدايلار ءجيى كەزەدەسۋدە" دەيدى ونەرتاپقىش.  

 الماتىدا 700 مىڭ اۆتوموبيل بار. بۇدان بولەك سىرتتان 250 مىڭ كولىك كەلەدى. كولىكتىڭ كوپتىگىنەن قالادا بالالاردىڭ ەمىن-ەركىن ويناپ، ادامداردىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋىنا كەدەرگى كوپ.

ونەرتاپقىش ۇسىنىپ وتىرعان، «ەكوپاركومات» جوباسى كولىك كەپتەلىستەرىن 100 پايىز جويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جاڭا پاركوماتتاردىڭ ەرەكشەلىگى سوندا، كولىكتەر بىرنەشە قاباتقا ورنالاسپاق.

"پاركوماتتاردى قايدا ورناتۋعا بولادى؟" دەگەن سۇراققا اسەت شايدۋللا ۇلى بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى:

"ەكوپاركوماتار ارىقتاردىڭ ۇستىنە ورناتىلسا باسقا نىساندارعا كەدەرگى كەلتىرمەيدى. پاركوماتتاردىڭ ەڭ جوعارى جاعىنا گۇل وسىرۋگە بولادى. "الايدا بۇل جوبانى تولىق جۇزەگە اسىرۋعا دەمەۋشىلەر كەرەك" دەيدى ونەرتاپقىش.

ءار كۆارتالعا شامامەن 4-8 پاركومات ورناتۋعا بولادى ەكەن. پاركوماتتىڭ ءارقايسىنا 120 اۆتوكولىك سياتىن كورىنەدى.

اۆتورلىق باعدارلاماسىن قالالىق اكىمدىككە ۇسىنعانىن جەتكىزگەن ونەرتاپقىش "وڭايدان" گورى بۇرىنعى ايلىق جول ءجۇرۋ بيلەتىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.  سوندا قارجى جىمقىرۋ ارەكەتتەرى بولماس ەدى. ونىڭ ويىنشا، "وڭايعا" بولىنگەن قاراجات ءوزىن اقتاعان جوق.

"ەگەر ەكوپاركوماتتار ورناتىلسا قالانىڭ ەكولوگيالىق احۋالى جاقسارىپ، قالا بيۋدجەتىنە جىلىنا 20 ميلليارد تەڭگە (1 ساعاتى 50 تەڭگە بولعاندا) پايدا تۇسەر ەدى" دەيدى اسەت شايدۋللا ۇلى.

دانا قامشىبەك