پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ Bloوmberg اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتى، دالىرەك ايتقاندا ونىڭ تاق مۇراگەرلىگىنە قاتىستى ايتقاندارى ساراپشىلاردىڭ ويىن سان ساققا جۇگىرتتى. ول سۇحباتتا مەملەكەت باسشىسى بيلىك باسىندا 2020 جىلعا دەيىن وتىراتىن ويى بارىن ايتقان بولاتىن. بىرەۋلەر نازاربايەۆتىڭ بۇل ايتقاندارى اينالاسىنداعىلاردىڭ جۇيكە جۇيەسىن تەكسەرۋگە عانا باعىتتالعان كەزەكتى سىناعى دەسە، ەندى ءبىرى بۇل مالىمدەمەنىڭ استارىنان شىندىق ىزدەپ الەك. سونداي پىكىرلەردىڭ بىر-ەكەۋىنە توقتالساق.

رەسەيلىك ساراپشى سەرگەي رەكەدا «سيەۆەر-يۋگ» باسىلىمىندا جاريالانعان ماقالاسىندا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ Bloوmberg اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتى الىستى كوزدەيتىن ناعىز ۇلكەن ساياساتكەرگە ءتان قىلىق دەپ باعالاپتى. ونىڭ ويىنشا، نازاربايەۆ سۇحباتتا ءبىرشاما ماڭىزدى ماسەلەلەردى كوتەرگەنىمەن، جوسپارلارىن تولىق جايىپ سالماعان، ءبىرجاقتى شەشىمدەردەن قاشقاقتاپ، كەيىن ايتقاندارىن اينالىپ وتۋگە مۇمكىندىك قالدىرعان.

ساراپشى حالىقارالىق اقپارات قۇرالدارى نازاربايەۆتىڭ «بيلىكتى بالالارىما مۇراعا قالدىرۋدى ويلاستىرىپ جۇرگەم جوق. بۇل بىزگە ءتان ماسەلە ەمەس. ءبىزد بيلىكتى بەرۋ ءتارتىبى كونستيتۋسيادا جازىلعان» دەگەن سوزدەرىنە قاتتى ءمان بەرىپ جاتقانىن ايتادى.

«شىنىمەن دە، جاعداي وسىلاي بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى قازاقستانداعى ساياسي جاعدايدىڭ ءارى قارايعى ءوربۋ نۇسقالارىن شىنايى سيپاتتاپ وتىر. قازاقستاننىڭ كەلەسى پرەزيدەنتى قازىرگى كوشباسشىنىڭ وتباسىنا قاتىسى جوق ادام بولۋى مۇمكىن. بيلىكتى مۇراگەرلىككە بەرۋدىڭ وتباسىلىق ۇلگىسى بۇرىنعى كەڭەستىك ەلدەر ىشىندە تەك ءازىربايجاندا عانا بولدى. ونىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى، قوعامدىق قاتىناستاردى قۇرۋداعى وزگەشەلىكتەرى بار»، - دەگەن س. رەكەدا قازاقستاننىڭ كەلەسى پرەزيدەنتىنىڭ فاميلياسى نازاربايەۆ بولمايتىنىنا سەندىرەدى.

الايدا، ساراپشى كەلەسى پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىلىگى، قولىنداعى قۇزىرى قانشالىقتى بولاتىنى بولەك ماسەلە ەكەندىگىن ەسكەرتەدى.

«بۇل ماسەلە اشىق كۇيىندە قالىپ وتىر. ويتكەنى، كونستيتۋسيالىق رەفورما ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە ءالى تۇر. ەگەر پرەزيدەنتتىڭ اينالاسى پارلامەنت وكىلەتتىلىكتەرىن كەڭەيتۋدى، پارلامەنتتىك-پرەزيدەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە كوشۋدى ۇسىنسا، 2020 جىلعا قاراي بيلىك جۇيەسىندەگى شەشۋشى لاۋازىم قانداي بولاتىنى بەلگىسىز»، - دەيدى س. رەكەدا.

ساراپشى بۇل ماسەلەدە دە پرەزيدەنت ەشتەڭەنى اشىپ ايتپاعانىن، كەرىسىنشە قازاقستاننىڭ ساياسي ومىرىندەگى الداعى رەفورمالار تۋرالى ەكىۇشتى پىكىر بىلدىرگەنىن ايتادى.

«مۇندا دا پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ينتريگا تۋعىزىپ وتىر. ول «ءقازىر داعدارى جاعدايىندا بىزگە پرەزيدەنتتىك بيلىك ۆەرتيكالىنەن باس تارتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن. الدىمەن داعدارىستى ەڭسەرىپ الايىق، قالعانىن سوسىن كورەمىز» دەگەن بولاتىن»، - دەيدى ساراپشى.

س. رەكەدانىڭ نازاربايەۆ ايتقان 2020 جىل تۋرالى دا ءوز ويى بار.

«ارى قارايعى ساياسي جۇيەسىنىڭ ەۆاليۋسياسىنىڭ سۇلباسى بايقالاتىن ۋاقىت قاشان كەلەدى؟ 2020 جىل – شارتتى مەرزىم. ەسكى جۇيەدەن باس تارتۋ، جاڭا كوشباسشىنى انىقتاۋ پروسەسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاجەتتى ادامدار ءوز ورىندارىنا وتىرعانىنا كوز جەتكىزگەن كەزدە «قولمەن قوسىلۋى» مۇمكىن. بۇل جەردە ەڭ ماڭىزدىسى – جاقىن ادامداردىڭ ءارقايسىسىنىڭ شەكسىز سەنىم يەلەنۋى»، - دەيدى س. رەكەدا.

ال، قازاقستاندىق ساراپشى دانيار اشىمبايەۆ بولسا، Sputnik-قازاقستانعا بەرگەن سۇحباتىندا بىرنەشە جىلدان كەيىن ەلدە قانداي جاعداي بولاتىنىن بولجاۋدىڭ قيىن ەكەندىگىن، بارلىعى پرەزيدەنتتىڭ كەلەسى سايلاۋعا دەيىنگى دەنساۋلىعىنا جانە ساياسي كونيۋكتۋراعا بايلانىستى ەكەنىن ايتادى. ساراپشى ەلدە بۇل پروسەستەردى جەتىلدىرۋگە مۇددەلى تۇلعالاردىڭ دا جوق ەمەستىگىنە سەنىمدى.

«تاق مۇراگەرى تاقىرىبى ءجيى-جيى كوتەرىلىپ، جەكەلەگەن كانديداتتار تالقىلانىپ ءجۇر. بۇل پروسەستى جىلدامداتىپ جىبەرۋگە كەتارى ەمەس ادامداردىڭ بار ەكەنى دە داۋسىز. سوعان قاراماستان، پرەزيدەنتتىڭ بۇل ماسەلەگە قاتىستى ناقتى شەشىمى جوق سياقتى. الايدا، تاق مۇراگەرلىگىنە تالاسا الاتىن تۇلعالار توبى بار»، - دەيدى د. اشىمبايەۆ.

ەستەرىڭىزگە سالساق، ەلدە سوڭعى پرەزيدەنت سايلاۋى 2015 جىلدىڭ 26 ساۋىرىندە كەزەكتەن تىس تارتىپپەن وتكەن بولاتىن. وندا ءىس باسىنداعى پرەزيدەنت ن. نازاربايەۆ سايلاۋشىلاردىڭ 97،7 پايىز داۋسىن جيناپ جەڭىسكە جەتكەن بولاتىن. نازاربايەۆتىڭ پرەزيدەنتتىك وكىلەتتىلىگىنىڭ مەرزىمى 2020 جىلدىڭ ساۋىرىندە اياقتالادى.

جومارت ابدوللا ۇلى